Ankilozan spondilit (AS), öncelikle omurgayı tutan, ağrılı, sekil bozukluğu ve

 

 

 

Uzm. Dr Duygu KURTULUŞ

 

FTR Uzmanı

 

ANKILOZAN SPONDILITIN 

TANIMI 



Ankilozan spondilit (AS), öncelikle 

omurgayı tutan, ağrılı, sekil bozukluğu ve 

aktivite kısıtlanması ile sakatlığa neden 

olan iltihaplı romatizmal bir hastalıktır.

 



AS, asıl olarak omurgayı etkilemesine 

rağmen, kalça eklemi daha sıklıkla olmak 

üzere, diz, el, ayak ve omuz eklemlerini 

tutabilir. 



AS, yasamı tehdit eden bir hastalık 

değildir. 

 



Hastalığın tanınması,uygun tedavi ve 

egzersiz programları ile kontrol altına 

alınabilir. 

 



Hastaların çoğu, AS nedeniyle aktif günlük 

yaşamda işten ayrı kalmamaktadır.

 

Ankilozan spondilitin kelime 

anlamı

 



Spondilit 

omurgayı etkileyen iltihaplanma 

anlamına gelir.

 



 

Eklem ve yumuşak dokuların her ikisinde birden 

görülür.

 



 Ankiloz ise iltihaplanma sonucu eklem ve 

çevresindeki yumuşak dokuların sertleşip 

ileri evrede kemikleşmesi 

demektir.  



Kireçlenmeden farklı olup, kireçlenmede, 

eklemlerin yasa bağlı olarak bozulması ile yeni 

kemik çıkıntıları oluşumu söz konusudur

 

ILTIHAPLANMA YERLERI 



İltihaplanma en sıklıkta sakroiliak, omurga, 

kalça eklemleri ve göğüs kafesinde görülür

 



Basta ayak topuğu olmak üzere, kasların 

kemiğe yapışma yerlerinde de olabilir,bu 

duruma 

“entezitis” adı verilir.

 

 

ANKILOZAN SPONDILITIN 

NEDENI 



Nedeni kesin olarak bilinmemektedir. 



Günümüzde kalıtımın önemli rolü olduğu 

bilinmektedir. Bu nedenle genetik geçiş 

araştırılmalıdır.

 



Her AS’li anne veya babanın çocuğu AS’li 

doğmaz.

 



 

Bu genetik geçiş oranı %15 civarındadır.

 

KIMLERDE, NE SIKLIKTA 

GÖRÜLÜR?

 



En çok 20 

- 

40 yaslar arasındaki genç 

erkekler olmak üzere kadınları ve ergenlik 

dönemindeki çocukları etkiler. 

 



AS, her 200 erkek ve her 500 kadının 

birinde görülür. 

 



Ortalama başlangıç yaşı 24 olup, erkekleri 

kadınlara oranla 3 kat daha sık tutar.

 

HLA-B27 



HLA-B27 bir doku grubu olup, HLA-

B27 (+)’ligi 

AS’e olan eğilimi arttırır; ancak, tek basına AS 

tanısı koydurmaz.

 



 HLA-

B27, AS’li hastaların da %96’sında (+) 

bulunmuştur. 

 



HLA-B27, %7 -

10 oranında normal 

popülasyonda da (+) olabilir.

 



 

Eğer bir ailede AS varsa çocuk da %50 

oranında HLA

-

B27 (+) olacaktır, ancak bunların 

1/5’inde AS gelişir.

 

HASTALIGIN BELIRTILERI 



Sırt, bel, kalçalarda fazla olmak üzere 

istirahatle ve geceleri artan hareket 

etmekle azalan ağrı ve sabah tutukluğu en 

önemli yakınımdır. 

 



Bu yakınımlar 3 aydan daha uzun süre 

devam etmektedir. 



 

Kalçalarda ağrı ile de başlayabilir.

 

HASTALIGIN BELIRTILERI 



Erken dönemde kilo kaybı, yorgunluk, 

ateşlenme ve gece terlemeleri olabilir.

 



Hastalık, sırtı ve göğüs kafesini tutmuşsa 

solunum güçleşebilir. Bu durumda ağrı 

sadece sırtla sınırlı kalmaz; bazı hastalar, 

göğüs ağrısından da yakınırlar.

 



İleri dönemde omurga ve eklemlerdeki 

değişikliklere bağlı sekil bozukluğu ve 

kamburluk. 

HASTALIGIN BELIRTILERI 



Gözde kızarma, ağrı, ısığa karsı hassasiyet 

olabilir. 



AS’li hastaların %40’ında göz 

iltihaplanmalarından olan iritis veya üveitis 

gelişebilir. 

 



İlk bulgu görme bulanıklıdır, ama bunun yerine 

çok şiddetli göz ağrısı da olabilir.

 



Böyle bir durum farkedildiğinde hemen doktora 

başvurulmalıdır.

 



Bir an önce tedaviye başlamak, kalıcı hasarı 

önlemek açısından önemlidir

 

TANI 



Her sırt ağrı ve tutukluğunun sebebi AS 

değildir.

 



Genç bir erkek hastada 3 aydan uzun 

süren istirahatle, geceleri artan ve 

uykudan uyandıran bel

-

sırt ağrısı, sabah 

tutukluğu, sekil bozukluğu ve kamburluk 

oluşumunda akla AS gelmelidir.

 



Kesin tanı kan tahlili ve röntgen filmleri, 

MRI  ile konur. 

TEDAVI YÖNTEMLERI

 



1. Egitim ve egzersiz 



2. 

Ilaç tedavisi

 



3. Fizik tedavi 



4. Cihaz ve korseleme 



5. 

Kaplıca tedavisi

 



6. Cerrahi tedavi 



7. 

Yeni ilaçlar

 

ANKILOZAN SPONDILIT ILE BIRLIKTE    

DAHA IYI YASAM IÇIN  KORUYUCU 

ÖNERILER

 



Düzgün vücut şekli  yatarken, otururken, 

ayaktayken, çalışırken ve araba 

kullanırken mutlaka korunmalıdır.

 



İdeal yatak ne çok sert ne de çok yumuşak 

olmamalı, eğilip bükülmemelidir.

 



Yüzüstü yastıksız ya da baş altına çok 

ince bir yastık koyarak yatmalısınız.

 



Bacaklarınız mümkün olduğunca düz 

olmalıdır. 

 



Sırtüstü yastıksız yatmalı; bas, omuz, 

kalça ve bacaklar yatakla tamamen 

temasta olmalıdır

 



Yüzüstü yatma alışkanlık haline 

getirilmelidir.  



İlk denemelerde 5 dakikadan fazla tölere 

edemeyebilirsiniz, bu durumda göğüs 

altına yastık koymak gerekebilir.

 



Sabahları kalkmadan ve aksam yatmadan 

önce 20 dakika yüzüstü yatma 

önerilmektedir.

 



İdeal sandalye, oturma yeri ve sırt desteği 

sert, tercihen basa kadar uzanan bir 

sandalyedir. 



AS’li hastalar genellikle isten uzaklaşmaya 

neden olacak büyük

 



bir problemle karşılaşmazlar.

 



 

Is sırasında sırtın pozisyonuna özellikle 

dikkat edilmeli, öne eğik pozisyonda 

oturulmamalıdır.

 



Eğer sandalyede oturuyorsanız, sandalye 

uygun olmalı ve aynı pozisyonda uzun 

süre oturmamalısınız. 

 



Ağır ve yorucu bir is yapıyorsanız, arada 

bir süre mola vererek dinlenmelisiniz.

 



Gün ortasında 20 dakika dinlenmeniz 

kendinizi daha iyi hissetmenizi 

sağlayacaktır.

