O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi tibbiy ta’limni rivojlantirish markazi toshkent tibbiyot akademiyasi
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Bemor shikoyatlari
- Obyektiv ko`ruvda;
- Mavjud bo`lgan muammolar
- Bo`lishi mumkin bo`lgan muammolar;
- Qisqa muddatli reja
|
46 Anafilaktik shokda hamshiralik jarayoni Hamshira tekshiruvi Bemor muammolari Hamshiralik parvarish rejasini tuzish Rejani amalga oshirish Natija Bemor shikoyatlari: Tez charchash, Nafas yetishmasligi, Ko`krak qafasida qisilish, O`lim vahimasi, notinchlik, ko`ngil aynishi qusish, Qaltirash, kuchli yo`tal, qorinda og`riq bosh aylanishi, terida toshmalar, Obyektiv ko`ruvda; Bemor notinch.o`lim vahimasi, giperemiya teri qoplamlarida sianoz o`tkir yuz qarashlari, muzdek ter bosishi, nafas olishi qiyinlashgan, bo’yin tomirlarining cho’kib ketishi, oyoq qo’llraning muzlashi, ko’z qorachiqlari kengaygan, qo’l – oyoqlarning uvishishi, hushdan ketish, og’ir kollaps holati Mavjud bo`lgan muammolar: Bo’g’lish, holsizlik, o’lim vahimasi, ko’ngil aynishi, qusish, terida toshmalar, oqarish, giperemiya, sianoz, Ps yuzaki, AQB gipotenziyasi, nafas olishning qiyinlashuvi. Bo`lishi mumkin bo`lgan muammolar; Xotira buzilishi, nutqning buzilishi, Ps va AQBning yo’qolishi, o’pka shishi, yurak to’xtashi. Qisqa muddatli maqsad: 1.Allergen omilni bartaraf qilish. 2.Qulay sharoit yaratish, shifokorni chaqirish. 3.Nafas yo’llarini o’tkazuvchanligini yaxshilash. 4.Oksigenoterapiya o’tkazish uchun barcha kerakli ashyolarni tayyorlash. 5.AQB oshganda kordiogen preparatlarini tayyorlash. 6.AQB va Psni nazorat qilish. 7.Allergik reaksiyani yo’qotish maqsadida antigistamin va kortikosteroid preparatlarni inyeksiyaga tayyorlash. 8.Broxspazmni oldini olish maqsadida bronxolitiklarni inyeksiyaga tayyorlash. 9.O’pka shishida yurak glikozidlari va diuretiklarni inyeksiyaga tayyorlash. 10.Talvasani oldini olish maqsadida inyeksiyani tayyorlash. 11.Bemorning umumiy ahvolini doimiy nazorat qlib turish va shifokor ko’rsatmalarini bajarish. 1.Dori moddasini yuborishni to’xttish.Shu shani yuqorisidan jgut bog’lash (15-20 daqiqadan so’ng 2-3 daqiqa bo’shashtiriladi) Dori moddasi yuborilgan sohaga muz xaltachani qo’yish.Ari chaqqanda nishini olib tashlash. 2.Bemorni oyoqlarni ko’targan holatda yotqizdik.Bemoni boshini yon tomonga qaratib tilini fikstsiya qilish. 3.Rezina balloncha yordamida og’iz bo’shlig’ini shilliqlardan tozalash. 4.Namlangan kislorod berish 5.Shifokor ko’rsatmasiga binoan: Kordiamin 2ml yoki mezaton 1%-1ml fiz.eritmada. Teri orasiga 0,5ml- 0,1% adrenalin 5ml fiz.eritmada yuboriladi.qolgan 0,5ml adrenalin tananing boshqa qismiga yuboriladi. 6.Har 5-10 daqiqada AQB va Ps o’lchab boriladi. 7. Shifokor ko’rsatmasiga binoan: Prednizolon 60-90mg (2-3ml) v/I fiz.eritmada (ayrim hollarda m/o) Dimedrol 1%-2-5ml m/o yoki suprastin 2%-2ml m/o 8.Bronxospazmda eufillin 2,4 % 10 ml v/i 9.o’pka shishida laziks 1%- 4ml, strofantin 0,05 %- 0,5- 1ml v/I fiz.eritmada yub/di 10.Talsa vaqtida seduksen 0,5%- 2-4ml m/oyoki v/i 11.Nafas soni, yurak qisqarish soni, ps, AQB o’lchab turiladi. Nafas yo’llari o’tkazuvchanli gi yaxshilandi; AQB, Ps, nafas soni, yurak qisqarish soni va teri qoplamlari normallashdi; Bemor tinchlandi; Bemorni umumiy ahvoli yaxshilandi. 47 Kvinke shishida hamshiralik jarayoni Hamshira tekshiruvi Bemor muammolari Hamshira parvarish rejasini tuzish Rejani amalgam oshirish Natija Bemor shikoyatlari: - yuz soxasida, lablarda qovoqlarda va jinsiy a`zolarda ishishlarga, umumiy holsizilkka nafas siqishi va yo`talga. Obyektiv ko’ruvda: Bemor bezota yuz soxasida, lablarda qovoqlarda va jinsiy a`zolarda ishishlar borligi bosib ko`rilgan shu sohada chuqurchalarni hosil bio`lish terida qichmalar yo`q tomoq sohasida ko`karish yo`tal bilan bog`l;iq ovozning bo`g`ilishi insperator hansirash kuzatiladi.nafas shovqinli yuz sohasi ko`karib asta sekinlik bilan oqara boshlagan. Ps bilinear blinmas Mavjud bo`lgan muammolar: Hamshiralik tashxisi: -shishlar, -yo`tal; -nafas siqishi; -sianoz -taxipnoe; -taxikardiya; Bo’lishi mumkin bo’lgan muammolar: -Kuchli nafas siqishi oqibatida asfeksiya Qisqa muddatli reja: 1.Bemorni tinchlantirish va shifokorni shaqirish 2. alergiyani bartaraf etish uchun antigistamin preparatlar, kortikosteroid garmonlarni tayyorlab qo`yish 3.allergeni organizimdam chiqarish uchun siydik haydovchi vostalarni tayyorlash 4.bemorni statsionarda gospitalizatsiya qilish 1Bemorni tinchlantirish va qulay sharoit yaratamiz. Siqib turgan kiyimlarini yechamiz shifokorni chaqiramiz. 2.Shifokor ko’rsatmasiga binoan: Dimdrol 1% 2ml m/o Suprastin 2% 2mlm/o Adrenalin 0,1 % 0.5% t/o Efedrin 5% 1ml m/o Prednizolon 30mg fiz eritma bilan v/i 3.Hiqildoq shishida shfokor ko`rsatmasiga binoan Laziks 1%-2-4 ml v/i Prednizolon 60-90 mg v/I tomchilab 4.bemorni quloq- tomoq- burun bo`limiga gaspitalizatsiya qilinadi. Shish yo`qoldi Yo`tal bo`g`ilish to`xtadi. Hiqildoq shishi qaytdi. Teri rangi narmalashdi. Bemorning umumiy ahvoli yahshilandi. Endokrin sistemasida yosh bilan bog'liq o'zgarishlar va kasalliklar Yosh o'tishi bilan ichki sekresiya bezlari, jinsiy bezlar faoliyati so'na boshlaydi. Jinsiy bezlar faoliyati klimakterik paytda ayollarda 45-55 yoshlarda, erkaklarda 55-65 yoshlarda so'nadi. Gormonal apparatdagi jadal o'zgarishlar 45-60 yoshlarga to'g'ri kelib, qarish jarayoni kechishiga ta'sir qiladi. Diffuz toksik bo’qoq ko'proq 45-65 yoshli ayollarda uchraydi. Klinikasidagi belgilar kam ifodalanadi, ko'proq bemorni behollik, darmonsizlik, soch to'kilishi, ich ketishi, teri qichishishi bezovta qiladi. Yurak tomir va asab sistemasidagi organik o'zgarishlar tez rivojlanadi. Kasallikni davolash noxush omillar, ruhi zo'riqishni bartaraf etish, mehnat va turmush rejimini tartibga solish tavsiya etiladi. Yurak tomir vositalari, tinchlantiruvchi va tireostatik vositalar (merkazolil, metilurasil) tayinlanadi. Jarroh ko'rsatmasiga binoan operativ davo o'tkaziladi. Kasallikning og'ir shakllarida bemor hamshiraning doimiy nazoratida bo'ladi. Gipoterioz - qalqonsimon bez yetishmovchiligi sindromi, ko'proq ayollarda 50 yoshdan keyin kuzatiladi. Kasallik belgilaridan yuzining salqiganligi, lablarning 48 qalinlashganligi, ifodasizligi, tana haroratining pasaygani, teri quruqshagan, sochlarning to'kilishi, tovush sekinlashgani, eshitish, ta'm bilish pasaygani, tishlar to'kilishi kuzatiladi. Bemorlar bo'shashgan, uyquchan, befarq bo'lib qoladilar. Kasallik ateroskleroz jaraenini tezlashtiradi. Kasallikni davolashda tereoidin, triyodtironin 68 gidroxlorid, vitaminlar, simptomatik vositalar qo'llanadi. Hamshira bemorni alohida parvarishlashi, ovqatlantirishi, yuvintirishi kerak. Qandli diabet keksalarda ko'p uchraydigan kasallik bo'lib, axolining bu kontingetida 8-10marta ko’p uchraydi va umumiy axolining 16%ini tashkil etadi. Qandli diabet bilan axolining 6,5%i kasallanadi, xar 