Noorganik moddalar тexnologiyasi:
• Asosiy kimyoviy moddalar ishlab chiqarish (noorganik kislotalar, gidroksidi,
tuzlar, mineral o'g'itlar)
• Noorganik noorganik mahsulotlar (reaktivlar, noyob elementlar,
farmatsevtika mahsulotlari) ishlab chiqarish
• Elektrokimyoviy ishlab chiqarish (xlor, gidroksidi, vodorod ishlab chiqarish)
• Metallurgiya (qora, rangli, qimmatbaho metallar ishlab chiqarish)
• Silikatlar va bindirmalar ishlab chiqarish (shisha, tsement, ohak, keramika)
• Minerallar va pigmentlarni ishlab chiqarish
Organik moddalar тexnologiyasi:
• Asosiy (og'ir) organik sintez (alkogol, organik kislotalar, aldegidlar, ketonlar,
efirlar, organik erituvchilar, sirt faol moddalar, monomerlar va boshqalar)
• Go'zal organik sintez (farmatsevtik preparatlar, organik reagentlar, bo'yoqlar,
hidlar va boshqalar)
• Yuqori molekulyar moddalar (plastmassalar, sintetik va sintetik tolalar,
rezina) ishlab chiqarish
• Yoqilg'ini qayta ishlash (neft, ko'mir, slanets)
• Oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarish (shakar, oqsillar, yog'lar,
uglevodlar)
• Biyokimyasal ishlab chiqarish (spirtli ichimliklarni ishlab chiqarish, sirka
kislotasi va boshqalar)
Eng avval Toshkent chinni zavodi (1954y.) keyinchalik Samarqand chinni
zavodi (1975y.), Angren chinni va keramika buyumlar ishlab chiqarish kombinati
(1976y.),Quvasoy chinni va shisha buyumlari zavodlari (1979y.)qurilib ishga
tushirildi. Shuningdek, ruspublikada po`lat ishlab chiqarish korxonasi-Bekobod
elektr po`lati olish zavodi (1944y.) Chirchiq, Samarqand, Oltin topgan (1965y.),
Olmaliq (1980y.) sul`fat kislota ishlab chiqarish zavodlari, ko`pgina boshqa
anorganik moddalar ishlab chiqarish korxonalari:Olmaliq tog`-kon metallurgiya
kombinati,Angren kimyo metallurgiya zavodi,plavik shpat korxonalari,ingichka va
qo`ytosh ruda kombinatlari,Muruntov tog`- metallurgiya kompleksi, Zarafshon
gidrometallurgiya zavodi vaboshqalar qurilib ishga tushirildi.
O`zbekistonda organik kimyo sanoati boshqa sanoat tarmoqlariga qaraganda
juda tez sur`atlar bilan rivojlandi. Organik kimyo sanoatining xom ashyosi asosan,
ko`mir, neft`, gaz, yog`och chiqitlaridir. Bizda ayniqsa gaz,g`o`zapoya,zapaslari
ancha katta neft` va ko`mir ham bor. Mana shu ashyolar ruspublikamiz organik
kimyo sanoatining paydo bo`lishi va rivojlanishiga sabab bo`ldi.
O`zbekistonda 1976 yilda 361 mlrd.m
3
gaz ishlab chiqarildi va bu sohada shu
yiliyoq Pol`sha,Yaponiya,Frantsiya kabi yirik mamlakatlardan ham o`zib ketdi.
Organik moddalar ishlab chiqarish sanoatining gigantlaridan biri 1965 yilda
qurilib ishga tushirilgan Navoiy azot ishlab chikarish birlashmasi.Unda tabiiy gaz,
kompleks qayta ishlanadi. Ushbu korxonaning ishga tushirilishi natijasida
ruspublikamizda birinchi marta yangi sanoat maxsulotlari,yuzlab organik sintez
maxsulotlarining
xom
ashyosi
hisoblangan
atsitelin:
atsetal`degid,
sirka,kislota,metil spirti,akrilonitril va boshqa bir qancha maxsulotlar ishlab
chiqarish yo`lga qo`yildi. 1972 yilda bu kombinatda sintetik jun-nitron tolasi ishlab
chiqarila boshlandi. Hozirgi paytda bu kombinat yiliga 41 ming tonna turli rangda
bo`yalgan nitron ishlab chiqarilmoqda.
Dostları ilə paylaş: |