Excel dasturining iqtisodiyotga doir funksiyalari va ular ustida iqtisodiy masalalarni yechish

ПЛТ (norma, kdavr, nz, , tip). 
Odatda qarzlarni to`lab borish xar bir hisob davrining yakunida amalga 
oshiriladi. Bu xol uchun formulani quyidagicha yoziladi: 
ПЛТ (norma, kdavr, nz), 
chunki 
tip 
argumenti 
0 
ga teng. 
Agar qarzni to`la to`lanmasa, u xolda uning kelajakdagi qiymati nolga teng 
bo`lmaydi, balki qarzning barcha to`lovlardan keyin qolgan qoldiq summasiga teng 
bo`ladi. 
Misol keltiramiz. 
Faraz qilaylik, Xar bir oyning oxirida ma`lum bir summadan 
jamg’arib, uch yil mobaynida 4000000 so`mni yig’ish talab qilingan bo`lsin. Agar 
omonat bo`yicha yillik protsent stavkasi 12 % bo`lsa, boshlang’ich omonat miqdori 
qancha bo`lishi lozim. 
Yechish:
Dastlab protsentlarni qo`shish xamda davr uchun protsent stavkalarini 

---

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES 
VOLUME 2 | ISSUE 4 | 2021 
ISSN: 2181-1385 
 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 
 

 
 
Academic Research, Uzbekistan 1224  www.ares.uz 
e`tiborga olgan xolda protsentlarni qo`shish uchun umumiy davrlar sonini aniqlaymiz. 
Bu miqdorlar mos ravishda 312 va 12% / 12 (norma argumenti) ga teng. Tip argumenti 
nolga teng. Oylararo to`lov summasini aniqlaymiz: 
ПЛТ(12%/12;12*3;;40000000) = -928 572,39 so’m 
Masala. 
Aytaylik, bank 4 yilga yillik 18% protsent stakasi bilan 200 mln so`m 
qarz (ssuda) bergan bo`lsin. Ssuda yil boshida berilgan. To`lovlar esa yil oxirida bir xil 
miqdorlar bilan amalga oshiriladi. Ssudaning xar bir yildagi to`lovlari xajmini 
aniqlang. 
Yechish. 
Yillararo to`lovlar xajmi ПЛТ(18%;4;-200000000) = 74 347 734,19 
сўм
mln so`mni tashkil qiladi. 
Eslatma: bank uchun berilayotgan ssuda summasi manfiy miqdor (chiqim), 
yillararo to`lovlar miqdori esa musbat qiymat (kirim) hisoblanadi. 

