n a m o y o n boMadi. M adaniyatga nisbatan turli y o n d a sh u v la rn in g mavjudligi bir qator paradigm alarning yaratilishiga z a m i n yaratadi. H ar bir paradigm a muayyan t a ’lim iy m u a m m o la r n i hal etishga y o ‘naltiriladi. Xususan: — ijtim oiy institut sifatida o ‘q u v m uassasalarining vazifalari; — t a ’lim n in g samarali tizimi; — o ‘quv yurtlari oldida turgan e n g m u h im , ustuvor masala; — t a ’lim n in g ijtimoiy aham iyatli maqsadlari; — m uayyan bilim, ko‘nikma va malakalarning qim m atli hisoblanishi. A y n i vaqtda quyidagi paradigmalar mavjud: 1. Bilim olish n in g a n ’anaviv paradiem asi (m o d e li) (J.M ajo, L .Kro, J.K apel va boshqalar) U n g a k o ‘ra t a ’lim ning asosiy m aq sad i — «B ilim , q a n c h a lik qiyin boMmasin bilim olish». A n ’anaviy paradigm a m aktabning m aq sad i yosh avlodga individual rivojlanishi h a m d a ijtim oiy tartibni saqlab q o lish g a yordam beruvchi m adaniy m eroslarning m u h im ele m e n tla r i — b ilim , k o ‘nikm a va malakalar, ilg‘or g ‘oya la r va qadriyatlarni saqlab qolish h a m d a ularni yoshlarga yetkazish m u h im ekanligini yoritadi. B ilim o lish p ara d ig m a sin in g asosiy m aqsadi: t a ’lim o lis h , ta ra q q iy o t va m ad an iyatn in g e n g m u h im ele m e n tla r in i a v lo d d a n -a v lo d g a yetkazish. 2. R a tsio n a listik (b ix ev io ristik ) p a r a d ig m a ( P . B l u m , R . G a n e , B .S k in n er va boshqalar). R atsionalistik paradigm a diqqat m ark azid a t a ’lim m a z m u n i e m a s, balki o ‘q u v ch ila r t o m o n i d a n turli b ilim la rn in g o ‘zlashtirilishini t a ’m in lo v c h i sam arali usullari yota d i. T a ’lim n in g r a t s io n a lis t ik m o d e l i a s o s i n i B . S k i n n e r n i n g i j t i m o i y i n j e n e r i y a
