‘z b e k I s t n r e s p u b L ik a s I oliy va ‘rta m a X s u s ta’l im vazirligi

4.6. Kabellarni profilaktik sin a sh
Ishlatish jarayonida kabel liniyalari p r o fila k tik s in o v l a r d a n oM- 
kaziladi. 0 ‘zgarmas tok oshirilgan k u c h la n ish i o s t i d a s i n a s h asosiy 
usul boMib hisoblanadi. Kabellarni o ‘z g a r u v c h a n t o k k u c h la n ish i 
ostida sinash katta quw atli sinov q u r ilm a la r in i q o M la sh n i talab 
etadi, chunki kabellar katta zaryad reaktiv q u w a t i g a e g a boMadi.

---

U ch fazali k abellarni s ta ts io n a r 
yoki k o ‘c h m a laboratoriya quril- 
malarida t o ‘g‘rilangan tok yo rd a­
mida sinash 4.4-rasm dagi sxenia 
bo‘yicha amalga oshiriladi. Sinovni 
amalga oshirish uchun kabel liniyasi 
uziladi va zaminlanadi. So‘ngra fa- 
zalarning biridan zam in lash oli- 
nadi. Sinov kuchlanishi simlarning 
har biriga navbatma-navbat qolgan 
ikkala sim ni zam inlagan holatda 
beriladi. Kabellar uchun sinov kuch- 
lanishlarining karraliklari va qiy- 
matlari quyidagicha:
Kuchlanish, kV
2 - 1 0
2 0 - 3 5
110 
220
Kabelning har bir simini sinashning davomiyligi 2—35 kV 
kabellar uchun 5 min, 110—220 kV kabellar uchun esa 20 min.
Kabel izolatsiyasining holati daydi tokning qiymati va uning 
fazalar b o ‘yicha nosimmetrikligi bilan aniqlanadi. Izolatsiyaning 
holati qoniqarli b o ‘Igan taqdirda kuchlanishni har bir darajaga 
oshirish lahzasida daydi tok kabel kondensatorining zaryadla- 
nishi hisobiga keskin oshadi va so ‘ngra tez 6— 10 kV kabellarda 
500 mkA dan kichik, 20—35 kV kabellarda 800 mkA gacha ka- 
mayadi. Defektlar mavjud boMganda daydi tok sekin kamayadi va 
hatto u oshishi ham mumkin. Daydi tokning qiym atini yozib 
olish sinovning oxirgi daqiqasida amalga oshiriladi.
Faza izolatsiyasi shikastlanmagan kabellarda nosim m etriya, 
ya’ni fazalar b o ‘yicha daydi toklarning qiymatlaridagi farq 50 % 
dan oshmasligi shart. Odatda, defektli kabellarning izolatsiyasi 
sinov paytida kuchlanish oshirilganda teshiladi va bu lahzada si­
nov qurilmasi avtomatik tarzda uziladi.
6 
kV kuchlanishli kabellarni yuklama ostida sinash uslubi ish­
lab chiqilgan. Usulning m a ’nosi shundan iboratki, sinovchi qu- 
rilma o ‘z ehtiyoj transformatori chulg‘amlarining nol nuqtasiga 
ulanadi (4.5-rasm) va 20—24 kV miqdoridagi t o ‘g ‘rilangan sinov
!l>