Sanoat korxonalarining barchasida bugungi kunda texnologik jarayonlarning

Elektr-pnevmatik va pnevmo-elektro‘zgartkichlar.
 
Avtomatik nazorat, 
sozlash va boshqarishning kombinatsiyalangan elektr-pnevmatik tizimlarni 
yaratishda elektr va pnevmatik chiqish signallariga ega bo‘lgan asboblar 
qo‘llaniladi. O‘lchash tizimining elektr va pnevmatik shoxobchalarini 
moslashtirish uchun elektr-pnevmatik va pnevmo-elektr o‘zgartkichlar chiqariladi. 
Elektr-pnevmatik o‘zgartkich 0-5 mA o‘zgarmas tokning uzluksiz elektr 
signalini bir xillashtirilgan 20-100 kPa qiymatidagi pnevmatik signalga 
o‘zgartirishga mo‘ljallangan. EPP turidagi elektr-pnevmatik o‘zgartkichning 
prinsipial sxemasi 32-rasmda tasvirlangan. O‘zgartkich ishi kuch kompensatsiyasi 
prinsipiga asoslangan. O‘zgartkichdan nazorat va sozlash tizimlarida elektr analog 
asboblar bilan pnevmatik asboblar hamda tizimlar orasida bog‘lanish o‘rnatishda 
foydalaniladi. 
32-rasm. Elektr-pnevmatik o‘zgartkichning o‘zgartkichning prinsipial sxemasi.

---

69 
Asbob 
vazifasi 
turlicha 
ikki 
blok: 
elektr-mexanik 
o‘zgartkich 
(magnitoelektrik mexanizm va richaglar tizim majmuasi) va pnevmatik kuchay-
tirgichdan tuzilgan.
Elektr kirish signali (I
 
=0-5mA) elektromagnit 5 ning g‘altaklari 
6 
ga 
beriladi. Bunda magnit o‘tkazgichida yakor 
4 
ning siljishiga olib keladigan magnit 
oqimi paydo bo‘ladi. Yakordagi kuch tok miqdoriga to‘g‘ri mutanosib. Shu kuch 
ta’sirida richag 
2 
ning siljishi soplo 
1 
aloqasida bosim o‘zgarishiga olib keladi. Bu 
bosim pnevmatik kuchaytirgich 7 bilan kuchaytiriladi va pnevmoaloqalar bo‘ylab 
o‘zgartkich chiqishiga va teskari aloqa silfoni 3 ga beriladi. Chiqish bosimi 
ta’sirida silfonda paydo bo‘ladigan kuch yakorda kirish signalidan hosil bo‘lgan 
kuch bilan kuch richagi orqali muvo-zanatlashtiriladi. Aniqlik sinfi 0,5; 1,0. 
Pnevmo-elektr o‘zgartkich 20-100 kPa qiymatdagi uzluksiz pnevmatik 
signalni 0-5 mA o‘zgarmas tokning bir xillashtirilgan elektr signaliga o‘zgartirish 
uchun mo‘ljallangan. 
Uzluksiz kirish va chiqish signallari uchun pnevmo-elektr o‘zgartkichlar 
ham, to‘g‘ri ta’sir etuvchi o‘zgartkich ham qo‘shimcha energiya manbayidan 
foydalanadigan kompensatsion turdagi o‘zgartkich tarzida chiqarilishi mumkin.