maddəsi ilə nəzərdə tutulmuş qaydada inzibati məsuliyyətə cəlb edilir.
Ekspert. Elm, incəsənət, texnika və ya sənət sahəsində məsələlərin izahı üçün
ekspertizanın aparılması və ekspert rəyinin verilməsi üçün kifayət qədər xüsusi biliyə
malik olan və inzibati xəta haqqında işin nəticəsində maraqlı olmayan şəxs ekspert
kimi dəvət olunur.
Ekspertin aşağıdakı vəzifələri vardır:
- icraatında inzibati xəta haqqında iş olan hakimin, səlahiyyətli orqanın (vəzifəli
şə
xsin) çağırışı üzrə gəlmək;
- təqdim edilmiş obyektlərin və iş üzrə materialların tam və hərtərəfli tədqiqatını
aparmaq və qoyulmuş suallar üzrə əsaslandırılmış və obyektiv rəy vermək;
- inzibati xətalar haqqında işlər üzrə icraatda iştirakı rədd edən hallardan biri
olduqda, ekspertizanı təyin etmiş hakimə, səlahiyyətli orqana (vəzifəli şəxsə)
ekspertizanın aparılmasından özü-özünə etirazetmə haqqında məlumat vermək.
Verilən suallar ekspertin xüsusi biliyindən kənara çıxdıqda, tədqiqat obyektləri
və iş üzrə materiallar rəy verilməsi üçün yararsız olduqda və ya kifayət qədər
olmadıqda ekspert rəy verməkdən imtina edə bilər.
Ekspertin aşağıdakı hüquqları vardır:
- ekspertizanın predmetinə aid olan iş üzrə materiallarla tanış olmaq;
- iş üzrə rəy verilməsi üçün zəruri olan əlavə materialların təqdim olunması
barədə vəsatət vermək;
- ekspertizanın predmetinə aid olan məlumatların aydınlaşdırılması üçün
icraatında inzibati xəta haqqında iş olan hakimin, səlahiyyətli orqanın (vəzifəli şəxsin)
icazəsi ilə barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan şəxs, zərər çəkmiş
şə
xsə, şahidlərə suallar vermək;
- qoyulmuş suallardan əlavə ekspertizanın predmetinə aid olan və iş üçün
ə
həmiyyətli sayılan digər halları öz rəyində göstərmək.
Ekspertin rəyində aşagıdakılar ğöstərilməlidir:
•
ekspertizanın aparıldıgı yer və tarix;
•
ekspertizanın aparılmasının əsası;
•
ekspertizanı təyin etmiş orqan və ya vəzifəli şəxs haqqında məlumat;
308
•
ekspertiza idarəsi və ekspert haqqında məlumat (soyadı, adı, atasının adı,
tə hsili, ixtisası, ekspert kimi iş stajı, elmi və zifə si və elmi də rə cə si, tutdugu
və zifə );
•
bilə-bilə yalan rəy verməyə görə məsuliyyət barədə ona xəbərdarlıq
edilmə si;
•
ekspert qarşısında qoyulmuş suallar;
•
ekspertizanın aparılması üçün ekspertə təqdim edilmiş tədqiqat obyektləri
və iş üzrə materiallar;
•
ekspertizanın keçirilməsi zamanı iştirak etmiş proses iştirakçıları haqqında
mə lumat;
•
istifadə edilən metodlar göstərilməklə tədqiqatın məzmunu və nəticələri;
•
tədqiqatın nəticələrinin qiymətləndirilməsi, qapılmış suallar üzrə yekun
nə ticə lə rin ə saslandırılması və dürüst ifadə olunması.
Bilə -bilə yalan rə y vermə sinə görə inzibati mə suliyyə t haqqında ekspertə
xə bə rdarlıq edilir. Ekspert öz və zifə lə rini yerinə yetirmə kdə n imtina etdikdə və ya
çağ ırış üzrə gə lmə yə qə sdə n boyun qaçırdıqda o, nzibati Xə talar Mə cə llə sinin 315-ci
maddə si ilə nə zə rdə tutulmuş qaydada inzibati mə suliyyə tə cə lb edilir.
Tə rcümə çi. nzibati xə talar haqqında iş lə rin nə ticə sində şə xsə n maraqlı
olmayan, yetkinlik yaş ına çatmış və tə rcümə üçün zə ruri olan dillə ri bilə n hə r
hansı bir şə xs inzibati xə talar haqqında iş lə rin icraatında tə rcümə çi ola bilə r.
Tə rcümə çi, icraatında inzibati xə ta haqqında iş olan hakim, sə lahiyyə tli orqan
(və zifə li şə xs) tə rə fində n tə yin edilir.
Tə rcümə çi, icraatında inzibati xə ta haqqında iş olan hakimin, sə lahiyyə tli
orqanın (və zifə li şə xsin) çağ ırış ı üzrə gə lmə yə və ona tapş ırılan tə rcümə ni tam və də qiq
yerinə yetirmə yə və tə rcümə nin düzgünlüyünü öz imzası ilə tə sdiq etmə yə borcludur.
nzibati xə talar haqqında iş lə r üzrə icraatda iş tirakı rə dd edə n hallardan biri
olduqda tə rcümə çini də və t etmiş sə lahiyyə tli və zifə li şə xsə öz-özünə etiraz etmə
haqqında mə lumat vermə lidir.
Bilə -bilə yanlış tə rcümə etmə sinə görə inzibati mə suliyyə t haqqında tə rcümə çiyə
xə bə rdarlıq ediir. Tə rcümə çi tə yin olunmuş şə xs öz və zifə lə rini yerinə yetirmə kdə n
imtina etdikdə və ya çağ ırış üzrə gə lmə yə qə sdə n boyun qaçırdıqda o, nzibati Xə talar
Mə cə llə sinin 314-cü maddə si ilə nə zə rdə tutulmuş qaydada inzibati mə suliyyə tə cə lb
edilir.
nzibati xə tanın törə dilmə si nə ticə sində inzibati xə talar haqqında iş lə rin
baş lanmasına sə bə b olan qaydalara riayə t olunması üzə rində nə zarə ti hə yat keçirə n
dövlə t orqanlarının ə mə kdaş ları, yaxud ə vvə llə r hə min iş lə r üzrə digə r iş tirakçı
qismində çıxış etmiş şə xslə r inzibati xə talar haqqında iş lə r üzrə icraatda müdafiə çi və
ya nümayə ndə ola bilmə zlə r.
Mütə xə ssis, ekspert və tə rcümə çi aş ağ ıdakı hallarda inzibati xə ta haqqında iş
üzrə icraatda iş tirak edə bilmə z:
- inzibati xə ta törə tmiş şə xslə r, zə rə r çə kmiş şə xslə , onun nümayə ndə si (qanuni
nümayə ndə si) ilə , və killə , prokurorla, hakimlə , kollegial orqanın üzvü ilə və ya
icraatında inzibati xə ta haqqında iş olan və zifə li şə xslə qohumluq ə laqə lə ri olduqda;
- ə vvə llə r hə min iş lə r üzrə digə r iş tirakçı qismində iş tirak etdikdə ;
309
- iş in nə ticə si ilə birbaş a və ya dolayısı ilə maraqlı olması barə də kifayə t qə də r
ə
saslar olduqda.
Yuxarıda göstə rilə n hallar olduqda və kil, nümayə ndə (qanuni nümayə ndə ),
mütə xə ssis, ekspert və ya tə rcümə çi inzibati xə talar haqqında iş lə r üzrə icraatda iş tirak
etmə kdə n kə nar olunmalıdırlar.
Özü-özünə etirazetmə və ya etirazetmə haqqında ə rizə icraatında inzibati xə ta
haqqında iş olan hakimə , sə lahiyyə tli orqana (və zifə li şə xsə ) tə qdim edilir.
Özü-özünə etirazetmə və ya etirazetmə haqqında ə rizə yə baxıldıqda hakim,
sə lahiyyə tli orqan (və zifə li şə xs) etirazın tə min edilmə si və ya tə min edilmə mə si barə də
qə rardar qə bul edir.
craatın xüsusi qrup iştirakçıları
craatın bu qrup iş tirakçılarına aş ağ ıdakıları aid etmə k olar:
- ictimai birliklə r;
- yoldaş lıq mə hkə mə lə ri;
- inzibati xə ta törə tmiş şə xsin iş yeri, yaş ayış yeri və tə hsil aldığ ı müə ssisə üzrə
rə hbə rlik.
Bu qrup iş tirakçıların ə sas və zifə si inzibati xə ta törə də nlə rə tə rbiyə vi tə sirin
göstə rilmə sində n ibarə tdir. Bir sıra hallarda onlara tə qsirli şə xs barə sində tə tbiq
edilmiş tə sir tə dbirlə ri barə də mə lumat verilmə lidir. Bə zi hallarda bu orqanlar
Azə rbaycan Respublikasının XM-nin 455.5-ci maddə sinə ə sasə n və satə t qaldıra
bilə rlə r. Mə sə lə n, nə qliyyat vasitə lə rini idarə etmə hüququnun və ya ov hüququnun
müə yyə n müddə tə mə hdudlaş dırılması barə də qə rar qə bul etmiş sə lahiyyə tli və zifə li
şə
xs göstərilən hüququn məhdudlaşdırılması müddətini, təyin edilmiş müddətin azı
yarısı keçdikdə n sonra nə qliyyat vasitə lə rini idarə etmə hüququ və ya ov hüququ
mə hdudlaş dırılmış şə xsin iş lə diyi və ya oxuduğ u müə ssisə nin, idarə nin, təş kilatın
və satə ti ilə azalda bilə r.
Üçüncü suala yekun olaraq bir daha qeyd etmə k istə rdim ki:
1. nzibati xə talar haqqında iş lə r üzrə icraatda iş tirak edə n orqanları və zifə li
şə
xslərin səlahiyyətlərinin məzmun və həcmindən, icraatda iştiranının forma və
metodlarından asılı olaraq bir neçə qrupa bölmə k olar:
a) iş in nə ticə sini müə yyə n edə n hüquqi sə nə dlə r tə rtib etmə k və iş üzrə hüquqi
hakimiyyə t aktlarını qə bul etmə k hüququna malik olan sə lahiyyə tli orqanlar və və zifə li
şə
xslər;
b) iş də şə xsi marığ ı olan subyektlə r;
c) icraatın hə yata keçirilmə sinə kömə klik göstə rə n şə xslə r və orqanlar;
ç) icraatın xüsusi qrup iş tirakçıları.
2. nzibati xə talar haqqında iş lə rə baxmaq sə lahiyyə ti olan orqanların (və zifə li
şə
xslərin) tam siyahısı və onların səlahiyyətlərinin həcmi Azərbaycan Respublikasının
XM-nin 357-359-cu maddə lə rində və ″″″″ Azə rbaycan Respublikasının XM-nin tə sdiq
edilmə si, qüvvə yə minmə si və bununla bağ lı hüquqi tə nzimlə mə mə sə lə lə ri haqqında
Azə rbaycan Respublikası Qanununun tə tbiq edilmə si barə də″″″″ Azə rbaycan
Respublikası prezidentinin Fə rmanının 3-cü bə ndində də qiqliyi ilə müə yyə n edilmiş dir.
3. ş də şə xsi marağ ı olan şə xslə r aş ağ ıdakılardır:
310
- barə sində inzibati xə ta haqqında iş üzrə icraat aparılan şə xs;
- zə rə r çə kmiş şə xs;
- fiziki şə xsin qanuni nümayə ndə lə ri;
- hüquqi şə xsin nümayə ndə si;
- müdafiə çi və nümayə ndə .
4. Barə sində inzibati xə ta haqqında iş üzrə icraat aparılan şə xsin aş ağ ıdakı
hüquqları vardır:
- iş in materialları ilə tanış olmaq;
- izahat vermə k;
- sübutlar tə qdim etmə k;
- və satə t və etirazlar vermə k;
- işə baxılarkə n müdafiə çinin hüquqi yardımından istifadə etmə k;
- inzibati xə talar haqqında iş lə r üzrə icraatın tə min edilmə si tə dbirlə rinin
tə tbiqində n və iş üzrə qə rardan ş ikayə t vermə k;
- ana dilində çıxış etmə k və icraatın aparıldığ ı dildə danış a bilmirsə , tə rcümə çinin
xidmə tlə rində n istifadə etmə k.
