3 -amaliy mashg’ulot

Insulin in’eksiyasi texnikasi
qisqa ta’sirli insulin (QTI) ovqat iste’mol qilishdan 30 daqiqa oldin quyiladi 
(zarurat bo‘lganda 4-60 daqiqa ichida) 
- ultra qisqa ta’sirli insulin (xumalog yoki novorapid)bevosita ovqat 
iste’mol qilishdan oldin, zarurat bo‘lganda ovqatlanilayotganda yoki 
ovqatdan keyin. 
- Agar igna uzunligidan ko‘ra, teri osti yog‘ qatlami qalin bo‘lsa, QTI 
in’eksiyasi 45-90 darajadagi burchakda teri burmasiga qilish tavsiya 
qilinadi. 
- Lipodistrofiya rivojlanishini oldini olish maqsadida insulin in’eksiya 
qilish joyini har kuni o‘zgartirib turish tavsiya qilinadi. 
 
 
 
 
 
Jadval № 3.10. Insulini teri ostiga ineksiya qilinganda so‘rilishiga ta’sir 
etuvchi faktorlar 
 
 I
ne
k
si
ya
 
jo
yi
Qorin 
Bu joydan qisqa ta’sirli Insulin tezroq 
so‘riladi – ta’siri 15-30 min.dan keyin 
boshlanadi Maksimal effekt 45-60 minutda 
boshlanadi 
Son
So‘rilish sekinroq bo‘ladi 
Effekt 60-90 min.dan keyin yuzaga keladi.
Son terisidan 75 % insulingina qonga so‘riladi 
Yelka
So‘rilish tezligi va miqdori oraliq 
ko‘rsatkichda
Temperatura 
Issiq vanna, 
Quyosh nuri
Asaosan maxalliy qizish xisobiga so‘rilish 
tezligi ikki barobar ortishi mumkin. 
So‘rilish sekinlashadi. Insulinemiya 
ko‘rsatkichi 50% gacha etadi xolos 
Sovuq
Ineksiya joyi 
massaji
So‘rilish tezligi 30 % ortadi 

---

Periferik qon 
aylanish tizimi 
xolati 
(shok, koma) 
Jismoniy 
yuklama
Teri ostiga kiritilganda umuman so‘rilmasligi 
mumkin 
So‘rilish tezlashadi. Bunda ineksiya joyining 
axamiyati yo‘q 
Mushak orasiga 
yuborish 
So‘rilish tezlig ikki barobar ortadi. Bundan ba’zi klinik xolatlarda 
foydalanish mumkin 
Insulin dozasi Teri ostiga kiritiladigan insulin dozasi ortishi ta’sir vaqtiga to‘g‘ri 
proporsional. 6 TB QTI 60 kg bemorga kiritilsa gipoglikemiq
ta’sir 4 soatgacha , 12 TB da esa 8 soatgacha davom etadi. 
Insulin bilan davolash tartibining turlari 
- Bazal –bolyus tartibi 
- Ko‘p marotali har kungi in’eksiya tartibi (MDI) 
- Kombinatsiya qilingan insulinni qo‘llash tartibi