‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Yangiliklar siyosiy, iqtisodiy-moliyaviy, taTim, ilmiy, sport,
huquqiy, harbiy, ekologiya va boshqa turlarga boTinadi. Ular
matbuot nashrlari sahifalarida, tele va radio dasturlarida o‘z o'miga
ega. Gazetalarda a w a l siyosiy yoki shov-shuvga sabab boTadigan
yangiliklar beriladi. Iqtisodiy va boshqa yangiliklar keyingi
sahifalardan doim iy o'rin egallaydi. Tele, radio yangiliklar
dasturlarida ham ketm a-ketiik shu tartibda ketadi.
Gazetalardagi yangilikiar ruknida yoki teleradioningyangiiikiar
dasturlarida birinchi o'rinda siyosiy mavzudagi yangiliklar beriladi.
(Halim Saidov. Yangiliklar yozish va tahrir san'ati. — T.: 2002-.y., 
38-b.)
Bu matnda 
yangilik, taTim, ekologjya, matbuot, dastur, tartib,
rukn
kabi so ‘z lar tu rli m a ’n o n i b ild irad i va u lar u m um iy 
tushunchani anglatadi.
Fan, texnika, san’at, siyosat, diplomatiya sohalaridaborliqni 
mantiqiy jihatdan bilishga qaratilganligi sababli so‘z va terminlaming 
nihoyatda ravshan va aniq bo'lishi talab qilinadi. Lekin ular qayta-
23
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

qayta takrorlansa, bir xillikka olib kelishi mumkin. Shuning uchun 
olimlar oldida ilmiy bayonning xususiyatiga ziyon yetkazmaydigan 
va uning jonli hamda ta'sirchanliligini ta ’minlaydigan terminlaming 
sinonimik variantlarini topish masalasi turadi.
Ilmiy stilning grammatik xususiyatlari
Umiy stilning gram m atik qurilishi m an tiq iy bog‘liqlikni, 
izchillikni, sintaktik aniqlikni taqozo qiladi. Shuning uchun unda 
ellipsis (gapdan birorta so‘zning tushib qolishi) hodisasi uchramaydi. 
Bu stilda gapning kesimi ko‘pincha majhul nisbatdagi fe’l bilan 
ifodalanadi. Shuning uchun unda shaxsi nom a’lum gaplar, passiv 
(bo‘sh) konstruksiyalar qo‘llaniladi. Misol: