Mühazirə -1 FİZİKİ-KİMYƏVİ analiZİn predmet və VƏZİFƏLƏRİ



Yüklə 1,57 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə11/25
tarix28.11.2023
ölçüsü1,57 Mb.
#166982
növüMühazirə
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   25
M hazir -1 F Z K -K MY V analiZ n predmet v V Z F L R

 
 

Mühazirə 2 
 
BİR KOMPONENTLİ SİSTEMLƏR. 
Fazalar qaydasının bir komponentli sistemlərə tətbiqi. 
 
Bir komponentli sistemlərə fazalar qaydasını tətbiq etdikdə 
2



k


düsturunda k=1 
olduqda 
2
1





alınar.Burada




3
(2.1) 
yəni bir komponentli sistemin sərbəstlik dərəcəsi 3 sabiti ilə fazalar sayının fərqinə bərabər 
olur.Həmin ifadəni ( 2.1 ) tətbiq etdikdə bir komponentli sistemin sərbəstlik dərəcəsi fazaların 
sayından asılı olaraq aşağıdakı kimi dəyişəcəkdir. 
Fazalar sayı 

Sərbəstlik dərəcəsi və 
ya variantlıq ( 

)
Sistemdə tarazlığın 
növü
1
2
divariant
2
1
monovariant
3
0
nonvariant
Beləliklə,bir komponentli sistemdə bir faza, yəni bərk, maye və ya qaz olduqda ikivariant və ya 
divariant tarazlıq, iki faza olduqda ( bərk-maye, bərk-qaz, maye-qaz ) monovariant , üç faza 
olduqda (bərk-maye-qaz) isə nonvariant tarazlıqlar adlanır. Sistemdə bir neçə müxtəlif bərk faza da 
mövcud ola bilər ki, bunların hər biri ayrıca faza hesab edilməlidir. Bu zaman bəzi optiki izomerlər 


21 
müstəsnalıq təşkil edirlər (fəsil 1.3). Belə olduqda nonvariant tarazlıq halı bərk-bərk-maye, bərk-
bərk-qaz olduqda yaranır. 
Bir komponentli sistemlərdə dörd və ondan çox faza tarazlıqda ola bilməz; onun tarazlıq halı 
təzyiq və temperaturla, yəni iki parametrlə müəyyən edilir.Məsələn, sudan ibarət sistemdə maye su 
və buxar 100
0
C-də o zaman tarazlıqda olur ki,təzyiq 1 atm. bərabər olsun. Nonvariant tarazlıq, yəni 
su-buz-buxar o zaman birgə yaşaya bilər ki, temperatur 0,0098
0
C, təzyiq isə 4,6 mm. civə sütununa 
bərabər olsun.Bunlardan heç birini dəyişmək olmaz. Əgər azacıq belə dəyişilərsə, fazalardan biri 
yox olmalıdır.Bu zaman sistem iki fazalı monovariant tarazlıq halına keçəcəkdir. 

Yüklə 1,57 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   25




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin