Microsoft Word qishloq xo'jaligi mashinalari

Taqrizchi: A. Rizayev, texnika fanlari doktori, professor.
ISBN 978-9943-5674-9-8
© «Fan va texnologiya» nashriyoti, 2019.

---

VII BOB. YEM-XASHAK YIG‘ISHTIRISH MASHINALARI
1-§. Yem-xashak yig‘ishtirish texnologiyalari
Tabiiy o‘tlar, beda, boshqa madaniylashtirilgan o‘simlik 
poyalari o‘rilib, quritilgandan so‘ng hosil bo‘ladigan mahsulotdan 
yem- xashak sifatida chorvachilikda foydalaniladi. Chorvachilikda 
makkajo‘xori, raps, kungaboqar va boshqa shirali ekinlardan 
tayyorlangan silos to‘yimli ozuqa sifatida ishlatiladi.
Yem-xashak yig‘ishtirishda quyidagi texnologiyalar mavjud:
— Pichanni yoyilgan holda yig‘ishtirish texnologiyasi o‘tlarni 
o‘rish (ba’zan, o‘rib-ezish), dalada tabiiy holda quritish, qu- 
ritilayotgan pichanni titish, ag‘darish, xaskashlab to‘plash, 
uyumlash va saqlashga qo‘yishni o‘z ichiga oladi. Pichanni o‘ta 
quritib yubormaslik muhim ahamiyatga egadir.
— Pichanni presslab yig‘ishtirish texnologiyasida o‘rish (ba’zan, 
ezish), titish, uyumlash, uni ag‘darish, yig‘ishtirib presslash va trans- 
portlash kabi ishlar bajariladi. Bu texnologiyada ob-havo va mexanik 
ta’sirining salbiy natijasi keskin kamayadi, pichan tabiiy sifatini 
pasaytirmasdan saqlanadi, isrofgarchilik va tannarx kamayadi.
— Pichanni maydalab yig‘ishtirish texnologiyasida o‘t-o‘lanni 
o‘rib-ezib, quritish, titish, xaskashlab to‘plash, ag‘darish, terib olish 
va 3-5 sm uzunlikda maydalash, uni transportlash va qo‘shimcha 
quritish bajariladi.
Senaj tayyorlash texnologiyasida o‘t o‘rilib eziladi, dalada 
qisman quritilib, namligi 50-55% gacha kamayganida, 20-30 sm 
uzunlikda maydalanadi va senaj minorasi yoki transheyaga soli- 
nadi, zichlanadi va germetik yopiladi.
Pichan uni tayyorlash texnologiyasida o‘t o‘riladi, eziladi, 
titiladi, uyumlarni to‘plash, maydalash, transportlash, sun’iy 
quritib, servitaminli un yoki granulalar olinadi.
354

---

Silos tayyorlash texnologiyasida o‘t o‘rilib maydalanadi, 
yuklanadi, silos minoralari yoki transheyalariga solinadi, tuzlanadi, 
zichlanadi va tuproq bilan ko‘miladi.