10-15 yilda kasallar soni ikki martaga oshib boradi. Qandli diabetning o’sish chastotasining sabablaridan biri insonlar xayot davomiyligining oshishi hisoblanadi, bu esa qari yoshda qandli diabet rivojlanish xavf faktorlariga asos bo’ladi. Qandli diabet turli yurak qon tomir kasalliklarini tezlashtiradi. Shuningdek qari yoshdagi insonlarning asosiy kasalligi bo’lgan aterosklerozning rivojlanishiga sabab bo’ladi. Bu esa geriatriyada qandli diabet muammosining aktualligini oshishiga olib keladi. Qariyalarda diabet rivojlanishiga moyillik tug’duruvchi faktorlar: -genetik; -insulinga rezistentlik (yosh bilan bog’liq); -insulin sekretsiasining pasayishi (yosh bilan bog’liq); -semizlik; -kam xarakatli xayot tarzi; -yondosh kasalliklar; -dori vositalar; Oshqozon osti bezining anatomiyasi va fiziologiyasi. Oshqozon osti bezi –toq ko’p bo’lakchali a’zo bo’lib, og’irligi 50-100g, retroperitoneal joylashgan. Oshqozon osti bezi boshchasi 12 barmoqli ichakga, ko’ndalang chambar ichakga, o’ng buyrakga, quyosh chigaliga yopishib joylashgan, bu esa asosan o’tkir pankreatit bilan og’rigan qariyalarda ichaklarning reflektor falajini chaqiradi. Oshqozon osti bezining tanasi oshqozonning orqa devoriga tegib turadi. Oshqozon osti bezining dumi taloq darvozasiga kiradi (qariyalarda eng ko’p uchraydigan asoratlardan biri bo’lib taloq venasining trombo’zi xisoblanadi, bunga sabab patologik jarayon bezning tanasida joylashgan bo’ladi). Oshqozon osti bezi qorin aortasining shoxlari: a.pancreatoduodenalis, a.pancreaticamagna (boshcha), a.lienalis (tana, dum) orqali qon bilan taminlanadi. Venoz oqim esa- v.lienalis yoki v.porta orqali sodir bo’ladi. Nerv bilan taminlanishida simpatik va parasimpatik nerv sistemasi ishtirok etadi. Simpatik nerv sistemasini taloq chigali(oshqozon osti bezini tanasi va dumini nervlaydi) va gastroduodenal chigallar (oshqozon osti bezining boshchasini nervlaydi) xosil qiladi. Simpatik nerv sistemasi oshqozon osti bezi tomirlari tonusini boshqaradi, parasimpatik esa ekzokrin funksiyasiga javob beradi. Oshozon osti bezininq endokrin qismi pankreatik orolchalardan iborat.Qolgan qismini ovqat xazm qilish fermentlari ishlab chiqaradigan ekzokrin qismi tashkil qiladi. Tashqi secretor qismining maxsuloti 12-barmoqli ichakka quyiladiqan oshqozon osti bezi you’liqa kelib tushadi. Oshqozon osti bezi structor-funktsional birliqi bo’lib Lanqerqans orolchalari xisoblanadi. U bezning 1-3%ini tashkil qiladi. Xar bir orolcha 3dan 5mingacha xujayra saqlaydi. 49 β - hujayralar insulin ishlab chiqaradi va orolcha barcha xujayralarning 60-70%ini tash kil qiladi. Bu hujayralar orolcha markazida joylashadi. Alfa hujayralar glyukagon ishlab chiqaradi, ular hujayralar umumiy sonining 25%ini tashkil qiladi. Alfa hujayralar orolchaning pereferik qismida joylashgan. D-hujayralar somotostatin ishlab chiqaradi va 10%ini tashkil qiladi. Yana bir qator orolcha hujayralari vazoaktiv intestinal polipeptid va pankreatin polipeptid ishlab chiqaradi. Har bir betta hujayralar 10minga yaqin secretor granulalar saqlaydi., har granula insulin kristallaridan iborat. Har bir kristall 300ming insulin molekulalari tutadi. Betta hujayralar bir-biri bilan bog’lanadi. Insulinga extiyoj oshgan sari shuncha hujayralar secretor faoliyati oshadi. Yosh o’tgan sari alfa va betta hujayralar nisbati o’zgaradi va natijada betta hujayralar disfunktsiyasi rivojlanadi. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|