Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti



Yüklə 1,99 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə92/298
tarix10.05.2023
ölçüsü1,99 Mb.
#110474
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   298
fc14ce6364e21ae42f7e44d6f4454c45 O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI JINOYAT HUQUQI K U R S I 1-TOM

NOTA BENE ! 
Jazoga sazovorlikni jinoyatning mustaqil belgisi sifatida quyidagi 
ikkita jihat bilan xarakterlashimiz mumkin: 1) ijtimoiy xavfli qilmish jazo 
qo‘llash tahdidi bilan qonun chiqaruvchi tomonidan taqiqlanadi; 2) ushbu 
taqiqni buzgan shaxs qoidaga ko‘ra jazoga tortiladi. 
Shuni ta’kidlashimiz lozimki, javobgarlikning muqarrarligi har doim 
ham jazo qo‘llash shartligini nazarda tutmaydi. Jinoyatni aniqlash «jazo 
qo‘llash tahdidi» bilan bevosita bog‘liqdir. Jinoiy jazo bu jinoyat sodir 
qilishning oqibatidir. o‘z navbatida, bu oqibat ba’zi bir holatlarda 
qo‘llanilmasligi ham mumkin. Shu yo‘l bilan qonun chiqaruvchi jazo 
qo‘llanilishini ogohlantirish orqali javobgarlikning muqarrarligi 
prinsipining buzilmasligini ta’minlaydi. Masalan, aybdorning qilmishida 
uni jinoiy javobgarlikka tortish uchun zarur bo‘lgan barcha alomatlar 
mavjud bo‘lishi mumkin, lekin shunga qaramasdan amnistiya akti tufayli u 
jinoiy jazodan ozod qilinishi mumkin (lekin jinoiy javobgarlikdan emas). 
Shuning uchun jinoiy jazo va javobgarlikning muqarrarligi prinsiplari har 
doim ham jinoiy-huquqiy majburlovning aynan bitta mexanizmi bo‘la 
olmaydi. 
3-§. Jinoyatlarni tasniflash 
JK 15-moddasi ijtimoiy xavflilik darajasi va xususiyatiga asoslangan 
moddiy belgiga ko‘ra jinoyatlarni turlarga ajratadi.
1
Таъкидлаб ўтиш керакки, айрим муаллифлар жазога сазоворликни жиноятнинг мустақил белгиси сифатида 
ажратишмасдан, уни (аниқроқ айтганда, “жазо қўллаш тахдиди” каби тушунчани) жиноят қонуни билан 
таъқиқланганлиги билан бир қаторда ҳуқуққа ҳилофликнинг ифодаси сифатида эътироф ъэтадилар. (Қаранг: 
Курс уголовного права. Общая часть. Том 1: Учение о приступлении. Учубник для вузов. Под. Ред. д.ю.н., 
проф. Н.Ф.Кузнецовой и к.ю.н., доц. И.М.Тяжковой. – 138-б), Ушбу позиция муайян шубхаларни туғдиради. 
Чунки жиноят тўғрисидаги қонун ҳужжатлари ақли норасо шахсларнинг ижтимоий ҳавфли қилмишларини 
назарда тутади, уларга нисбатан эса жиноий жазо ўрнига тиббий йўсиндаги мажбурлов чоралари қўлланилади. 
123 


Jinoyatlarni tasniflash aybdor tomonidan sodir qilingan qilmishni 
Maxsus qism moddalaridagi yuridik va faktik alomatlar bilan solishtirgan 
holda, ijtimoiy xavflilik nuqtai nazaridan jinoyatlarni xarakterlash 
imkoniyatini beradi. 
JK 15-moddasi ko‘rsatilgan jinoyatlarni aniq tasniflashga, ya’ni 
ijtimoiy xavflilik darajasi va xususiyatiga ko‘ra ularni to‘rt turga ajratishga 
yordam beradi. 
Yana bir bor shuni ta’kidlab o‘tish joizki, jinoyatning ijtimoiy 

Yüklə 1,99 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   298




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin