MUHOKAMA
Tadqiqotning maqsadi - umumta'lim maktabining 2-4-sinflari o'quvchilarining
harakat sifatlarini harakatli o'yinlar yordamida rivojlantirish jarayonlarini o'rganish,
boshlang'ich sinf o'quvchilarining harakat sifatlarini rivojlantirish jarayonini
optimallashtirish shartlarini asoslash.
Jismoniy tarbiyani optimallashtirishning istiqbolli yo'nalishlaridan biri bu
maktab o'quvchilarining jismoniy rivojlanishi, jismoniy tayyorgarligi darajasini
oshirish va ularning salomatligini mustahkamlash uchun ularning harakat sifatlarini
oshirishning samarali vositalari va usullaridan oqilona foydalanishdir.
Jamiyatning jismonan sog'lom, axloqiy jihatdan barqaror va intellektual
rivojlangan a'zosini shakllantirishda o'yinlarning ahamiyatini ortiqcha baholash qiyin.
Ularning yordami bilan bolada biz odamlarda hurmat qiladigan va biz turli xil
harakatli o'yinlar yordamida singdirmoqchi bo'lgan barcha
sifattlarni shakllantirish mumkin. O'yin mazmuniga qarab, bola
umumiy vaziyatni baholashga majbur bo'ladi va nima va qachon
Academic Research in Educational Sciences
Volume 3 | Issue 2 | 2022
ISSN: 2181-1385
Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,12
DOI: 10.24412/2181-1385-2022-2-471-477
SJIF: 5,7 | UIF: 6,1
473
February, 2022
https://t.me/ares_uz Multidisciplinary Scientific Journal
qilish kerakligini mustaqil ravishda hal qiladi. O'yinga qiziqishi bo'lgan bolada sabr-
toqat, qat'iyatlilik, jismoniy sifatlar (kuch, tezlik, chidamlilik, epchillik,
egiluvchanlik) rivojlanadi. O'yin zavqlantiradi, sog'lom harakat esa tana va ruhning
har tomonlama rivojlanishi uchun zarurdir [12, 13, 14].
Harakatli o'yinlardan muntazam foydalanish quyidagilarga yordam beradi:
salomatlikni mustahkamlash, to'g'ri jismoniy rivojlanish, bolalarni har tomonlama
tayyorlash, faollik, jasorat, qat'iyatlilik, intizom, jamoaviylik va boshqa xarakter
fazilatlarini tarbiyalash. Harakatli o'yinlar hayotiy zarur qobiliyatlarni rivojlantiradi,
tizimli sportga bo'lgan qiziqishni rivojlantiradi.
Harakatli o'yinlarda ishtirokchilar ma'lum jismoniy sifatlarni namoyish
etadilar. O'yinlarni boshqarish orqali ushbu sifatlarni ularning uyg'unlashgan holda
faol kuzatish, shuningdek, maktab o'quvchilarini rivojlantirish va tarbiyalash uchun
muhim bo'lgan sifatlarni ko'proq rivojlantirish mumkin.
Muallif tomonidan taklif qilingan dars uch qismdan iborat bo’lib, umume'tirof
etilgan jadval bo'yicha o'tkazildi.
Tayyorgarlik qismi darsni tashkil qilish, o’quvchilarni dars mazmuni bilan
tanishtirish va asosiy ishga tayyorlashga qaratildi. Asosiy vositalar sifatida yurish,
yugurish, bo'g'inlarda harakatchanlikni oshirish, egiluvchanlikni rivojlantirishga
qaratilgan mashqlar tanlab olindi.
Butun eksperiment uchun umumiy rivojlanish mashqlarining o'nta alohida
to'plami rejalashtirilgan bo'lib, ular o'yin shaklida amalga oshirildi. Bu darsga
motivatsiyani rag'batlantirishga va mashqlarni bajarishda o’quvchilarning e'tiborini
jalb qilishga yordam berdi.
Asosiy qismda quyigagi vazifalar hal qilindi. Eksperiment davomida harakatli
o'yinlardan foydalanishda kichik yoshdagi o'quvchilarning jismoniy sifatlarini
rivojlantirish darajasini oshirish. Harakat faoliyatining tabiatiga ko'ra harakatli va
xalq o'yinlarini tanlashda asosiy harakat turlariga (yurish, yugurish, otish va sakrash
o'yinlari) ustunlik berildi, ular jismoniy rivojlanish uchun jismoniy tarbiya tizimiga
kiritilgan ( kuch, tezlik, chidamlilik, chaqqonlik, egiluvchanlik), aqliy va axloqiy
sifatlardir.
Darsning yakuniy qismida ko'p e'tibor talab qilmaydigan, hayajonga olib
kelmaydigan xotirjam o'yinlar o'tkaziladi.
Kichik yoshdagi o'quvchilar uchun darsning ta'lim turi kichik hajmli
yuklamalar va past intensivlik bilan tavsiflanadi. Bu yoshdagi
bolalar bir xil, monoton ishlardan tezda charchashadi. Darslarda
mazmuni xilma-xil ochiq o'yinlardan foydalaniladi. Sinflar uchun
|