Siyosiy risk – davlat siyosatining oqibati sifatida zararlarning vujudga kelishi yoki ko‘zda tutilgan foyda miqdorining qisqarishi ehtimolidir. SHunday ekan, siysiy risk hukumatning siyosiy yo‘li o‘zgarishga uchrashi yoki uning faoliyati ustuvor yo‘nalishlarining boshqacha tus olishi bilan bog‘liqdir. Bu turdagi riskni mukammal qonunchilikka ega bo‘lmagan, tadbirkorlik ana’analari va madaniyati shakllanmagan mamlakatlarda hisobga olish ayniqsa zarur. Siyosiy risk tadbirkorlik faoliyatining ajralmas qismi hisoblanadi va undan qochib qutulishning imkoni yo‘q, faqat to‘g‘ri baholash va hisobga olish shart. Siyosiy risklarni shartli ravishda to‘rt guruhga ajratish mumkin:
1) mos ravishda tovon to‘lamasdan milliylashtirish va ekspropriatsiya qilish riski;
Texnikaviy riskga quyidagilar kiradi:
ilmiy-tadqiqot ishlarining salbiy oqibati natijasida kelib chiqadigan yo‘qotishlar ehtimoli;
konstruktorlik va texnlologik ishlanmalar mo‘ljaldagi texnik ko‘rsatkichlarga erishmaganligi natijasida kelib chiqadigan yo‘qotishlar ehtimoli;
ishlab chiqarish texnologik imkoniyatlarining yangi ishlanmalar natijalarini o‘zlashtira olmaydigan darajada past bo‘lishi sababli kelib chiqadigan yo‘qotishlar ehtimoli; • yangi texnologiyalardan va mahsulotlardan foydalanishdagi nosozliklar yoki belgilangan muddatlardan kechikish natijasida kelib chiqadigan yo‘qotishlar ehtimoli; • uskunalarning to‘xtab qolishi, buzilishi yoki shunga o‘xshash sabablar natijasida kelib chiqadigan yo‘qotishlar ehtimoli.
ta’minot intizomining pastligi, yoqilg‘i va elektr energiyasini etkazib berishdagi uzilishlar;
uskunalarning jismoniy va ma’naviy eskirishi.
Tijorat riski – tadbirkor tomonidan ishlab chiqarilgan yoki sotib olingan tovarlar va xizmatlarni realizatsiya qilish chog‘ida vujudga keladigan risk. Tijorat riskining asosiy sabablari quyi
dagilar:
•tadbirkorlik firmasi tomonidan realiaztsiya qilinayotgan tovarga bo‘lgan ehtiyoj yoki talabning tushib ketishi natijasida sotish hajmining qisqarishi, uning raqobatchi to-varlar tomonidan siqib chiqarilishi, sotuvga cheklov qo‘yilishi;
tadbirkorlik loyihasi amalga oshirilayotgan pallada sotib olish narxining ko‘tarilib ketishi;
kutilmaganda sotib olish hajmining ko‘zda tutilgan darajasidan pasay ib ketishi va buning natijasida butun amaliyotning miqyosi qisqarib, sotuvga chiqarilgan har dona tovar birli giga xarajatlarning oshishi(shartli doimiy xarajatlar hisobiga);
tovarning yo‘qotilishi;
muomala jarayonida (tashish, saqlash) tovar sifatining yo‘qotilishi orqali uning
