Oʻzbekiston respublikasi



Yüklə 7,97 Mb.
səhifə62/114
tarix11.07.2023
ölçüsü7,97 Mb.
#136387
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   114
Ekosistemalar OMON (2)

Quruq tropik o'rmon
Iqlimi quruq mavsumga ega bo'lgan ikki mavsumiy bo'lganda, quruq bargli ekologik tizimlarning har xil turlari rivojlanadi, masalan, bargli va yarim bargli o'rmonlar.
Birinchi holda, quruq davrda suv etishmovchiligi o'ta yuqori va ko'pchilik turlari barcha barglarini yo'qotadi. Yarim bargli o'rmonlarda quruq davrda, ba'zi hollarda er osti suvlaridan ko'proq suv mavjud.
Tropik Amerikaning yarim bargli o'rmonlarida ba'zi turlar ancha balandlikka etadi (40-50 m gacha). Bunga misollar ceiba (Seiba Pentandra) yoki mijao (Anakardiya excelsum).
Skrab va tikan
Yana qurg'oqchil joylarda chakalakzor va tikanli o'rmonlar bilan o'rmonlar rivojlanmaydi. Bu katta butalar va mayda daraxtlar hukmron bo'lgan shakllanishlar, ularning aksariyati tikonli.
Amerika tropikasida buta va arborescent kaktuslarning mavjudligi ushbu shakllanishlarda keng tarqalgan. Tropik mintaqalarda ushbu shakllanishlarda eng ko'p uchraydigan angiosperm oilalaridan biri Leguminosae hisoblanadi.
Choyshab
Bu tekisliklar, platolar yoki yumshoq tepaliklarning ekotizimlari, issiq va kuchli ikki mavsumiylikka ega. Ushbu ekotizimlarda o'tlar ustun bo'lib, ba'zi hollarda tarqoq daraxtlar yoki palmalar bilan birga keladi.
Dukkakli daraxtlar Afrika va Amerika savannalarida juda ko'p. Masalan, ning o'rmonli savannalari Akatsiya spp. Afrika va savanna o'rmonli savannalarida (Samanea saman) Amerikada.
Afrika savannalarida yirik o'txo'rlar juda ko'p sonli podalar, masalan, yovvoyi hayvonlar ()Connochaetes taurinus) va zebra (Equus quagga). Arslon singari yirik yirtqichlar (Panthera leo), sirtlon (Crocuta crocuta) va leopard (Panthera pardus).
Baland tog 'o'tloqlari
Baland tog'larda daraxt chizig'idan yuqorida (dengiz sathidan 3400-4000 metr balandlikda) atirgul o'tlari va mayda butalar ustun bo'lgan ekotizimlar rivojlanadi. Bular orasida quyosh nurlanishining yuqori darajasi va past harorat bilan ajralib turadigan paramos va puna mavjud.
Paramoslar namligi yuqori bo'lgan ekotizimlar, puna esa ancha quruqroq. Paramoslarga xos bo'lgan va Kolumbiya-Venesuela And tog'lari uchun xos bo'lgan tur Espeletiya (Compositae), bu ko'plab o'simlik va buta turlarini birlashtiradi.

Yüklə 7,97 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   114




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin