Bob. S in xr o n g e n e r a t o r n in g e le kt r t a r m o g t b ilan p aralle L is h L a s h I

---

2 3 - BOB. S IN XR O N G E N E R A T O R N IN G E LE KT R 
T A R M O G T B ILAN P ARALLE L IS H L A S H I
23.1. Uch fazali sinxron gcne ratorlarni tarmoqqa parallel ulash
Hozir gi vaqtda bir ne c hta e le ktr s tans iyalar paralle l is hlab, e ne rge tika 
s is te mac ini hos il qiladi. Sis te ma is te 'm o lc hila r ni uzluks iz e ne rgiya bila n 
t a ’minla s hg a , e le ktr s tans iyalar ining q u w a t id a n toMaroq foyda la nis higa , 
t a ’mir la s h is hla r ini o s o nla s htir is h im k o n in i be r a di. Ha r b ir e le ktr 
s tans iyas ida bir ne c hta ge ne r a tor o 'r n a t ilg a n boMib, e le ktr s is te mas ida 
y uzla b ge ne r a tor la r par alle l is hla ydi. An a s h un ing uc h un ha m ha r bir
ge ne r a t o r ning quvvati e ne r ge tika s is te mas ida y uk la nis h ni ha r qa nda y
o 'zg a r is hi b ila n s is te ma da is hla y otg a n g e n e r a t o r nin g c ha s totas i va 
kuc hla nis hi a ma ld a o ‘zga r ma y di.
S G ni e le ktr tarmog*iga yoki is hlab tur ga n ge ne r ator lar bila n par alle l 
ulas h uc h un quyida gi s ha r tlar ba ja r ilis hi s hart:
1. Sinx r on ge ne r a to r ning E YK E(i e le ktr t a r m o g ‘i kuc hla nis hig a
te ng 
( E (.. = U_r )
va faza jih a t d a n 180°, y a 'n i te s kari y o ‘na lg a n b o iis h i 
lo zim ;
2. S G nin g chas totas i fG e le ktr ta r mog Mning chas totas i f, ga te ng 
(fG = f() boMis hi ke rak;
3. Uc h faza li S G va e le ktr t a r n io g ‘i fa za la r in ing ke tma- ke tligi bir
xil boMis hi ke rak.
E YK ni ta r mo q kuc hla nis hig a te ngla s h u c h un S G q o ‘zg ‘a tis h toki 
o 'zg a r t ir ila d i, c ha s tota la r ni te ngla s h u c h un esa ge ne r a tor r o t o r ining
a yla nis h c has totas ini o ‘zga rtir is h ke rak boMadi.
S inx ron ge ne ratorlar n i p ara lle l ulas h us ullari.
S G la r ni pa r alle l 
ula s h nin g quyida gi us ullar i ma vjud:
1) an iq s inx ronlas h us uli —
bu us uld a g e n e r a t o r la r ni pa r a lle l 
ula s hning uc hta tala bi a niq ba ja r ilis hi s hart.
Bir in c h i s h a r t n in g b a ja r ilis h i g e n e r a t o r k le m m a la r ig a u la n g a n
v o lt m e t r vo s it a s ida , q o lg a n ikki s har t esa “ s in x r o n o s k o p ” a s bobi 
y o r d a m id a te ks hir ila di (2 3 .1 - ras m). Eng o dd iy s inx r onos kop as bobi 
chiroqli (lam pali) s inx ronoskopdir.
Aga r ula g ic h Q y uzilg a n boMsa, S G salt is hlas hi ho la t ida is hlaydi
va Q / k le m m a la r id a E YK
U_ = E a + U T
boMa di. Ag a r d a p a r a lle l 
u la n a d ig a n g e n e r a t o r n in g a y la nis h c ha s tot a s i o ‘zg a r m a s boMib, u
2 5 4

---

n o m in a l aylanis h chas totas iga te ng bo'ls a , 
E (.
va £/ lar bir xil bur chak 
chas tota bila n aylana r di, na tija da
U_
ni o'zgar ma s qilib s aqlab b o ‘lma y di,
s hu s a b a b l i v a ^Z7- la m in g c ha s tota lar i or as ida farq boMadi. Ana
s h u n in g
u c h u n
h a m £ fi 
va 
U_T
b ir - b ir ig a
n is b a t a n
CQT - co,
=
=
2
7 t\ fT
- / / • ) bu r c ha k c ha s tota b ila n a y la na d i. Bunin g
o q ib a t id a U n o ld a n 2 U t ga c ha o ‘zga ra di va c hir o qla r d a g i kuc hla nis h 
ha m o ‘zga r ib t ur a d i, y a ’ni c hir o qla r bir va qtda y o n ib va o ‘c h ib tur a di.
Ge n e r a t o r n i ta r m o q q a pa r alle l ula s hning e ng qula y va qti U = 0 
boMgandagi h o la t d ir , b u n d a c hir o qla r o ‘c hga n ho la t boMadi. An a s hu
va qtda