O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti a. A. Karimov

Balansning yaxlitligi 
balansni yagona hisobga olish va baholash tamoyillari 
bo‘yicha tuzilishini, ya’ni korxonaning barcha tarkibiy bo‘linmalarida va 
tarmoqlarida buxgalteriya hisobi hisobvaraqlarining bir xildagi mazmuni, ularning 
korrespondentsiyasi va shu kabilar qo‘llanilishini anglatadi. 
Balansning izchilligi 
har bir keyingi balans oldingi balansdan kelib chiqishi 
lozimligida ifodalanadi. Masalan, oldingi yil yakuniy balansi (yil oxiriga bo‘lgan 
ma’lumotlar) yil boshiga bo‘lgan boshlang‘ich balansi ma’lumotlari bo‘lishi kerak, 
chunki hisobot yili oldingi yilning davomi hisoblanadi. 
Balansning tushunarliligi 
- balansni tuzuvchilar va uni o‘qiydigan hamda 
tahlil qiladiganlar tushunishi uchun qulayligidir. Balansni aniq va tushunarli qilish 

---

53 
uchun moddalar rekvizitlari va nomlari ikki tilda (o‘zbek va rus tilida) bayon 
qilingan, uning shakli ancha soddalashtirilgan. 
 
O‘z-o‘zini tekshirish uchun savollar 
1.
Balans aktivi va passivining bo‘limlari nimalardan iborat? 
2.
Buxgalteriya balansi necha qismdan iborat? 
3.
Buxgalteriya balansini tuzishdagi asosiy ma’lumot manbalari.
4.
Buxgalteriya balansining aktiv qismida nimalar aks ettiriladi? 
5.
Buxgalteriya balansining passiv qismida nimalar aks ettiriladi? 
6.
Balans turlariga ta’rif bering. 
7.
Jarayonlar natijasida balansdagi o‘zgarishlar qanday aks ettiriladi? 
8.
Oylik, choraklik va yillik balanslarning o‘rni nimada? 
9.
Balansning quyidagi bo‘limlari mazmunini ochib bering: 
a) aktivning birinchi bo‘limi “Uzoq muddatli aktivlar”;
b) aktivning ikkinchi bo‘limi “Joriy aktivlar”;
с) passivning birinchi bo‘limi “O‘z mablag‘lari manbalari”; 
d) passivning ikkinchi bo‘limi “Majburiyatlar”. 
10.
Balans nima maqsadda va qanday tuziladi?