Serok jiyan nabe

3.37 NITRONISASTA PATLAYICILARI 
Bu patlayicilari yapmak cok kolaydir; yapilmasi gereken sadece muhtelif nisastalari yogunlastirilmis nitrik ve 
sulfurik asitle isleme tâbi tutmaktir. 10 ml sulfurik asidi 10 ml yogunlastirilmis nitrik aside eklenir. Bu karisima yarim gram 
nisasta katilir. Ardindan soguk su da konur. Ortaya cikan 
nitronisasta suzulur. Nitronisasta TNT’den daha zayiftir ama 
daha patlayicidir.
3.38 PIKRIK ASIT 
TNP olarak da bilinen pikrik asit, cogunlukla, TNT ve amonyum nitrat gibi daha az hassas patlayicilari 
ateslemekte kullanilan bir funye vazifesi gormektedir. Bu maddenin imalindeki en buyuk tehlike potasyum pikrat gibi 
aniden patlayan unsurlarin ortaya cikabilmesidir.
Gerekli Malzemeler
a. Fenol (9.5 g)
b. Yogunlastirilmis sulfurik asit (12.5 ml)

---

77 
c. Yogunlastirilmis nitrik asit (38 ml)
d. Aritilmis su
Aletler
a. 500 ml’lik erlen (dar boyunlu kucuk sise; ingilizce flask*)
b. ayarlanabilir isi kaynagi
c. 1000 ml’lik beher
d. suzgec kagidi ve huni
e. cam karistirma cubugu
1. 9.5 gram fenolu 500 ml’lik erlenin icine yerlestirin. Ardindan dikkatli bir sekilde 12.5 ml sulfurik asit ekleyip 
karistirin.
2. 400 ml musluk suyunu 1000 ml’lik behere koyup ilitin.
3. 500 ml’lik erleni sicak suyun uzerinde ilittiktan sonra icine yerlestirin ve 30 dakika boyunca karistirmayi 
surdurun. 30 dakika sonra erleni disari cikarip bes dakika kadar sogumasini bekleyin.
4. Yukarida kullanilan kaynar suyu dokun; soguduktan sonra ayni beheri buz banyosu yapmakta kullanin. Icinde 
fenol ve sulfurik asit bulunan erleni bu buz banyosunun icine yerlestirin. Ardindan karisima azar azar 38 ml 
yogunlastirilmis nitrik asit ilave edin ve surekli karistirin. Siddetli ama zararsiz bir tepkime husûle gelecektir. Tepkime 
durunca erleni buz banyosundan cikarin.
5. Buz banyosu kabini isitin, eger camsa ve biraz daha musluk suyu kaynatin. Karisimi iceren erleni kaynar suya 
koyun ve bu suda 1.5-2 saat isinmasini bekleyin.
6. 100 ml soguk aritilmis suyu karisima ilave edin ve soguyana kadar buz banyosunun icinde tutun.
7. Huninin icinden siviyi dokerek sarimtirak pikrik asit kristallerini suzun. Arta kalan siviyi emin bir yere dokerek 
tahliye edin.
8. Aritilmis su ile 500 ml’lik erleni iyice yikayin ve suzgec kagidindaki kristalleri bu erlenin icine koyun. 300 ml 
aritilmis su ekleyip hizla sallayin.
9. Kristalleri tekrar suzup kurutun.
10. Kristalleri hava almayan cam bir kapta muhafaza edin; asla metal bir kaseye koymayin. CUnku kristaller, 
icine konulduklari metal kapta derhal tepkimeye girip patlarlar.