‘z b e k is t n r espu blik asi o L iy va ‘rta m axsus ta’ L i m vazirlig I


A l - K i n d i y (IX asr) ilmiy bilishning uch b o s q ic h li konsepsiyasini



Yüklə 11,97 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə61/243
tarix19.10.2023
ölçüsü11,97 Mb.
#157327
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   243
Toxtaxodjayeva M.X. va bosh. Pedagogika

A l - K i n d i y (IX asr) ilmiy bilishning uch b o s q ic h li konsepsiyasini
ilgari suradi. A llo m a in son n in g bilishini: sezgiga o id va ratsional bilish
tarzida ikkiga ajratadi. Sezib bilishning p red m eti va o byekti barcha
jism va m o d d iy narsalar hisoblanadi. K in d iy n in g fikricha, sezib bilish
aql u c h u n m u h im materialni beradi.
F aqatgina aql tashqi d u n y o haqida haqiqiy b ilim va tu sh u n ch a n i
ishlab chiqishga qodir, — deb hisoblaydi Kindiy.
A b u N a s r F o r o b iy (X asr) K i n d i y g ‘o y a l a r i n i n g m o h i y a t i n i
aniqlashtiradi. Biror narsani bilishga intilgan inson avvalo uning m a ’lum
holatini o ‘iganadi, o ‘zlashtiiganlarini o'zlashtirilishi zarur boMgan bilimlaiga
y o ‘na!tiradi. Alloma fanlar klassifikatsiyasi, shuningd ek , bilish faoliyatini
tashkil etishga oid tavsiyalami ishlab chiqadi. Yaxshi nazariyotchi boMish
uchun deydi, — Abu Nasr Forobiy, — qaysi fan bilan sh u g ‘ullanishidan
qat’i nazar quyidagi uchta shartga amal qilish kerak:
1) fan asosida yotuvchi barcha tam oyillarn i y a x sh i bilishi;
2) ushbu tam oyil va m a ’lu m otlar asosida zarur x u lo s a n i chiqarishi,
y a ’ni, m u lo h a z a yuritish qoidalarini bilishi kerak;
3) x a to nazariyalarni isbotlab berish va b o sh q a m ualliflar fikrlarini
tahlil qilish n i, shuningdek, haqiqatni y o l g ‘o n d a n ajratish va xatoni
tu zatish n i bilishi zarur.
A b u R ay h o n Beruniy (XI asr) b ilishni u zlu k siz, t o ‘x to v siz d a v o m
etadigan jarayon sifatida tushunad i. A l l o m a n i n g fikricha, insoniyat
b orliqning haqiqiy mohiyati, h o zirch a n o m a ’lu m boMgan jihatlarini
kelajakda bilib oladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi



Yüklə 11,97 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   243




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin