Oʻzbеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi toshkеnt moliya instituti

ЕВРОҚОҒОЗЛАР 
Еврооблигациялар 
Евроакциялар 
Қисқа муддатли 
евроқоғозлар 
Евродепозит 
сертификатлар 

---

96 
bozorlarida savdoga qoʻyiladigan aksiyalaridir. London, Singapur, Lyuksemburg 
yevroaksiyalar savdosi amalga oshiriladigan asosiy moliyaviy markazlar 
hisoblanadi. Investorlar turli mamlakatlardan sotib oluvchilar boʻlganligi uchun 
bitimlar mamlakatlar milliy valyutalarida tuzilishi mumkin. 
Yevroobligatsiyalar
(
ingl. eurobond
) mamlakatdan tashqarida qattiq 
valyutada sotiladigan obligatsiyalardir. Bugungi kunga kelib yevroobligatsiyalar 
har qanday mamlakatda chiqarilishi mumkin va aksariyat holatlarda yevro yoki 
AQSH dollarida muomalaga chiqarilmoqda. Ularga misol sifatida yevrodollar 
obligatsiyalari, yevroiyen obligatsiyalarini keltirish mumkin. Yevroobligatsiyalar 
emitentlar nuqtai nazaridan davlat (suveren) yevroobligatsiyalari va korporativ 
yevroobligatsiyalarga boʻlinadi. 
Yevrodepozitsertifikatlari
– amerika banklari boʻlinmalari va shoʻba 
kompaniyalari va boshqa davlat banklari tomonidan xorijiy valyutada (asosan 
AQSH dollarida) chiqarilgan qimmatli qogʻozlar. Bunda depozit sertifikatlari 
bankda 
depozit 
joylashtirilganligi 
haqida 
maʼlumotnama 
hisoblanadi. 
Yevrodepozit sertifikatlari bozorida eng katta ulush Londonga toʻgʻri keladi. 
Yevrodollar depozit sertifikatlari asosan yirik institutsional investorlar uchun 
moʻljallab chiqariladi. 
Qisqa muddatli yevroqogʻozlar
– seriyali tarzda chiqariladigan xalqaro 
darajada joylashtiriladigan qimmatli qogʻozlardir. Bunda eng yirik emitentlar 
amerika transmilliy kompaniyalari hisoblanadi. 
Xorijiy moliya bozorlaridagi keskin yuqori darajadagi oʻsishga xorijiy 
mamlakatlarda, masalan Yaponiyada jamgʻarmalarning sezilarli darajada ortishi 
hamda moliya bozorlarida xorijiy investorlar ustidan davlat nazoratining bekor 
qilinishi ham sabab boʻlgan. Aynan keltirilgan ikki jihat koʻplab emitentlarning oʻz 
faoliyatlarini tashqi bozorlarda ham kengaytirishga imkon bergan. “Amerika 
korporatsiyalari va banklarining zarur moliyaviy resurslarni jalb qilish maqsadida 
xalqaro kapital bozoriga chiqishi odatiy hol hisoblanadi. Oʻz navbatida amerikalik 
investorlar ham investitsion imkoniyatlarni xorijdan qidiradilar. Natijada xorijiy 
korporatsiyalar va banklar ham amerikalik investorlardan mablagʻ jalb qilishga 
intiladilar, xorijliklar esa AQSHda muhim investorlar sifatida faoliyat yuritadi. 
Xalvaro obligatsiyalar bozori va jahon fond bozorlaridagi bunday holat bizga 
moliya bozorining globallashuvi yuz berganligi va davom etayotganligini 
koʻrsatadi”
37
.