O‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnalogiyalri unversiteti samarqand filiali "Kompyuter tizimlari" kafedrasi

Nisbiy adreslash rejimi

Indeksli adreslash rejimi

• 
  Indeksli adreslash rejimida samarali manzilga (SM) ega bo`lish uchun buyruqning adres qismiga indeks registrining (IR) qiymati qo`shiladi.
  
• 
  Buyruqning adres qismi bazaviy adresni o`z ichiga oladi va u baza deb ataladi
  
• 
  Indeksli registr indeks qiymatini o`z ichiga oladi
  
• 
  Baza (A) o`zgarishsiz qoladi, indeks (IX) o`zgaradi
  
• 
  Baza indeksli registrga qo`shilganida natijaviy son xotira joylashgan joy hisoblanadi, u yerda operand joylashadi.
  

SM = A + (IX)

Indeksli adreslash rejimi

Registr IX

Opkod
Buyruq
Xotira
Operand
Operandga ko`rsatgich
Indeks registri
Adres (Baza)
+

Indeksli adreslash rejimi

• 
  Baza = 2800h
  
• 
  Operandning samarali manzili = Baza + Registr IX
  

Bazaviy registr bilan adreslash rejimi

• 
  Bazaviy registr bilan adreslash rejimida samarali manzilga (SM) ega bo`lish uchun buyruqning adres qismiga (A) bazaviy registrning (R) qiymati qo`shiladi.
  
• 
  U indeksli adreslashga o`xshaydi, biroq endi indeksli registr bazabiy registr deb ataladi
  
• 
  Bazabiy registr o`z ichiga boshlang`ich/bazaviy manzilni oladi
  
• 
  Buyruqning adres qismi ofsetlarni o`z ichiga oladi. Ofsetlar o`zgarishsiz qoladi, baza o`zgaruvchan bo`ladi
  
• 
  Ofset bazaviy registrga qo`shilganida natijaviy son xotira yacheykasini ko`rsatadi, u yerda operand joylashadi.
  

SM = ((R) + A)

Bazaviy registr bilan adreslash rejimi

Registr B

Opkod
Buyruq
Xotira
Operand
Operandga ko`rsatgich
Bazaviy registr
Adres (Ofset)
+

Bazaviy registr bilan adreslash rejimi

• 
  Ofset = 0001h
  

Operandning samarali manzili = bazaviy registr + ofset mikroprotsessor tizimi katta moslashuvchanlikni ta'minlaydi, har qanday vazifani bajarishga qodir. Ushbu moslashuvchanlik, birinchi navbatda, tizim tomonidan bajariladigan funktsiyalar protsessor bajaradigan dastur (dasturiy ta'minot, software) tomonidan belgilanishi bilan izohlanadi. Uskuna (apparat ta'minot, hardware) har qanday vazifa uchun o'zgarishsiz qoladi. Tizim xotirasiga dastur yozib, siz mikroprotsessor tizimini ushbu jihoz tomonidan qo'llab-quvvatlanadigan har qanday vazifani bajarishga majbur qilishingiz mumkin. Bundan tashqari, mikroprotsessor tizimiga ulanishlarni Shinada tashkillashtirish apparat modullarini almashtirishni ancha osonlashtiradi, masalan, xotirani katta hajmli yoki undan yuqori tezlikda yangisi bilan almashtirish, kirish / chiqish moslamalarini qo'shish yoki yangilash va nihoyat protsessorni yanada kuchli bilan almashtirish. Bundan tashqari, tizimning moslashuvchanligini oshirishga, unga bo'lgan talablarni o'zgartirish bilan uning xizmat muddatini uzaytirishga imkon beradi.

Ammo mikroprotsessor tizimining moslashuvchanligi nafaqat bu bilan belgilanadi. Tizimning ishlash rejimini, ya'ni tizim magistralida (shinada) ma'lumot almashish rejimini tanlash ham vazifani bajarishga yordam beradi.

Deyarli har qanday ishlab chiqilgan mikroprotsessorlar tizimi (shu jumladan kompyuter) magistral bo'ylab uchta asosiy almashinuv usullarini qo'llab- quvvatlaydi:

1. dasturiy ma'lumotlar almashish;

   
   

2. uzilishlar yordamida almashish (Interrupts);

   
   

3. xotiraga to'g'ridan-to'g'ri kirish yordamida almashish

   
   

(DMA, DMA - Direct Memory Access).