O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XVI asrgacha)

ul-islom” nomi bilan yanada ulug‘landi. Ustoddan keyin 
xatiblar turardi.
Somoniylar masjid, madrasa va xonaqohlar qurish uchun 
maxsus joylar va ularning sarf-u xarajatlari uchun katta-katta 
mulklar ajratib berganlar. Islom dini ravnaqi, shubhasiz, O‘rta 
Osiyo aholisining mustaqil xalq bo‘lib shakllanishida muhim 
ahamiyat kasb etdi.
Mudofaa ishlari.
 
Ismoil Somoniy saroyning maxsus, mun­
ta zam sarbozlaridan iborat yaxshi qurollangan harbiy qo‘shin 
tuzadi. Yaxshi va uzoq xizmat qilgan sarbozlar “hojib” lavo-
zimiga ko‘tarilgan. Hojiblarning boshlig‘i “hojib ul­hujob” 
yoki “hojibi ul­buzruk” deb yuritilar edi. Bunday unvon So-
mo niylar saroyidagi oliy unvon hisoblanardi.
* Vazir – devonxona boshlig‘i, bosh vazir
* Ulamo – din olimlari
* Hojib – harbiy unvon
* Xonaqoh – g‘aribxona, musofirxona
* Madrasa (arabcha – o‘rganmoq) – musulmonlarning 
o‘rta va oliy o‘quv yurti

---

48
1. Somoniylar qanday qilib Arab xalifaligidan mustaqil bo‘ladi?
2. Qachondan boshlab Movarounnahrning deyarli barcha vilo yat-
lari somoniylar 
tasarrufiga o‘tadi?
3. Ismoil Somoniy hokimiyatga qay tariqa keldi?
4. Ayting-chi, nega Movarounnahrning mustaqillikka intilishi Arab 
xalifaligiga yoqmagan?
5
. Nima sababdan safforiylar bilan somoniylar o‘rtasida urush 
kelib chiqdi?
Quyidagi jadvalni Somoniylar davlati mavzusiga oid 
ma’lumotlar bilan to‘ldiring. 
Somoniylar 
davlati
Faoliyat 
ko‘rsatgan 
davri
Hududi
Poytaxti
14-§. SOMONIYLAR DAVRIDA IJTIMOIY-