M. L. Tursunxodjayev Tashkent davlat texnika universiteli

1.2. Logistikaning asosiy tushunchalari
Logistika o'zining tushunish apparatiga ega, uning tarkibiga 
logistikaga xos boMgan kategoriyalar, tushunchalar, atamalar 
kiradi.
Moddiy oqim. Moddiy oqim tushunchasi logistikada muhim 
o ‘rin tutadi. Moddiy oqim lar tashish, omborga joylashtirish 
va xomashyo, yarimtayyor m ahsulotlar ham da tayyor m ah­
sulotlar bilan boshqa moddiy am allarni bajarish natijasida 
yuzaga keladi.
1 Родников A.H. Логистика: Терм инологический словарь. — М.:
Экономика, 1995.
9

---

Moddiy oqim - bu vaqt oralig‘iga keltirilgan va har xil logistik 
amaliarni joriy etish jarayonida ко'rib chiqilayotgan tovar — m od­
diy boyliklarning yig'indisi.
Ishlab chiqarishning aniq manbayidan to iste’molgacha bo'lgan 
oraliqda joylashgan bir turdagi resurslar yig'indisi oddiy moddiy 
oqimni yuzaga keltiradi. Korxonada shakllanadigan bir nechta 
oddiy oqimlar korxonaning me’yoriy faoliyatini ta ’minlab bemvchi 
integrallashgan moddiy oqimni tashkil etadi.
Moddiy oqimlarning harakatlanish sxemasi 1-rasmda kelti­
rilgan.
I-rasm. Moddiy oqimlarning harakatlanish sxemasi.
Moddiy oqimlarning tashqi va ichki, kiruvchi va chiquvchi 
turlari ajratiladi.
Tashqi moddiy oqim — bu berilgan logistik tizimga nisbatan 
tashqi muhitda o‘tadigan oqimdir.
Ichki moddiy oqim — bu berilgan logistik tizimga nisbatan 
ichki muhitda o‘tadigan oqimdir.
Kiruvchi moddiy oqim — bu berilgan logistik tizimga kirayotgan 
tashqi oqimdir.
Chiquvchi moddiy oqim — bu berilgan logistik tizimdan tashqi 
muhitga chiqayotgan moddiy oqimdir.
Moddiy oqimlarni boshqarish materiallar harakatining yo‘nalish 
parametrlarini aniqlashni ko‘zda tutadi, ular qatoriga quyidagilar 
kiradi:
— moddiy resurslarning nomlanishi;
— moddiy resurslarning miqdori;
— boshlang‘ich nuqta (ta’minotchini tanlash);
— oxirigi nuqta (iste’molchini tanlash);