“Pyatidesyatniklar”14 yoki « To’liq injil xristianlari»- Protestantlikdagi eng yirik oqim bo’lib XX asr boshlarida AQShda
yuzaga kelgan. Diniy hayotda “Muqaddas Ruh15 in’omlari” degan
tushunchaga tayanishadi. Ta’limotga ko’ra bu in’omlar faqatgina
Muqaddas Ruh bilan cho’qintirish16 orqali Xudo O ’g ’lining (ya’ni Iso
Masihning) asl izdoshlariga, unga xizmat qilish vositasi sifatida beriladi.
Muqaddas Ruh bilan cho’qintirilganlikning tashqi belgisi
deb
pyatidesyatniklar
glossaliya, ya’ni
“xudo
bilan
notanish
tilda
gaplashish”ni tushunishadi.
Shu nuqtai nazardan qaraganda, Pyatidesyatniklik tarixi rasman
1901 yilning 1-yanvariga borib taqaladi. Aynan shu kuni Kanzas
shtatining Topeke shahridagi Bibliya maktablarining birida Ch.Parxem
ismli ruhoniy boshqarayotgan talabalardan biri Agnessa Ozman
“uchinchi rahmat”ga erishib (ya’ni, Muqaddas Ruh bilan cho’qintirilib),
xitoy tilida gapira boshlaydi. Uning ketidan “xudo bilan notanish tilda
gaplashish” “epidemiya”si butun maktabni qamrab oladi. Shundan so’ng
Ch.Parxem o ’z o ’quvchilari bilan janubiy shtatlarda pyatidesyatniklikni
targ’ib qila boshlagan.
14 Я худийпарнинг кадимий “Пятидесятница” байрами номидан келиб чиккан.
15 М укаддас Р у \ христиан таълимотига кура Худонинг 3 киёфасидан бири.
16 Б унда д андор Х удо томонидан чукинтиридгак хисобланиб, бу билан у Х удога якин булади.
124
Ch.Parxem shogirdlaridan bin, qora tanli D.Seymur Los- Anjelesdagi metodist cherkovining tashlandiq binosida “muqaddas pyatidesyatoitsa”17 g ’oyasini targ’ib qila boshlagan. Uch yil davomida ushbu cherkov aktiv faoliyat yuritib, AQShdagi qora va oq tanlilaming