Havoli uzgichlar.
E n e rg e tik a t i z i m l a r i d a h a v o t o 'l d i r i l g a n bo‘1-
gichga ega b o l g a n havoli u z g i c h l a r k e n g t a r q a l g a n ( 5 . 3 - r a s m ) . Uz-
800
3800
s o o
6400
5.3-rasm.
Havo to'ldirilgan bo'lg ich li B H H - 3 3 0 - 1 5 h a v o l i uzgichi:
1
— bo'Igich;
2 —
sig'imli kuchlanish b o 'l g i c h ;
3
— b o ' l g i c h n i n g tayanch
izolatorlari;
4
— tortuvchi izolatorlar; 5 — b o ' l g i c h n i n g p u r k a s h klapani;
6
— uzgichning asosi — ikkita siqilgan h a v o r e z e r v u a r l a r i ; 7 — boshqarish
shkafi;
8 —
yoy so'ndiruvchi k a m e r a la rn in g p u r k a s h k l a p a n i ;
9
— so'n diruvchi
kameralarning tayanch izolatorlari;
10
— y o y s o ' n d i r u v c h i kam eralar;
11
— shuntlovchi qarshiliklar;
12
— y o y s o ' n d i r u v c h i k a r n e r a l a m i
bo'lgich bilan b o g 'lo v c h i q u v u r s h i n a l a r .
54
gich k e tm a - k e t u langan ikkita kontak t tizim iga ega. Birinchisi —
yoy so 'n d ir u v c h i k a m erala rn in g k o n ta k t tizimi b o ‘lib, u n in g k o n
taktlari u zgichni yoy so 'n d irish u c h u n lozim boMgan m aso fag a
ajralishiga sarflan u v ch i qisqa vaqt d a v o m id a ajraladi. Ik k in c h i ti-
zim — boMgichlarning k o n ta k t tizim i b o ‘lib, ular u z g ich n in g uzil
gan ho latid a ishonchli izolatsion oraliq hosil qiladi.
H avoli u z g ich b ilan a m a lla r ulash e le k tr m a g n iti z a n jirin i
ulash yoki siqilgan havo klapani tizim iga t a ’sir etuvchi zanjirn i
uzish orqali am alga oshiriladi. 110 kV va u n d a n yuqori k u c h la -
nish d a h a r b ir q u tb qutb n i ulash va uzish klapanlari bloki, b o s h
q arish e le k tr m a g n itla ri, y u ritm a li s ig n allash -b lo k la sh k o n t a k -
tori S K B , q u tb holatini k o ‘rsatuvchi signal lam pasi, e lek tr k o n -
taktli m a n o m e tr, q u tb larn in g yig‘m alari, tutashtiruvchi quvurlar,
elektr isitgichlar va sh.k.lar ja m la n g a n alohida b o shqarish sh k a-
figa ega boMgan m ustaqil uzgichni ifodalaydi.
T a s h q i t o m o n d a n k o ‘rik d an o ‘tk a z ish d a havoli u z g ic h n in g
u m u m i y h o la ti, s o 'n d ir u v c h i k a m e r a la r n in g izo la to rla ri, boM
gichlar, shun tlo v ch i qarshiliklar va sig‘imli kuchlanish boMgichlari,
ta y a n c h k olonkalari va izolatsiyalovchi to rtm a la rn in g b u tunligi
h a m d a izolatorlar sirtlarining ifloslanmaganligiga e ’tib o r qaratiladi.
Taqsimlovchi shkafda o ‘rnatilgan m a n o m e trla r b o ‘yicha uzgichning
rezervuarlaridagi havoning bosimlari va u n in g ventilatsiyaga kirib
kelishi tekshiriladi. A Q U bilan ishlovchi uzgichlarda bosim 1,9—
2.1 M P a (optial bosim 2,0 M P a ), A Q U siz uzgichlarda esa 1,6—
2.1 M P a oraligMda boMishi shart. H a voning bosimi k o ‘rsatilgan
q iy m a tla rd a n kichik boMgan uzgich ishga tushirilm asligi shart.
U shbu m a q sa d d a boshqarish sxemasi am allarni bajarishga t o ‘sqin-
lik qiluvchi blokirovka k o ‘zda tutilgan. Bosim 1,6 M P a d a n kichik
boMganda m a n o m e tr la rd a n biri ulash va uzish zanjirlarini o c h a d i,
boshqasi esa bosim 1,9 d an kichik boMganda A Q U zanjirini uzishga
a lm a sh la b ulaydi. U zgich iz o la to rla rin in g ichki b o ‘sh liq la rin i
q u ru q havo bilan uzluksiz ventilatsiyalash k atta a h a m iy a tg a ega.
B unday ventilatsiya suv bugMarining izo lato rlarn in g ichida k o n -
densatsiyalanishini b a rta ra f etadi. Ventilatsiyaga havoni kirib keli-
sh ining n a zo rati havo h a rak atin in g k o ‘rinish im k o n in i yaratu v ch i
(ich id a a lu m in iy s h a rc h a joylash g an shisha tru b k a ) k o ‘rsatkich
b o 'y ic h a olib boriladi. S h a rc h a havo to rlarin in g bosim i t a ’sirida
ko ‘rsatkichda belgilangan chiziqlar orasida joylashishi shart. H avo
sarfini rostlash reduktorli klap an n in g yuqori q ism id a jo y la sh g an
vint 10 (5.4- rasm ) y o rd a m id a am alga oshiriladi.
55
|