 



İsiniz uygun değilse ağrılarınızı 

arttırıyorsa, doktorunuz  ile konuşarak 

yardım isteyebilirsiniz

 

 



Uzun süre araba kullanacaksanız, sık sık 

dinlenme molaları vermeniz gerekir. 5 

dakika da olsa araba dısına çıkıp 

uzanmalısınız.

 



Agrı ve tutukluk olması dikkatinizi de 

dagıtabilir.

 



 

Özel bir boyun ve sırt destegi kullanmanız 

ve emniyet kemeri takmanız konfor ve 

emniyetinizi saglayacaktır. 

 



Boyun hareketleri ileri derecede kısıtlı olan 

hastalarda, araba kullanırken, ek bir ayna 

kullanmak gerekebilir 



Ayak topuklarındaki agrı, özellikle sert bir 

zeminde yüründügü zaman 

artabileceginden, bundan kaçınmalısınız.

 



Topuk agrısında yumusak tabanlık faydalı 

olabilir. 



AS, gebelik için bir engel değildir.

 



Doğum için bir problem oluşturursa, 

sezaryen tercih edilebilir. 



Gebelik süresince de öne doğru bir postür 

oluşacağından, ayakta durmakla ağrı 

artabilir. 



Hamilelik korsesi hastayı rahatlatabilir.

 



Gebeliğin ilk 12 haftası ile son 4 haftası ve 

süt verme süresince ilaç alınmamalıdır.

 



İlaç yokluğunu kompanse etmek için 

egzersiz yoğunluğunu arttırabiliriz.

 



Seks yasamı, eklemlerdeki agrı ve kalça 

hareketlerindeki kısıtlılıktan etkilenebilir. 

 



Ilaç kullanımı ile agrı azaltılabilir. 

 



Kalça hareketleri çok kısıtlı ise cerrahi 

girisim yapılabilir. 

 



Bu konuda ki sıkıntılarınızı doktorunuza 

söylemekten çekinmeyiniz.

 

ANKILOZAN SPONDILIT ILE BIRLIKTE 

IYI YASAMAK IÇIN ALTIN KURALLAR

 

1. 

Hastalığınız hakkında bilgi sahibi olun.

 

2. 

Genel olarak sağlığınızı iyileştirin.

 

3. 

Düzenli egzersiz yaparak hastalığın olumsuz 

etkilerinden korunun. 

4. 

Düzgün duruşu her zaman devam ettirin.

 

5. 

Ağrınız çok fazla ise doktorunuza başvurun. 

Ağrı kontrolü için ilaç almaktan korkmayın. 

Düzenli egzersizlerin ağrı kontrolünde de önemli 

rol oynadığını unutmayın.

 

ANKILOZAN SPONDILIT ILE BIRLIKTE 

IYI YASAMAK IÇIN ALTIN KURALLAR

 

6. 

Sigara, genel sağlığınız için zararlıdır. Bu 

hastalıkta akciğerlerin solunumu olumsuz 

etkilendiğinden sigara çok daha zararlıdır. 

Eğer kullanıyorsanız, kısa zamanda bu 

alışkanlığınızı bırakmalısınız.

 

7. 

Aşırı kilodan kaçınınız. Et, balık, süt, 

sebze, meyve protein ve vitamin yönünden 

zengin olduğu için bol miktarda tüketin.

 

ANKILOZAN SPONDILIT ILE BIRLIKTE 

IYI YASAMAK IÇIN ALTIN KURALLAR

 

8. 

Uzun süre ağrılı ve kısıtlı aktivite ile 

yasamak, sağlığınızı olumsuz etkileyebilir. 

Kendinizi mutsuz hissedebilirsiniz. Uygun 

ilaç tedavisi ve psikoterapötik destek, 

kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlar.

 

9. 

Fiziksel uyumunuzu iyileştirin.

 

10. 

Düzenli olarak sağlık kontrolünüzü 

yaptırın.

 

KATILIMINIZ İÇİN HEPİNİZE ÇOK 

TEŞEKKÜRLER

 

 

 

                                      

egzersiz ile kalın