O 'z b e k isto n psixologlari ta d q iq o tla rid a yuqori s in f o 'q u v c h i-
larida o'quv faoliyatini b o sh q a ris h m asa lala rig a h a m e ’tibo r q a
ratilgan bo'lib, j u m l a d a n Sh.V.Azizova o 'q u v faoliyatini yu qo ri
s in f o'quvchisi t o m o n i d a n b o sh q a rish im ko n iyati bir n e c h a o m il-
ga bog'liq e k a n in i t a ’kidlaydi1:
a) o 'q u v c h ila r t o m o n i d a n e g a llan g a n , u m u m la s h g a n t a ’lim iy
u sulla r tiz im i va xususiyatiga;
b) o'quvchilar o'quv faoliyati individual uslubining mavjudligiga;
d) ijtimoiy va sh a x siy -am a liy ta jrib a n in g ko'lam iga;
e) h a r qaysi t a ’lim iy u s u ln in g a n g la n g a n lik darajasiga.
M u a llifn in g e ’t ir o f e tishicha, bu tarkibiy q i s m la r n in g m u a y y a n
tizim shakliga kelganligi t a ’lim n i o p t im a lla s h tir is h n in g p u x ta ne-
gizini va s h a rt-s h a r o itin i yaratadi.
17.3. 0 ‘spirinlik davrida intellek tu al rivojlanish
Ilk o 's p ir i n la r n in g bilish ja ra y o n la ri sh u n d a y darajaga yetadi-
ki, k a tta la r bajarad igan b a rc h a aqliy ish larn i bajarishga a m a liy j i
h a td a n tayyor bo'ladilar. U la rn in g bilish jara y o n la ri m u ra k k a b
va egiluvchan b o 'lib boradi. U la r bu yoshga kelib jiddiy ishlar-
ga ko'p vaq tlarin i ajrata boshlaydilar, d a m olish va o 'y i n - k u l g u -
ga j u d a k a m vaqt ajratadilar. U l a r n i n g b a rc h a bilish jara y o n la ri,
j u m l a d a n , xayol, xotira, nutq, ta f a k k u r rivojlanadi. Ilk o 's p ir in lik
yoshidagi o 'q u v c h ila rn in g bilish ja ra y o n la ri turli nuqtayi nazar-
larni tah lil etishga va bu m asa la b o 'y ic h a h a r t o m o n l a m a fik r
yuritishg a y o rd a m bera oladi. Bilishga q iz iq is h n in g rivojlanishi,
o 'qishga ongli m u n o s a b a td a b o 'l is h n i n g o'sishi bilish j a r a y o n
la rin in g ixtiyoriyligini, u larn i b o s h q a ra olish m a h o r a tin i y a n a d a
rivojlantirishga undaydi.
Bu yosh d a v rin in g oxiriga borib, o 'q u v c h ila r o 'z la r in i n g bilish
j a r a y o n la r in i to 'la - to 'k is egallab oladilar, u larn i hayot va faoliyat
n in g m u ay y a n vazifalariga b o 'y s u n d ira d ila r. U la r axloqiy va si-
Dostları ilə paylaş: 
