5
ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2004; 5(3) : 5 - 9
Deneysel Araştırma
FOTOSENSİTİZE EDİLEN ERİTROSİTLERDEKİ HEMOLİZ KİNETİK MODELİ: ÇOK
VURUŞLU HEDEF TEORİ *
Mehmet Dinçer BİLGİN , A.Eser ELÇİN
1
2
ÖZET
Amaç:
Yöntem:
Bulgular:
Sonuç:
Anahtar Sözcükler: “
SUMMARY
Aim:
Method:
Results:
Conclusion:
Keywords:
Fotosensitize edilmiş eritrositlerdeki hemoliz hız kinetiğini örnek sistem olarak kullanarak, hücre
zarındaki fotosensitizasyon mekanizmasının açıklanması amaçlanmıştır. Fotohemolizin ışığa bağlı oluşan hasar
(fotokimyasal safha) ve termal aktivasyonun (termal safha) birlikte olan etkisiyle oluştuğunu kabul eden “Çok
Vuruşlu Hedef Teori” 'de; her safhadaki kinetik düzen özel vuru sayıları ile belirlenebilmektedir.
Fotohemoliz hızı
formülüyle hesaplanmış olup, sistemde %50 hemoliz olması için
gerekli olan karanlık inkübasyon zamanını,
uygulanan ışık dozunu,
protoporfirin konsantrasyonu ,
reaksiyon sabitini, ve ise ölçülen üssel değerleri belirtmektedir. Deneyde, pH 7.4, 10 mM tuzlu fosfat
tamponda hazırlanan insan eritrositleri değişik konsantrasyonlarda protoporfirin IX ile fotosensitif hale
getirilmiş ve ışığa maruz bırakılarak gecikmiş fotohemoliz ölçümleri yapılmıştır. Ayrıca gecikmiş fotohemoliz
verileri “Çok Vuruşlu Hedef Teori” kullanılarak incelenmiştir.
Fotohemoliz eğrileri s-şeklinde olup, düşük protoporfirin konsantrasyonu ve ışınlama zamanında t
değeri daha uzamış olarak ölçülmüştür. Gecikmiş fotohemoliz ölçümlerinde, fotohemoliz hızının soğurulan
ışınımın karesiyle orantılı olduğu belirlenmiştir. Deneysel ve modelle hesaplanan fotohemoliz eğrileri uyum
içindedir.
“Çok Vuruşlu Hedef Teori” ile, fotohemoliz sonuçlarının karakterize edilmesi ve karşılaştırması
açısından önemli olduğu gösterilmiştir. Bu kinetik modelle belirlenen değişik konsantrasyonda fotosensitif ajan
ve ışık dozunun fotohemoliz eğrileri üzerine olan etkisinin, ölçülen deneysel verilerle uyum içinde olması ile
“Çok Vuruşlu Hedef Teori” desteklenmektedir.
Çok Vurulu Hedef Teori”, eritrosit membranı, fotohemoliz, kinetik model, protoporfirin
IX.
By using rate kinetics of photosensitized hemolysis of erythrocyte as a model system, understanding the
mechanism of photosensitization on the cell membrane was purposed in this work. Photohemolysis required the
combined effect of the light activated (photochemical stage) and thermal (thermal stage) process, and these stages
can be represented by “Multihit Target Theory”, defined with photochemical and thermal hit numbers.
Photohemolysis rate was calculated by using
where is the dark incubation time required
for 50% hemolysis, L is the incident light dose, is the bound dye concentration, and are the “as measured”
exponents, and g is the reaction constant. Erythrocyte suspension, which was prepared in pH 7.4 10 mM
phosphate buffered saline, was photosensitized with various concentration of protoporphyrin IX and was
irradiated by visible light. Then, delayed photohemolysis was measured for each sample, and data were analyzed
using “Multihit Target Theory”.
Prolonged t values were measured on delayed photohemolysis curve (s-shaped) with low
protoporphyrin IX concentration and irradiation time. Delayed photohemolysis measurements are indicative of
second power dependence of the photohemolysis rate on the absorbed light energy. Photohemolysis data
obtained from experiments and kinetic model calculations were in good agreement.
“Multihit Target Theory” is important for characterizing and comparing photohemolysis results.
The effects of various concentrations of photosensitizers and light doses on photohemolysis curve were analyzed
with kinetic model. Thus, experimental data were in good agreement with recent kinetic model, based on
“Multihit Target Theory”.
“Multihit Target Theory”, erythrocyte membrane, photohemolysis, kinetic model, protoporphyrin
IX.
(1/t ) = gL C
t
L
C
g
k
j
1/t = g L C
t
C
j
k
50
s
50
s
50
s
50
s
k
j
k
j
50
50
Kinetic Model of Photosensitized Homolysis of Erythrocytes: Multihit Target Theory
* Bu çalışmanın bir kısmı 4-6 Eylül 2002 tarihindeki 13. Ulusal Biyofizik Kongresinde sözlü bildiri olarak sunulmuştur.
Adnan Menderes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyofizik Anabilim Dalı, AYDIN
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Biyoloji Eğitimi Bölümü, ANKARA
1
2
Fotosensitize edilmiş eritrositlerdeki hemoliz
mekanizması son 70 yıldır araştırılmaktadır.
Fotohemoliz mekanizmasına ilginin devam etmesinin
nedenleri olarak aşağıdaki faktörler sayılabilir: (i)
İnsan ve hayvan derisinde birçok ilaç ve kimyasal
ajanın oluşturduğu foto-sensitizasyonun
olarak eritrositlerdeki fotosensitizasyon ile benzer
özellik göstermesi, (ii) Hücre membranında oluşan
foto-oksidatif hasarların ve hemoliz kinetiğinin
araştırılmasında eritrositlerin tekrarlanabilir ve iyi
karakterize edilmiş bir model sistem oluşturması, (iii)
Fotohemolizin, alternatif kanser tedavisi olan
fotodinamik tedavinin (FDT) etki mekanizmasındaki
erken kan akımı durmasında rol alması.
in vitro
1-3
Çok Vuruşlu Hedef Teori
Fotohemoliz mekanizması, hız kinetikleri ve bu
mekanizmayı etkileyen parametrelerin tümüyle
uyumlu olmalıdır. Böylece, geliştirilen kinetik model
ile birçok fotodinamik ajan tarafından oluşturulan
deneysel veriler analiz edilebilmektedir.
Fotosensitif ajanın, eritrositlerle ışığa maruz
kalmadan önce etkileşime girdiği fizyolojik
durumlara benzerlik gösterdiğinden birçok çalışmada
gecikmiş fotohemoliz kullanılmıştır. Gecikmiş
fotohemoliz (GFH) deneyinde, eritrosit solüsyonun
fotosensitif ajanla karanlıkta bekletilmesini takiben
kontrollu ışık dozuna maruz bırakılmakta ve daha
sonra da karanlıkta oluşan hemoliz hızı ölçülmektedir.
Bu çalışmada, eritropoetik porfiri hastalarındaki
gibi
olarak eritrositlerdeki fotohemolizden
sorumlu tutulan kuvvetli hidrofobik bir porfirin türevi
olan protoporfirin IX (PPIX) kullanılmıştır. PPIX ile
fotosensitize edilen eritrositlerdeki hemolizin hız
kinetiğini incelemek ve deneysel olarak elde edilen
gecikmiş fotohemoliz hız değerlerinin geliştirilen
kinetik model olan “Çok Vuruşlu Hedef Teori”
(ÇVHT) ile uyumunun araştırılması amaçlanmıştır.
Gönüllü sağlıklı yetişkin erkekten sitratlı tüpe
alınan kan 1500 r.p.m.'de 10 dakika santrifüj edildi.
Eritrositler %0.9 NaCl içeren pH 7.4 10 mM fosfat
tamponu (Tuzlu Fosfat Tampon) ile yıkandılar.
Eritrosit süspansiyonu hemositometrede 5.5 x 10
hücre/ml olacak şekilde sulandırıldı ve örnekler
hazırlandı.
Bu örnekler tuzlu fosfat tamponda
hazırlanmış çeşitli konsantrasyondaki protoporfirin
IX (Sigma Chem. Co., St.Louis, MO, US) ile 37 C
etüvde 60 dakika inkübe edildi. Daha sonra, tuzlu
fosfat tamponu ile örnekler yıkanarak eritrositlere
bağlı olmayan protoporfirin, ortamdan uzaklaştırıldı
ve spektrofotometrik (Unicam Model UV-530,
İngiltere) olarak eritrositlere bağlı PPIX
konsantrasyonu belirlendi. Hazırlanan örneklerin
önce 10 dakika karanlıkta oksijenlenmesi sağlandı ve
takiben 24 C de değişen sürelerde görünür ışığa
maruz bırakıldı. Işık kaynağı olarak Corning C.S.
No.0-52 filtre (>360 nm) ve 2 cm su ile ışını filtre
edilen 200 W yüksek basınçlı cıva/ksenon ark lambası
kullanıldı. Bu kaynağın kuvveti 360-700 nm arasında
14 mW/cm olarak ölçüldü. Manyetik karıştırıcılı ve
sıcaklığı ayarlanabilir 2 x 2 cm cam küvetteki örnekler
ışımayı takiben 37 C de karanlıkta inkübasyona
bırakıldı. Spektrofotometre ile OD (750 nm de ışın
saçılımının olduğu optik yoğunluk) ölçümler yapıldı
ve sonra fraksiyonel hemoliz (%100 hipotonik fosfat
tampon referans olarak kullanıldı) değerleri
belirlendi. Deneysel olarak belirlenen bu değerler
ÇVHT ile analiz edildi.
Bütün deney işlemleri
minimum ışık içeren karanlık ortamda
gerçekleştirildi. Deney düzeneğinin kontrolünde
PPIX içermeyen eritrosit örneklerinin aynı işlemlere
maruz bırakılması sonucu ihmal edilebilir seviyede
fotohemoliz oluşmuştur.
Elde edilen deneysel
gecikmiş fotohemoliz verilerinin analizi için SPSS
10.0 istatistik programı kullanıldı. Non-parametrik
bir test olan Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi deneysel
veriler ile ÇVHT ile hesaplanan verileri
değerlendirme için kullanıldı.
Fraksiyonel hemolizin ( ) karanlık inkübasyon
zamanına ( ) göre grafiğinde hemoliz eğrileri bir
gecikme zamanını takiben sigmoid (s) şeklindedir.
Gecikmiş fotohemolizde karanlıkta inkübasyon
zamanının başlangıcından ölçülen ve =0.5 olması için
gerekli olan t , hemoliz hızını tanımlayan 1/t
parametresi ile karekterizedir. Matematiksel olarak t
aşağıdaki formülle hesaplanmaktadır:
(1)
Bu denklemde;
ile eritrositlerin %50'sinin
hemoliz olması için gerekli olan karanlık inkübasyon
zamanı, ile uygulanan ışık dozu,
ile sistemdeki
fotosensitif ajanın konsantrasyonu, ve ile ölçülen
üssel değerler, ve
ile denklem sabiti
tanımlanmaktadır. GFH de üssel değeri yukarıdaki
denklemde
sabit olarak tutulduğunda ve üssel
değeri ise
sabit tutulduğunda hesaplanmaktadır.
GFH için literatürdeki ve
değerleri Tablo 1'de
özetlenmiştir.
Bu teori, fotosensitize edilen eritrositlerdeki
hemoliz oluşması için fotokimyasal hasar oluşturan
termal aktivasyona ihtiyaç olduğunu ileri sürmektedir.
Fotokimyasal hasar oluşma olasılığı vuru sayısı ile
ve fotokimyasal hasardan sonra oluşan termal hemoliz
oluşma olasılığı ise vuru sayısı ile tanımlanmaktadır.
ÇVHT'deki fotokimyasal safhayı aşağıdaki denklem
tanımlanmaktadır:
(2)
Bu denklemde, eritrositte oluşan fotokimyasal
pre-hemolitik hasarın olasılığı,
birim fotosensitif
ajan konsantrasyonu başına etkili ışık dozu oranını,
2,4- 6
7
0
2
in vitro
f
t
f
1/t = g L C
t
L
C
k
j
g
k
C
j
L
j
k
m
q
v=m-1
G( C t)= 1-e
( C t) /v!
v=0
G
C
GEREÇ VEYÖNTEM
Gecikmiş Fotohemoliz Deney Düzeneği
Kinetik Model
Çok Vuruşlu Hedef Teori
0
0
750
50
50
50
50
s
50
s
s
e
e
e
k
j
(- Ce t)
v
Tablo I. Deneysel Fotohemoliz Hız Parametreleri
Fotosensitif Ajan
Kaynak
Benzoporfirin
2.00 0.03
1.88 0.03
Sodyum Hiperisin 2.06 0.03
1.89 0.14
Hematoporfirin
1.99 0.02
1.89 0.03
Photofrin
1.82 0.03
1.24 0.08
Klorin e
2.13
1.42
Floksasin B
2.00
1.40
Lutesyum teksafrin 1.94 0.12
-
Protoporfirin IX
2.08 0.12
1.20 0.10
k
j
±
±
±
±
±
±
±
±
±
±
±
5
4
5
TM
4
8
7
6
5
6
b
b
b
b
Σ
6
Bilgin ve Ark.
7
etkili olan ajan konsantrasyonunu,
pre-litik ışına
maruz bırakma zamanını, ve
fotokimyasal vuru
sayısını göstermektedir. Ayrıca
terimi sonrası
biriken ortalama fotokimyasal vuru sayısı şeklinde
tanımlanabilir ve bu etkili olan ışın dozu ile orantılıdır.
Termal hemoliz olasılığı denklem (3) ile
tanımlanmıştır;
(3)
termal inkübasyon zamanı 'den sonra
fraksiyonel hemoliz oluşma olasılığını,
fotokimyasal ve termal safhalar arasındaki eşleşme
hız sabitini,
eritrositte hemolitik fotokimyasal
hasar olasılığını ve
termal vuru sayısını
göstermektedir. Denklem (2) ve (3)'de, soğurulan
düşük ışık dozu ve kısa karanlık inkübasyon zamanları
için limitler
0 ve
0 tanımlandığında
gösterilir.
Deney setlerinde 17 M protoporfirin ile bağlı
eritrositlere değişen dozda (13.5, 11.5, 9.6, ve 7.6
Joule/cm ) görünür ışık uygulanmasıyla sigmoid
şekilde olan tipik GFH eğrileri elde edildi. (Şekil 1,
işaretler). Bu eğrilerden hesaplanan 1/t lerin ışınım
dozlarına (L) olan logaritmik grafiğindeki eğimden
deneysel
değeri belirlendi (Tablo 2). Düşük
fotosensitif ajan konsantrasyonunda deneysel
değerinin yaklaşık 2 olduğu gösterildi. GFH eğrilerini
değerlendirmede t değerlerinin yanında, karanlıkta %
30 ve 70 hemolizin olduğu zaman hesaplanan t ve t
değerlerinin t /t olarak tanımlandığı “bağıl eğim”
(relative steepness = S) kullanıldı (Tablo 2). ÇVHT'de
herhangi bir fotokimyasal vuru sayısı değeri için bağıl
eğim sadece termal vuru sayısına ( ) bağlıdır ve
burada değeri 1.24 olarak hesaplanmıştır.
Denklem (1) deki ışın dozu sabit tutularak deney
yenilendi. Dört değişen konsantrasyonda
protoporfirin IX (6.87, 12, 27,48, ve 41,21 M) ile
bağlı eritrositler 16.8 J/cm ışın dozuna maruz
bırakıldı (Şekil 2, işaretler). Hesaplanan 1/t
değerlerinin konsantrasyona olan logaritmik
t
m
C t
t
u=q-1
Hp(t) = 1- e
( G t) u/u!
u=0
Hp(t)
t
G
q
C t
Gt
j
=k =m
k
k
q
S
’
’
b
a
a
b
a
e
e
’
’
( a
- G t)
Σ
µ
µ
→
→
BULGULAR
Gecikmiş Fotohemoliz
2
2
50
50
30
70
70 30
50
Tablo 2. Protoporfirin ile fotosensitize edilmiş insan eritrositlerinde GFH verileri: Deneysel ve kinetik model parametreleri
Deneysel Parametreler
Model Parametreleri
C ( M)
L (J/cm
1.0
30
2.04 0.16
1.24 0.03
2.01 0.17
1.24
11.6
11
1.97 0.15
1.30 0.02
1.99 0.25
1.24
17
11
1.67 0.10
1.23 0.02
1.66 0.11
1.24
37.8
6
1.52 0.25
1.23 0.03
1.52 0.25
1.24
Dört değişik ışın dozunun ortalama değerini içeren örnek (3 kez tekrarlanmıştır)
Denklem (1) de sabit fotosensitif ajan konsantrasyonunda hesaplanmıştır.
t / t değerlerinden hesaplanmıştır.
“Çok Vuruşlu Hedef Teori” ile hesaplanmıştır.
$
2) *
*
&
#
$
s
ort
70
30
µ
±
±
±
±
±
±
±
±
±
±
±
±
k
S
k
S
S=
&
#
av
av
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0
0
20
40
60
80
Zaman, Dakika
%
Hemoliz
Şekil 1. 17 M protoporfirin IX ile fotosensitize edilmiş
insan eritrositlerinde değişken ışın dozlarında oluşan
gecikmiş fotohemoliz eğrileri. İşaretler: L= 13.5 J/cm ;
L= 11.5 J/cm ; L= 9.6 J/cm ;
7.6 J/cm . Çizgi: m=2,
q= 25, ve = 10 dk olacak şekilde Denklem (2) ve (3)
kullanılarak hesaplanan “Çok Vuruşlu Hedef Teori” ile
hesaplanan verilerle hesaplanmıştır.
µ
•
♦
α
2
2
2
2
-1
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0
%
Hemoliz
0
20
40
60
80
100 120
140
Zaman, Dakika
Şekil 2. Protoporfirin IX ile fotosensitize edilmiş insan
eritrositlerinde sabit ışın dozu (L= 16.8 Joule/cm )
uygulandığında oluşan gecikmiş fotohemoliz eğrileri.
İşaretler: L= 41.21 M;
L= 27.48 M;
L= 12 M;
6.87 M. Çizgi: m=2, q= 25, ve = 10 dk olacak şekilde
Denklem (2) ve (3) kullanılarak hesaplanan “Çok Vuruşlu
Hedef Teori” ile hesaplanan verilerle hesaplanmıştır.
2
-1
•
µ
µ
µ
µ
α
♦
grafiğindeki eğimden deneysel
değeri 1.3 0.02
olarak belirlendi.
Şekil 2 yardımıyla
değeri
1.21 0.04 olarak hesaplandı.
Geçikmiş fotohemoliz deneysel ölçümlerinde
denklem (1) kullanılarak hesaplanan
2 ve
2
sonucu fotohemoliz hızının soğurulan ışınımın
karesiyle orantılı olduğunu gösteren parametredir.
Elde edilen gecikmiş fotohemoliz verileri ile
ÇVHT tarafından hesaplanan veriler arasında
istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamaktadır. Bu
amaçla Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi ile yapılan
analizde k
=1.79 0.23 ve k
=1.79 0.22
(p=0.382) olarak hesaplanırken S =1.24 0.03 ve
S =1.24 0.00 (p=0.644) olarak hesaplanmıştır.
Model denklemleri kullanılarak hesaplanan değerlerin
deneysel veriler ile uygunluk içinde olması ÇVHT
desteklemektedir.
Fotosensitize edilen eritrositlerdeki hemoliz
fotokimyasal safha ve termal safhanın birlikte
etkisiyle oluşur. GFH deneysel verilerinin kinetik
modele uygunluğu ile ilgili parametreler şöyledir: (i)
GFH reaksiyon hızı, eritrositlere bağlı fotosensitif
ajan için ışık dozunun karesi ile orantılıdır yani ışığa
maruz bırakılan safha (fotokimyasal safha) için olan
=2 değeri yada
2 değeri, soğurulan ışınımında
fotohemoliz hızının karesiyle orantılı olduğunu
belirtir. (ii) GFH de değeri değerine eşit olmalıdır.
Bu tahminde oluşacak farklılıklar deneysel
farklılıkların modele eklenmediğinin göstergesidir.
(iii) Termal vuru sayısı deneysel bağıl eğim ( ) ile
ilişkilidir ve buradaki = 1.24 değeri =25 değerine
karşılık gelir. (iv) Denklem (3) kullanılarak,
şeklinde tanımlandığında
terimi termal vuru
sayısına ( ) yakın bir sayı olarak belirlenmiştir.
Matematiksel analiz sonucu sırasıyla 5, 10, 20, 25, 30
olan değerleri için
değerleri sırasıyla 4.67, 9.67,
19.67, 24.67, 29.67 olarak
hesaplanmıştır. (v)
Eşleşme sabiti ( ) deneysel verilere uyacak şekilde 10
dk belirlenmiştir. (vi) Şekil 1 ve 2 de çizgi ile
gösterilen eğriler ÇVHT için denklem (2) ve (3)'ün
kullanılması ile elde edilen matematiksel verilerle
oluşturulmuştur.
Fotohemoliz reaksiyonu, soğurulan ışık
dozunda doğrusal-olmayan hız kinetiği ile birçok
fotokimyasal reaksiyondan farklıdır. Fotosensitize
edilen eritrositlerde fotokimyasal safha ve termal
safhanın birlikte etkisiyle oluşan fotohemoliz
sonuçlarını karşılaştırmak ve analiz edebilmek için
niceliksel bir kinetik model gerekliliği üzerine kinetik
model geliştirilmiştir. ÇVHT'nin ana hipotezleri
kompleks bir olgu olan fotohemolizi açıklamada genel
olarak kabul edilen “kolloid-ozmotik” modelle uyum
içindedir. Kolloid ozmotik modele göre; fotokimyasal
hasar eritrosit membranın ozmotik özelliklerini
değiştirerek, termal evre sırasında hücrenin şişmesine
ve sonunda parçalanmasına neden olmaktadır.
Kısaca, fotohemoliz mekanizmasını: eritrositlere
bağlı fotosensitif ajan tarafından ışığın
soğurulmasıyla oluşan singlet oksijen, membran lipid
ve protein kısımlarını etkilemektedir.
Membran
protein yapısının değişmesi sonucu katyon salınımı ve
takiben hücre şişmesi gerçekleşmektedir.
Fotooksidasyona uğramış lipid kısımlarının birlikte
etkisiyle karanlık dönemdeki hemoliz uyarılmaktadır.
Fotokimyasal ve termal safhalar GFH'de birbirlerini
takip etmektedir.
Kinetik modelin matematiksel
uygunluğu çeşitli konsantrasyonlarda kullanılan
fotosensitif ajan ve ışık dozu içeren deney
gruplarındaki fotohemoliz eğrilerinde gösterilmiştir.
ÇVHT ile aynı , , ve
değerlerinin kullanıldığı
koşullarda oluşturulan gecikmiş fotohemoliz eğrileri,
deney ortamında farklı fotodinamik ajanlarca
oluşturulan gecikmiş fotohemoliz eğrileriyle uyum
içinde olduğu bildirilmiştir.
Bu çalışmada da
deneysel verilerin kinetik model ile uyumluluğu
gösterilmiştir.
ÇVHT ile belirlenen kinetik model
parametreleri deneysel veriler ile uyum içindedir. Bu
modelde GFH için
ve değişen
değerlerinde
oluşan hemoliz eğrileri için
sabit olarak
belirlenmiştir. Flaksasin B ve klorin e için düşük
değeri, bu ajanların eritrositler ve hücre dışı sulu ortam
arasında etkileşime girmesindendir.
Bu tanımlama
eritrositlere tamamen bağlanan PPIX için geçerli
değildir. Verilerin model ile tahminine göre
eritrositlere bağlı PPIX konsantrasyonu artarken k
değeri 2.0 dan 1.5 doğru düşmektedir çünkü düşük
etkili ışınım değerlerinde (ya düşük
ve/veya düşük
ışın dozu) =2 değeri uygulanabilir. Yani bu durumda
denklem (1) 'de hesaplanan değeri fotokimyasal vuru
sayısına ( ) eşit olacaktır. Diğer durumlarda
denklemi geçerli olacaktır. Daha karmaşık olan
değeri hesaplamalarında PPIX konsantrasyonu rol
oynamaktadır. Eritrositlerin intrensek fotohemoliz
mekanizması üzerine karanlıkta PPIX ile bağlanma
etkisi bu çalışmada hesaplanan =1.2 değeri
açıklayabilir. Eritrositlere PPIX ve merocyanin 540
bağlanmasının, eritrosit şeklinin diskoidden ekinoide
değişmesi, hücrelerin şişmesi, K salınımı ve ozmotik
hemolize karşı korunma gibi ters etkilere neden
olduğu belirtilmiştir. Grossweiner ve ark. PPIX ile
bağlanmanın insan eritrositlerinin ozmotik
frajilitesini azalttığını göstermişlerdir. PPIX için hız
kinetiği karanlıkta eritrositlere bağlanma safhasındaki
etkileşimlerle değişmektedir. Bu modelle
açıklanmaya çalışılan fotohemoliz mekanizması
membran yapısını bozan veya fotosensitif ürün
oluşturan fotosensitif ajanlar için değişik olabilir.