5. Zə rə r çə kmiş şə xsin aş ağ ıdakı huquqları vardır:
- inzibati xə ta haqqında iş üzrə bütün materiallarla tanış olmaq;
- izahat vermə k;
- sübutlar tə qdim etmə k;
- və satə t və etirazlar vermə k;
- hüquqi yardımdan istifadə etmə k;
- iş üzrə qə bul edilmiş qə rardan ş ikayə t vermə k.
nzibati xə talar haqqında iş lə r üzrə icraatın hə yata keçirilmə sinə kömə klik
göstə rə n şə xslə r və orqanlar aş ağ ıdakılardır:
- ş ahidlə r;
- hal ş ahidlə ri;
- mütə xə ssislə r;
- ekspertlə r;
- tə rcümə çilə r.
6. nzibati qaydada tutulan yetikinlik yaş ına çatmayanların, icraatın aparıldığ ı
dili bilmə yə nlə rin, lal, kar, kor, fiziki və ya psixi qüsurları üzündə n özlə rinin müdafiə
hüququnu hə yata keçirə bilmə yə n digə r şə xslə rin iş lə rində və kilin iş tirakı mə cburidir.
7. Müdafiə çinin və nümayə ndə nin aş ağ ıdakı huquqları vardır:
- iş in bütün materialları ilə tanış olmaq;
- sübutlar tə qdim etmə k;
- və satə t və etirazlar vermə k;
- iş in baxılmasında iş tirak etmə k;
- inzibati xə talar haqqında iş lə r üzrə icraatın tə min edilmə si tə dbirlə rinin
tə tbiqində n və iş üzrə qə bul edilmiş qə rardan ş ikayə t vermə k.
8. nzibati xə talar haqqında iş lə r üzrə icraatın hə yata keçirilmə sinə kömə klik
göstə rə n şə xslə r və orqanlar aş ağ ıdakılardır:
- ş ahidlə r;
- hal ş ahidlə ri;
- mütə xə ssislə r;
311
- ekspertlə r;
- tə rcümə çilə r.
9. Mütə xə ssis, ekspert və tə rcümə çi aş ağ ıdakı hallarda inzibati xə ta haqqında iş
üzrə icraatda iş tirak edə bilmə zlə r:
- inzibati xə ta törə tmiş şə xslə r, zə rə r çə kmiş şə xslə , onun nümayə ndə si (qanuni
nümayə ndə si) ilə , və killə , prokurorla, hakimlə , kollegial orqanın üzvü ilə və ya
icraatında inzibati xə ta haqqında iş olan və zifə li şə xslə qohumluq ə laqə lə ri olduqda;
- ə vvə llə r hə min iş lə r üzrə digə r iş tirakçı qismində iş tirak etdikdə ;
- iş in nə ticə si ilə birbaş a və ya dolayısı ilə maraqlı olması barə də kifayə t qə də r
ə
saslar olduqda.
10. craatın bu qrup iş tirakçılarına aş ağ ıdakıları aid etmə k olar:
- ictimai birliklə r;
- yoldaş lıq mə hkə mə lə ri;
- inzibati xə ta törə tmiş şə xsin iş yeri, yaş ayış yeri və tə hsil aldığ ı müə ssisə üzrə
rə hbə rlik.
Sual 4.
nzibati xətalar haqqında işlər üzrə icraatda sübutlar və onların qiymətləndirilməsi
Azə rbaycan Respublikasının nzibati Xə talar Mə cə llə sinin 8-ci maddə sinə ə sasə n:
″
″
″
″
8.1. Barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan şəxsin təqsiri bu Məcəllə
ilə nə zə rdə tutulmuş qaydada sübuta keçmə dikdə və bu, inzibati xə ta haqqında iş üzrə
icraata baxmış hakimin, sə lahiyyə tli orqanın (və zifə li şə xsin) qüvvə yə minmiş qə rarı ilə
müə yyə n edilmə dikdə , o, tə qsiri olmayan hesab edilir.
8.2. nzibati mə suliyyə tə cə lb olunmuş şə xs öz tə qsirsilzliyini sübut etmə yə borclu
deyildir.
Dostları ilə paylaş: |