Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences VOLUME 2 | ISSUE 4 ISSN 2181-1784 Scientific Journal Impact Factor SJIF 2022: 5.947 Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7 795
w www.oriens.uz April 2022 Ko'rinib turibdiki, barcha usullar umumiy huquqiy xususiyatga ega va milliy
huquqqa ham xos xususiyatlarni o'z ichiga oladi. majburiy, ruxsat yoki taqiqlash.
Sport tadbirlari vaqtida muxlislarning dopingdan foydalanish, zo‘ravonlik va
bezorilik harakatlariga qarshi kurashish majburiy va taqiqlash usullari bilan tartibga
solinadi. Sport musobaqalarini tashkil etishda majburiy va ruxsat berish usullari
qo'llaniladi, o'yinchilarning xalqaro transferlarida esa turli kombinatsiyalarda ruxsat
va taqiqlar qo'llaniladi.
MUHOKAMA VA NATIJALAR Xalqaro sport huquqining bevosita tamoyillariga kelsak, ular quyidagilarni o'z
ichiga oladi:
- "feyr-pley" - halol o'yin qoidalarini hurmat qilish va ularga rioya qilish
tamoyili;
Sportda dopingdan foydalanishni taqiqlash tamoyili va boshqalar.
Turli xil moddalarni qabul qilish sportchilar salomatligiga putur yetkazadi,
o'zaro munosabat, do'stlik va hamkorliklarga barham beradi. Shu sababdan, 1962-yil
Moskvada bo'lib o'tgan XOQ sessiyasida maxsus rezolutsiya qabul qilingan, unda
dopinga qarshi kurashda faol ishlash zarurligi uqdirilgan edi. Shunga qaramasdan, bu
nuqson kamayish o'rniga tobora kengaymoqda. 1970-2005-yillar orasida har xil sport
turlarida o'nlab jiddiy, hatto fojiaviy hodisalar hisobga olingan. IX Panamerika
mintaqaviy o'yinlarda AQSHning 13 ta yengil atletikachisi doping ishlatganligi
uchun o'yinlardan chetlashtirilgan.
XII Osiyo o'yinlarida (Xirosima, 1994) 11 ta xitoy sportchisi (qizlar ham) man
etilgan gormonal preparatlami ishlatganligi uchun musobaqalardan ozod qilingan.
Shu sababdan, XOQ tomonidan so'nggi olimpiya o'yinlarida dopinga qarshi xizmat
komissiyalari tuzildi. Xalqaro sportda doping ishlatish hollarining ko'payishi sababli
XOQ 1999 yil 2-4 fevralda Xalqaro konferensiyada buni maxsus masala qilib ko'tarib
chiqdi. Sportda bellashuvlarning halol, odilona bo'lishini ta'minlashda hakamlik omih
ancha ustuvor turadi. XOQ xartiyasi va XSFlarning nizomlarida hakamlarning
haqqoniy, adolatli bo'lishi alohida ta'kidlangan.