Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti

Jinoyatlar majmuining muhim belgisiga ko‘ra, jinoyatlar majmuini 
tashkil qiluvchi yoki bir necha jinoyatlarning birontasi uchun ham shaxs 
sudlangan bo‘lmaydi, ya’ni jinoyatlar jamiga kiruvchi qilmishlarning har 
biri sudlangunga qadar sodir etiladi, hali sud tomonidan muhokama 
qilinmagan va uning yuzasidan ayblov hukmi chiqarilmagan bo‘ladi. 
Mazkur belgi jinoyat qonunida «ularning birortasi uchun ham shaxs 
sudlangan bo‘lmasa» iborasi bilan ifodalangan. 
Jinoyatlar majmui uning tarkibiga kiruvchi barcha qilmishlarning 
shaxs tomonidan sudlangungacha sodir etilishini anglatadi. Bundan 
tashqari, shuni unutmaslik kerakki, aybdor shaxs ilgari sodir etgan jinoyat 
uchun Jinoyat kodeksi Umumiy qismi XII bobi moddalari asosida jinoiy 
javobgarlikdan ozod etilmagan bo‘lsa, jinoyatlar majmui bo‘yicha jinoiy 
javobgarlikka tortiladi. Shaxs jazodan ozod etilsa-da, biroq javobgarlikdan 
ozod etilmasa va sudlanganlik kabi jinoiy-huquqiy oqibat olib 
tashlanmagan yoki o‘chmagan bo‘lsa, bu holat jinoyatlar majmui emas, 
balki retsidiv jinoyat deb topilishi kerak. 
Jinoyatlar majmui jinoyat huquqi nazariyasida turlarga bo‘linadi: 
jinoyatlar ideal majmui va jinoyatlar real majmui. 
Jinoyatlarning real majmui turli vaqtlarda sodir etiladigan ikki yoki 
undan ortiq har xil jinoyatlarni sodir etish uchun javobgarlikni ko‘zda 
tutuvchi bir qancha jinoyat sodir etish shaklidir. 
Boshqacha qilib aytganda, aybdor har xil mustaqil harakatlar bilan 
ikki yoki undan ortiq jinoyatlar sodir etadi. Sud-tergov amaliyotida 
jinoyatlar majmuining mazkur turi jinoyat ideal majmuiga qaraganda 
ko‘proq uchraydi. 
Vaqt bo‘yicha jinoyatlar real majmuiga kiruvchi uzilish tufayli bu 
holatni kvalifikatsiya qilish qiyinchilik tug‘dirmaydi: qancha jinoyat 
bo‘lsa, ular nazarda tutilgan JKning shuncha moddasi bor. Masalan, avval 
361 

---

bosqinchilik (JK 164-moddasi), keyin bezorilik (JK 277-moddasi) sodir 
etilgan. 
Jinoyatlar real majmuining xususiyati qilmishlarning vaqtda bir-biriga 
mos tushmasligidir. Bunda jinoiy qilmishlar bir vaqtda sodir etilgandek 
bo‘lib ko‘rinishi ham mumkin. Bunday kombinatsiyaga faqat bir subyekt 
sodir etgan qilmishlar umumiy belgilarga ega bo‘lgan vaziyatlardagina 
yo‘l qo‘yilishi mumkin. Masalan, qisman, bezorilik oqibatida odam 
o‘ldirish (JK 97-moddasi 2-qismi «l» bandi) JK 277-moddasi bo‘yicha 
qo‘shimcha kvalifikatsiya qilishni talab etmaydi. Ayni paytda «agar 
jamoat tartibini qo‘pol ravishda buzish va jamiyatga nisbatan ochiqdan-
ochiq hurmatsizlik bildirish, shuningdek, o‘zganing mol-mulkini yo‘q 
qilish yoki unga shikast yetkazish bilan bog‘liq harakatlar aybdor 
tomonidan bezorilik oqibatida odam o‘ldirish jinoyatidan so‘ng qasddan 
sodir etilgan bo‘lsa, qilmish JK 97-moddasi ikkinchi qismining «l» bandi 
hamda Jinoyat kodeksi 277-moddasining tegishli qismlari bo‘yicha 
kvalifikatsiya qilinishi kerak»
1
.