j
S
k
m
m
j=k=
j
k
S
S
q
t = D /
G
D
q
q
D
m q
j>1
C
S
j
C
k
k
m
k
j
j
±
±
≈
≈
±
±
±
±
deney
model
deney
model
6
Kinetik Modelin Verilere Uygulanması
TARTIŞMA
KAYNAKLAR
50
q
q
q
s
s
a
a
a
-1
+
9-12
2,4,5
7,8,11
13
2
1. Bilgin M.D.
Biomedical application of
photosensitizer. Illinois Institute of Technology,
8
Çok Vuruşlu Hedef Teori
Chicago IL,ABD, Doktora tezi, 1999.
2. Grossweiner L.I., Fernandez J.M., Bilgin M.D.
Photosensitization of red blood cell haemolysis by
photodynamic agents. Lasers Med Sci 1998; 13: 42-54.
3. Ben-Hur E.A., Orenstein A., Livne A., Rosenthal I.
Photosensitized oxidation of human red blood cells:
Cation effects on volume changes and relevance to
blood vessel occlusion. Lasers Life Scis 1990; 3: 245-
53.
4. Al-Akhras M.A., Grossweiner L.I. Sensitization of
photohemolysis by hypericin and Photofrin. J
Photochem Photobiol B: Biol 1996; 34: 169-75.
5. Khalili M, Grossweiner L.I.
Sensitization of
photohemolysis by benzoporphyrin derivative
monoacid ring A and porphyrins. J Photochem
Photobiol B: Biol 1997; 37: 236-44.
6. Bilgin M.D.,Al-Akhras M.A., Khalili M., Hemmati H.,
Grossweiner L.I. Photosensitization of red blood cell
hemolysis by lutetium texaphyrin. Photochem
Photobiol 2000; 72: 121-27.
7. Valenzeno D.P., Pooler J.P. The concentration and
fluence dependence of delayed photohemolysis.
Photochem Photobiol 1982; 35: 427-29.
8. Frolov A.A., Gurinovich G.P. The laws of delayed
photohaemolysis sensitized by chlorin e . J Photochem
Photobiol B: Biol 1992; 13: 39-50.
9. Davson H., Ponder E. Photodynamically induced
cation permeability and its relation to hemolysis. J cell
Comp Physiol 1940; 15: 67-74.,
10. Pooler J.P. The kinetics of colloid osmotic hemolysis.
Photohemolysis. Biochim Biophys Acta 1985; 812:
199-205.
11. Valenzeno D.P.
Photohemolytic lesions:
Stoichiometry of creation by phloxine B. Photochem
Photobiol 1981; 40: 681-689.
12. Potapenko A. Y. Mechanisms of photodynamic effects
of furocoumarins. J Photochem Photobiol B:Biol 1991;
9: 1-7.
13. Lagerberg J.W.M., Williams M., Moor A.C.E. ve ark.
The influence of merocyanibe 540 and protoporfirin on
physicochemical properties of erythrocyte membrane
1996; 1278: 247-53.
6
YAZIŞMA ADRESİ
Yrd.Doç.Dr. M. Dinçer BİLGİN
Adnan Menderes Üniversitesi, Tıp Fakültesi
Biyofizik Anabilim Dalı, AYDIN 09100
Fax
: 0256-212-3169
Tel
: 0256-225-3166 x147
Cep
: 0533-336-9295
E-Posta
: mdbilgin@adu.edu.tr
Geliş Tarihi : 22.04.2004
Kabul Tarihi : 20.12.2004
Teşekkürler: Bu çalışmanın deneysel aşamasının
gerçekleşmesinde Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi
D o k u M ü h e n d i s l i ğ i v e B i y o m a l z e m e
Laboratuvarında çalışmalarımıza olanak tanıyan Doç.
Dr. Y. Murat Elçin'e teşekkürlerimizi sunarız.
Çalışmamıza katkılarından dolayı Prof. Dr. Leonard I.
Grossweiner'a teşekkür ederiz.
9
Bilgin ve Ark.
Dostları ilə paylaş: |