35-mashq. Quyidagi gaplar tarkibidagi fe’lning vazifadosh shakllari toping. 1.Shahar va qishloqlarimiz qiyofasini tubdan o‘zgartirish,
odamlarning yashash sharoitini yaxshilash, ayniqsa qishloq aholisi
uchun shahardagidan qolishmaydigan uy-joylar qurish bo‘yicha katta
hajmdagi ishlar amalga oshirilmoqda. (Sh.M.Mirziyoyev.) 2. Davrada
ikkita go‘zal eshilib-eshilib o‘ynadi, to‘lg‘anib-to‘lg‘anib o‘ynadi: biri
olov bo‘ldi, biri qiz bo‘ldi! (T.M.) 3. Ko‘rish va sezish, bu mavjud
bo‘lmoqlikdir, mulohaza yuritish esa yashash demakdir. (Yilyam
Shekspir.) 4.Baxt - faqat boylikda, deb hisoblovchi kishida , albatta,
kibr mavjud, baxillik mavjud, hiyonat, riyo mavjud. (T.Mal.) 5.
Ayollar doirani yelpib-yelpib, halqachalarni shildiratib-shiddiratib
olovga tobladi. (T.M.) 6. Biz xorijiy mamlakatlarda qonuniy asosda
mehnat qilayotgan, ta’lim olayotgan fuqarolarimizga nisbatan
munosabatni tubdan o‘zgartirdik. (Sh.M.Mirziyoyev.) 7. Zolimning
zulmidan ezilgan va qo‘rquv bosgan tuvaloq inida yotgan joyida jon
beradi. (Abu Xurayra.) 8. Ayniqsa, ichki turizm bo‘yicha
yaratilayotgan imkoniyatlar yurtimiz bo‘ylab sayohat qilish, o‘z
tariximiz va madaniyatimizni yanada chuqur bilishga qaratilgani bilan
e’tiborlidir. (Sh.M.Mirziyoyev.) 9. Tom ustida yonboshlab olmish
Nabi oqsoqol to‘yxonadagi voqyealardan ko‘z-quloq bo‘ldi, tegishli
yo‘l-yo‘riqlar berdi. (T.M.) 10. Viloyatning mirishkor dehqon va
fermerlari bu yil ham barcha qishloq xo‘jaligi tarmoqlari bo‘yicha
mo‘l hosil yetishtirib, uni o‘z vaqtida, yuqori sifat bi-lan yig‘ib-terib
oldilar. (Sh.M.Mirziyoyev.)
36-mashq. Quyidagi gaplar tarkibidagi yasama fe’llarni toping. 1.Kampir yangi ko‘rpacha solib, Abdullani o‘tkazar ekan,
sevinchi ichiga sig‘may, shang‘illab gapirar, Abdulla esa javob
berishga ulgurolmay jilmayardi. (O‘.U.) 2. Ikkitasi o‘lgudek qo‘rqoq,
darrov juftakni rostlashadi. (V.Sh.) 3. Qitir-qitirdan Umida qayta
uyg‘onib ketdi shekilli, norozi to‘ng‘illadi. (O‘.H.) 4. Zohid xotinining
amriga bo‘ysunib chap tomonga yonboshladi. (T.M.) 5. Endi qo‘yib
ber, men yashashim kerak. (O‘.U.) 6. Darvoqe, bizgao‘xshash
ashaddiy kissavurlarni ko‘proq kun qushlarimas, tun qushlari deb
atashsa, yarashadi. (V.Sh.) 7. 1967-yilning jazirama yoz kunlaridan
birida Mingbuloqqa kiraverishdagi oq tunukat omli uyning eshigini
yosh bir yigit taqillatdi. (O‘.U.) 8. Yo‘q, oshna , men sendan ayrilib
qolgim kelmaydi. (T.M.) 9. Uning quvnoqligi, o‘zini erkin tutishi
40
bilan faxrlanardim. (Ch.A.) 10. Hozir, yuragi qinidan chiqayozgan
holda qorong‘i bo‘shliq sari uchib borayotganda shu so‘zlarni esladi.
(T.M.).