motivasyon toplar.
Bunun birçok örneği vardır. En tipik örneği: “Tasarruf
edeceğim parayla ailemle çok güzel bir tatil yapabiliriz.” Bu
mantıklı ve akıllıca bir plan
gibi gelebilir ama temelde
yanlıştır, çünkü kendisine saygı duyan bir tiryaki tatile
çıkmak yerine yılın elli iki haftası sigara içmek ister. Sonuçta
tiryaki hâlâ kuşkuludur,
çünkü hem el i hafta boyunca
sigaradan vazgeçmek zorundadır hem de sigarasız bir
tatilden zevk alıp almayacağından emin değildir. Bu mantık
tiryakinin büyük bir özveride bulunduğu duygusunu
güçlendirir ve gözünde sigaranın değerini iyice artırır.
Bunun yerine en iyisi olaya şöyle yaklaşmaktır:
“Sigara içerek ne kazanıyorum?” Başka bir örnek: “Daha iyi
bir araba alabilirim”. Doğru. Bu plan arabayı alana kadar
insanı oyalar. Fakat yeni araba
hevesi geçer geçmez özveri
duygusu yine ortaya çıkar ve tiryaki er yada geç tekrar
tuzağa düşer.
Bir başka tipik örnek ise iş arkadaşları ve yakınlarla
anlaşmalar
yapmaktır.
Bu
yöntemde
günün
belli
zamanlarında duyulan sigara içme isteği kendiliğinden
ortadan kalkar. Yine de bazı nedenlerden dolayı
başarısızlıkla sonuçlanır:
1. Motivasyon yanlıştır: Başkaları sigarayı bırakıyor diye siz
neden bırakacaksınız ki? Bu yalnızca özveri duygusunun
artmasına yol açar. Bütün tiryakiler aynı anda sigarayı
bırakmaya içtenlikle karar verirlerse ne iyi olur.
Fakat hiç bir tiryaki sigarayı bırakmaya zorlanmamalıdır.
Aslında tiryakilerin hepsi içlerinden sigarayı bırakmak
isterler fakat bırakmaya tamamen hazır değillerse böyle bir
anlaşma yalnızca sigara içme isteklerini artırır.
Gizli gizli
içmeye ve kendilerini giderek daha bağımlı hissetmeye
başlarlar.
2. “Eziyeti paylaşmak” veya birbirine bağımlı olmak: Tiryaki
sigarayı “irade yöntemi” ile bırakmaya çalıştığında sigara
içme isteğinin geçmesini beklerken eziyet çeker. Çektiği
eziyete dayanamayıp sigara içerse başarısızlığa uğramış
olur. “İrade yönteminde” birinin er yada geç dayanamayıp
vazgeçeceği önceden programlanmıştır.
Böylece diğerleri
bekledikleri bahaneye kavuşmuş olurlar. Onların suçu
yoktur. O kişi vazgeçmeseydi onlar dayanacaklardı ama
şimdi yarı yolda bırakılmış oldular. Aslında çoğu gizli gizli
içiyorlardır bile.
3. “Eziyeti paylaşmanın” öteki yüzü “övgüyü paylaşmaktır”.
Paylaşma olduğu zaman başarısızlık anında saygınlık
yitirmek o kadar kötü değildir. Sigarayı bırakan kişi büyük
bir başarı kazanmanın mutluluğunu yaşar. İnsan tek
başınayken arkadaşlarının ve yakınlarının onayı onun için ilk
günlerde gereksinim duyacağı büyük bir ödül olur.
Herkes
aynı anda aynı şeyi yapıyorsa övgüyü paylaşmak
gerektiğinde ödül azalır.
Yanlış motivasyonların diğer klasik bir örneği ise rüşvettir
(örneğin anne baba çocuklarına sigaradan vazgeçmeleri için
para önerir veya “dayanamazsam sana 100 pound
vereceğim” diyerek kişi kendini koşullar). Bir filmde böyle bir
şey görmüştüm.
Sigarayı bırakmaya çalışan
bir polis memuru sigara
paketinin içine 20 pound koyar ve kendi kendine bir
anlaşma yapar. Bir daha sigara içmek için önce o parayı
yakacaktır. Bu onu birkaç gün sigara içmekten alıkoyar ama
sonunda parayı yakar.
Kendinizi aldatmayın. Bir tiryaki sigara için ortamla olarak
30.000 pound harcar.
Sigara içmenin ölümcül bir hastalığa yakalanma riski dörtte
birdir. Sigara insanın yaşam boyu kötü bir ağız
kokusuna
sahip olmasına, ruhsal ve fiziksel işkence çekmesine,
sigaraya
esir
olmasına,
toplum
tarafından
küçük
görülmesine ve öz saygısını yitirmesine neden olur. Bütün
bunlar sigarayı bırakmak için yeterli değilse birkaç
göstermelik
neden hiç etkili olamaz, tam tersine özveri
duygusunun güçlenmesine yol açar. Olaya artık şöyle bakın.
Sigara içmenin bana ne yararı var?
HİÇ
Neden sigara içmek zorundayım?
ZORUNDA DEĞİLSİNİZ!
KENDİ KENDİNİZİ CEZALANDIRIYORSUNUZ.
Dostları ilə paylaş: