Biokimyadan mühazirələr. MƏRuzəÇİ: prof. Yusifov Nazim Məhəmməd oğlu

5. Antivitaminlər, tərkibi, bioloji rolu: Antivitaminlər kimyəvi tərkibinə 
görə vitaminlərə oxşayır, lakin vitamin xassəsinə malik olmayan birləşmələrdir. Bu 
birləşmələr orqanizmin vitaminlərə qarşı təlabatını yüksəldir və avitaminoz 
əlamətlərinin meydana çıxmasına səbəb olurlar. Bunlar münasib vitaminləri 
fermentin tərkibində əvəz etdikdə, ferment fəallığını itirir. Orqanizmə yüksək 
dozada vitamin daxil edildikdə antivitaminlərin təsiri aradan qalxır. Bir sıra 
vitaminlərin antivitaminləri müəyyən edilmişdir. 
Paraaminbenzoy turşusunun antivitamini streptosiddir, nikotin turşusununku 
piridin-3-sulfoturşudur, piridoksininki etilpiridoksindir, tiamininki piritiamindir, 
pantoten turşusununku pantolitarindir, C vitamininki qlükoaskorbin turşusudur. 
K vitamininin antoqonisti olan dikumarin qanın laxtalanma qabiliyyətinin 
yüksəlməsi ilə əlaqədar olan xəstəliklərdə müalicə vasitəsi kimi tətbiq edilir. O, 
qanda olan protrombinin miqdarını azaldır.
Riboflavin, fol turşusu, biotin və s. vitaminlərin də antoqonistləri müəyyən 
edilmişdir. Antivitaminlərdən xəstəliktörədici mikrobların boy və inkişafını 
dayandırmaq üçün istifadə olunur.
Hazırda bu istiqamətdə geniş tədqiqat işləri aparılır. 
NH
2 
NH
2 
COOH 
│ 
SO
2
NH
2 
│ 
SO
2
H
│ 
COOH 
│ 
Para-aminbenzoy 
turşusu 
Streptosid 
Nikotin 
turşusu 
Piridin-3- 
sulfoturşusu 
N
N
downloaded from KitabYurdu.org

---

84 
ƏDƏBİYYAT 
1. Xəlilov Q. B. Heyvan biokimyasının əsasları. Bakı. 1987. 
Maarif.
2. Həsənov Ə. C., Rzayev N. A., İslamzadə F. Q., Əfəndiyev A. M. 
Bioloji kimya. Bakı 1989. 
3. Кольман Я., Рем К. Г. Наглядное биохимия –Москва. Мир, 
2000. 
4. Северин Е. С., Алейникова Т. Л., Осипов Е. В. Биохимия. - 
Москва. Медицина. 2003. 
5. Ковалевский Н. И. Биологическая химия. Москва. Академия 
2008. 
6. Yusifov N. M., Daşdəmirov K. Ş. Biokimyadan xülasə. – Gəncə. 
Araz, 2010.