Yurak muskuli; Yurak nasos sifatida va yurak klapanlarining funksiyasi



Yüklə 1,43 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə13/20
tarix24.06.2023
ölçüsü1,43 Mb.
#134752
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   20
Guyton and Hall. textbook of medical phsiology.Leaders..

 Yurakning ishchi kuchi
Yurakning zarb ishining chiqishi - bu yurakning har bir 
urishi paytida qonni arteriyalarga quyish paytida 
ishlashga aylantiradigan energiya miqdori.
Chiqishning 
minutlik ishi - 1 daqiqada ishga aylanadigan 
energiyaning umumiy miqdori; Bu yurak urishining 
daqiqada yurak urish tezligiga teng.
Yurakning ishi ikki xil bo'ladi. Birinchidan, asosiy qismi 
qonni past bosimli tomirlardan yuqori bosimli 
arteriyalarga o'tkazish uchun ishlatiladi. Bunga hajm 
bosimi yoki tashqi ish deyiladi. Ikkinchidan, 
energiyaning ozgina qismi qonni aorta va o'pka 
klapanlari orqali chiqarilish tezligiga tezlashtirish uchun 
sarflanadi, bu ish oqimining qon oqimining kinetik 
energiyasi.
O'ng qorincha tashqi ishi odatda chap qorincha 
ishining 1/6 qismini tashkil qiladi, chunki ikki qorincha 
nasoslaydigan sistolik bosimning oltita farqi bor.
Qon oqimining kinetik energiyasini yaratish uchun 
zarur bo'lgan har bir qorinchaning qo'shimcha ish kuchi, 
haydash tezligining kvadratidan chiqarilgan qon 
massasiga mutanosibdir. 
Odatda, qon oqimining kinetik energiyasini yaratish 
uchun zarur bo'lgan chap qorinchaning ishchi kuchi 
qorinchaning umumiy ish hajmining atigi 1 foizini tashkil 
qiladi va shuning uchun umumiy zarba ishini hisoblashda 
e'tiborga olinmaydi. Biroq, ba'zi g'ayritabiiy sharoitlarda, 
masalan, aorta stenozi, bu stenozlangan klapan orqali 
qon katta tezlikda oqadi, qon oqimining kinetik 
energiyasini yaratish uchun umumiy ish hajmining 50 
foizidan ko'prog'i talab qilinishi mumkin.
Ventrikulyar nasosning grafik tahlili
9-9-rasmda 
chap qorincha pompalanish mexanikasini 
tushuntirishda ayniqsa foydali bo'lgan diagramma 
ko'rsatilgan. 
Diagrammaning 
eng 
muhim 
komponentlari- "diastolik bosim" va "sistolik bosim" deb 
belgilangan ikkita egri chiziq. Bu egri chiziqlar hajm-
bosim egri chiziqlaridir.


Diastolik bosim egri chizig’i yurakni tobora ko'proq qon 
bilan to'ldirish va keyin qorincha qisqarishidan oldin 
diastolik bosimni o'lchash yo'li bilan aniqlanadi-bu 
qorinchaning oxirgi diastolik bosimi.
Sistolik bosim egri chizig’i har bir to'ldirish hajmida 
qorincha qisqarishida erishilgan sistolik bosimni qayd 
etish orqali aniqlanadi.
Qisqarmamagan qorincha hajmi taxminan 150 
mililitrdan oshmaguncha, "diastolik" bosim katta 
darajada oshmaydi. Shuning uchun, bu hajmgacha, qon 
atriumdan qorincha ichiga oson oqishi mumkin. 150 
mililitrdan yuqori qorincha diastolik bosimi tez 
ko'tariladi, bu qisman yurakda tolali to'qima tufayli, endi 
cho'zilmaydi va qisman yurakni o'rab turgan perikard o'z 
chegarasiga deyarli to'lib ketadi. Qorincha qisqarishi 
paytida sistolik bosim past qorincha hajmlarida ham 
oshadi va 150-170 millilitr qorincha hajmida maksimal 
darajaga etadi. Keyin, hajm yanada oshgani sayin, 
sistolik bosim ba'zi sharoitlarda pasayadi, buni 
9-9-
rasm
da ko'rsatilgan sistolik bosim egri chizig'i ko'rsatib 
turibdi, chunki bu katta hajmlarda yurak mushak 
tolalarining aktin va miyozin filamentlari tortiladi. har 
bir yurak tolasining qisqarish kuchi optimal darajadan 
past bo'ladi. 
Ayniqsa, chap qorincha uchun maksimal sistolik bosim 
250-300 mm Hg ust oralig'ida, lekin bu har bir insonning 
yurak quvvati va yurak nervlarining yurak stimulyatsiyasi 
darajasiga qarab o'zgaradi. Oddiy o'ng qorincha uchun 
maksimal tizimli bosim 60-80 mm Hg ust oralig'ida. 

Yüklə 1,43 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   20




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin