Qoshanov A’bdikerim

 
 
 
 
 
 
 
-
bul belgi bar jerdegi tariyxiy waqi’ya ‖Tarix‖
sabaqli’g’i’ menen sali’sti’ri’li’p eske tu’siriledi 
 
 
‖Bilim‖ baspasi, 2013. 
Wo’zinizd
i si’nan ! 
Bul belgi- O’z bilimin’idi si’ap ko’riwge
shaqi’radi’ 
Yeslep 
qali’n
Bul-tariyxiy atamalardi yeslep qali’wg’a shaqi’radi’ 
 
Salistirin’!

---

4 
VI-KLASS ( 17 - saat ) 
 
I-tema. Kirisiw. Qaraqalpaqstan tariyxinin’ maqset ha'm waziypalari.
Kirisiw 
1.Watan tariyxi degen ne ? Qaraqalpaqstan tariyxin u’yreniwdin' maqseti ha'm 
waziypalari 
Qimbatli woqiwshilar 5-klassta ―Qaraqalpaqstan tariyxinan gu’rrin’ler‖ 
menen tanisqan yedin’iz. Yendi siz Watanimiz tariyxin u’yrenesiz, bul siz benen 
biz jasap atirg’an ana jerimiz tariyxi.Qaraqalpaqstan Respublikasi aymag’inda
jasap atirgan xaliqlardin Watani. Watan insannin’ kindik qani tamg’an woynap 
wo’sken hasil topirag’nan baslanadi. Ulkemizdin’ hasil topirag’inda
du’nyag’a kelgen yen’ a’yyemgi ata -babalarimizdin’ wo’mir joli ha’m 
son’g’i a’wladlardin’ do’retken biybaha yestelikleri tiykarinda, wolardin’
a’yyemgi zamanlardan berli do’retken a’jayip ma’deniyatin, ko’rkem wo’nerin, 
insaniyliq paziyletlerin bu’gingi ku’nge shekem saqlanip kelgenligin
ko’remiz. Qaraqalpaqstan ulli tariyx ha’m ulli miyras iyesi. U’lkemizdegi
a’jayip estelikler, bay materyalliq ma’deniyat u’gileri wo’z da’wirinde
ali’mlardi ―Ashiq aspan astindag’i yestelikler ma’ka’ni’ ‖ dep qizig’iwshiliq
woyatqan. Alimlarimiz bul sirli tariyxti so’yletpekte. Wo’zbekstan 
Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov Watan tariyxinin’ insandi qa’liplestiriwdegi
wornina joqari baha berip ―Wo’z tariyxin bilmegen xaliqtin’ keleshegi
joq‖,- degen yedi. Insannin’ wo’zligin an’lawi’ ushin wo’zinin’ ata-
babalarinin’ wo’tmishin biliwi kerek, sonliqtanda ―Jeti atan’di sanap bil‖-
dep biykarg’a aytpaydi. Wo’zlikti an’law, yen’ awele wo’tmishti
u’yreniwden baslanadi. Wo’tmishti u’yreniw bolsa bul- wo’z tariyxin’di
u’yreniw bolip tabiladi. Wo’zin an’lap atirg’an ha’r bir adam, men kimmen,
kimnin’ a’wladiman, menin’ ata-babam kim bolg’an, wolar neler menen
shug’illang’an, qalay jasag’an degen sorawlarg’a juwap izlew arqali wo’z
tariyxin bilip aladi ha’m ata- babalar miyrasi menen maqtanish seziminde
jasaydi.
Solay yeken Watan tariyxin Wo’zbekstan ha’m Ja’ha’n tariyxlari menen 
salistiripip u’yreniw , ata-babalarimizdin’ basinan keshirgen awir qiyinshliqlardi,
jawgershiliklerdi, talan –tarajlardi duris bahalaw bu’gingi ku’nnin’ waziypasi’. 
Qaraqalpaqstan aymag’inda jasawshi xaliqlar awir siyasiy awhallar sebepli 
ju’z bergen awirmanliqlarg’a shidam berdi. Ha’r qiyli da’wirdin’ , ha’r qiyli 
zamannin’ qiyinshiliqlarinan beli bu’gilgen xalqimiz jasawin dawam yetti.
Biz wo’tmishti tiklew, tariyxiy haqiyqatliqti wo’z wornina qoyiw arqali’
pikirlewimizdi bayitamiz, usi arqali jamiyetimizdi jan’alaymiz. Watan tariyxin
u’yreniw arqali xalqimiz wo’tmishi menen tanisamiz ha’m bu’gingi ku’ni
juwapkershilik sezimlerin qa’liplestiremiz. Rawajlaniwdin’ jan’a da’wirinde
xalqimizdin’ ulli keleshegine tiykar saliwg’a juwapker yekenligimizdi ha’m
qatasig’imiz bar yekenligin tu’sine baslaymiz. XXI a’sir basinda ulli tariyxiy
wo’zgerisler ju’z berdi’. Du’nyaliq kartada jan’a ma’mleketler payda boldi. 
Wo’zbekstan Respublikasi g’arezsiz ma’mleket sipatinda ja’ha’nge tanildi. 
G’a’rezsizlik ideyalarinan ruwhlang’an g’a’rezsiz Qaraqalpaqstan Respublikasi 

---

5 
yen’ jan’a tarixi g’arezsizlik da’wirinen baslanadi. U’lke xaliqlarinin’ 
do’retiwshilik miynetleri arqali boy tiklegen ga’rezsizlik da’wirindegi jan’a
qurilislar, ekonomikaliq tabislar, a’jayip sotsialliq wo’zgerisler, ma’deniyattin’
gu’llep jasnawi Qaraqalpaqstan Respublikasinin’ du’nyaliq rawajlaniwina
alip keledi.