o’tadigan yo’llarida
alohida metalli shinalar
o’rnatiladi. Natijada yer sathidagi potensiallarni
taqsimlash qiyaligi hamda qadamli kuchlanishi
kamayadi.
Shunday qilib, konturli yerga ulash qurilmada
yerga ulangan uskuna atrofidagi potensiali balandroq,
potensiallarni ayirmasi esa pastroq bo’lishi
hisobiga
tegib ketish kuchlanishni va qadamli kuchlanishni
havfsizligini ta’minlanadi. Yerga ulash qurilmalari-
tabiiy va sun’iy bo’lishi mumkin. Qurilishida va
ishlab chiqarishda qo’llaniladigan elektr o’tkazuvchi
qismlar:
metalli konstruksiyalar, armatura, truba
qovurlari
(yonuvchi
va
portlovchi
gaz
va
suyuqliklardan
tashqari),
kabellarni
metallik
izolyatsiya (alyumindan tashqari) va hakazo,
tabiiy
yerga ulash qurilmalari deb ataladi. Yerga ulash
qurilmalar qo’llanilishida birinchi navbatda, tabiiy
qurilmalardan foydalanishni tavsiya etiladi. Sun’iy
yerga ulash qurilmalari-mahsus tayyorlangan bo’lib,
boshqa maqsadlarida qo’llanilmaydi. Ko’pincha
ularga vertikal joylashgan
elektrodlar va ularni
biriktiradigan gorizontal joylashgan elektrodlardan
iborat bo’ladi. Vertikal elektrod sifatida diametr 10 -
14 mm. va uzunligi kamida 5 metrli po’latli o’zak
qo’llaniladi va o`lchamlari 40x40 mm dan 60x60
gacha uzunligi esa 2,3 - 3 m. bo’lgan ugolniklar
kamroq qo’llaniladi.
Vertikal elektrodlarni odatda yer muzlaydigan
qalinligidan 70-80 sm chuqurroq o’rnatiladi.
Gorizontal elektrodlar va yerga o’tgazgich
sifatida ko`ndalang kesim kamida 4x12 mm bo`lgan
tasmali po’lat yoki diametr 6 mm bo’lgan prutok
qo’llaniladi.
Vaqtincha yerga
ulash qurilmalari sifatida
mahsus olib yuruvchi yerga ulash qurilmalari
qo’llaniladi. Ularni o’rnatish va yeg’ishtirishni
onsonlashtirish maqsadida yerga burab o’rnatiladigan
elektrodlar va biriktirish uchun qo’llaniladigan
mahsus qisqichlar mavjud.
3.9 – rasm. Vertikal elektrodlarni transheyaga
o’rnatish qurilmasi
Yerga o’tgazgichlar o’zaro va yer ulagichlar
bilan biriktirilishi maqsadida payvandlanadi,
yerga
ulanadigan uskunani qobig’i bilan esa, payvandlanadi
yoki bolt yordamida biriktiriladi. Magistralli yer
o’tgazgichlar yer ulagichlar bilan ikki joyda
biriktiriladi.
Dostları ilə paylaş: