O‘zmu xabarlari Вестник нууз acta nuuz

Tadqiqot 
metodologiyasi. 
Bizning 
davrimizda 
reklama maqsadli auditoriyaning axloqiy va ijtimoiy 
munosabatlarini belgilaydigan maxsus ijtimoiy-madaniy 
hodisa sifatida namoyon bo‘ladi: Reklama muqarrar ravishda 
bizning qarashlarimizga, o‘zimizga va atrofimizdagi dunyoga 
bo‘lgan munosabatimizga ta’sir qiladi bizga ma’lum bir 
vaziyatda xatti-harakatlarning tayyor shakllarini ko‘rsatadi 
nima yaxshi va nima yomon ekanligini aniqlaydi va ta’lim 
beradi. Reklama matni ommaviy axborot vositalariga tegishli 
bo‘lib, uni boshqa matnlardan (ilmiy yoki badiiy) ajratib 
turadi. Lingvistik entsiklopedik lug’atda berilgan matnning 
ta’rifi asosiy xususiyatlari ulanish va yaxlitlik bo‘lgan belgi 
birliklari ketma-ketligining birlashtirilgan semantik aloqasi 
sifatida 
og’zaki 
darajadan 
tashqariga 
chiqadi. 
T.G.Dobrosklonskaya «ommaviy aloqa darajasi matn 
tushunchasiga 
ommaviy 
axborot 
vositalarining 
media 
xususiyatlaridan kelib chiqqan holda yangi semantik 
g’oyalarni beradi» deb ta’kidlaydi [4]. 
A.Goddarning ta’kidlashicha, reklama bilan bog’liq 
holda matn atamasi ng ommaviy axborot vositalarida, shu 
jumladan og’zaki qism va audiovizual komponentlarda 
qo‘llaniladi [9]. «Reklama nutqi va reklama matni» jamoaviy 
monografiyasida bosma reklama matni N.A.Krasavskiy 
tomonidan tizimli ravishda ishlab chiqilgan, ma’noga ega, 
funktsional jihatdan tashkil etilgan xabar sifatida belgilanadi, 
uning qabul qiluvchisi turli xil og’zaki va og’zaki bo‘lmagan 
vositalar 
yordamida 
amalga 
oshiriladigan 
muayyan 
kommunikativ strategiya qabul qiluvchiga psixologik ta’sir 
ko`rsatadi va taktikalarni qo‘llash orqali o‘z oldiga maqsad 
qo‘yadi. [10]. 
Reklama, shuningdek, matnning maxsus pragmatik 
turi. Reklama matnlari turli auditoriyalarga ta’sir qilish uchun 
yaratilgan: bolalar, o‘spirinlar, erkaklar va ayollar uchun 
reklama. Maqsadli auditoriya yoshi, jinsi va boshqa 
xususiyatlari bilan farq qilishi mumkin. Reklama ma’lum bir 
auditoriya segmentiga yo‘naltirilganligi reklama matnining 
og’zaki tarkibiy qismiga ta’sir qiladi. Reklamaning 
kommunikativ tabiati ushbu hodisaning o‘ziga xos 
xususiyatlarini belgilaydi. Muayyan maqsadli guruhni 
tavsiflash uchun quyidagi ijtimoiy-demografik xususiyatlar 
muhim bo‘lishi mumkin: yoshi, jinsi, ma’lumoti, dini, oilaviy 
holati, 
moddiy 
holati, 
ijtimoiy 
mansubligi, 
hududiy 
mansubligi; psixologik belgilar – motivatsiya, vakillik, 
shuningdek iste’molchilarning xulq-atvori. Reklama matni 
kopirayterlar tomonidan matnni yaratish va uni o‘quvchi 

---