2022
№ 1
377
Muavr formulasidan foydalanib bu yechimlarni quyidagicha ifodalash mumkin.
(4) kubik tenglamaning yechimlari quyidagicha bo’lsin.
(17)
larni o’rniga qo’yamiz
(18)
Xuddi shunday
(19)
Shunday qilib (18), (19) larni (17) ga qo’yib
Natijada (2) kubik tenglamaning yechimi
(20)
(13),(15),(20) sonlar kubik tennglama uchun Kardano formulalari deyiladi
4
.
Misol 1.
tenglamani yeching
5
.
Yechilishi.Tenglamani
ko’rinishga keltiramiz.
O’rniga qoyamiz
yoki
Demak,
deb olamiz.
4
B.V.Ramana: "Higher Engineering Mathematics" 11th Edition, Tata McGraw-Hill, 2010.35p.
5
Бронштейн И.Н., Семендяев К.А. Справочник по математике для инженеров и учащихся ВТУЗов. М.:
Наука, 2006.
ISSN: 2181-3337
SCIENCE AND INNOVATION
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
2022
№ 1
378
Shuday qilib
va
lar boyicha quyidagi kvadrat tenglamaning yechimlari bo’ladi.
Bu yerda diskirminant
Shuning uchun va larning qiymatlari xaqiqiy sonlardan iborat. uchun yechim
Shuning uchun
Shunday qilib,
, Demak
Bu berilgan kubik tenglamaning yechimi,
qolgan ikkita yechimi
Demak,
.
Demak,
.
Shunday qilib kubik tenglamaning uchala ildizi quyidagiga teng:
.
ISSN: 2181-3337
SCIENCE AND INNOVATION
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
2022
№ 1
379
Misol 2
.
tenglamani yeching
6
.
Yechilishi. Bu yerda
.
yoqligi uchun almashtirish olmaymiz.
deb olamiz.
Shuday qilib
va
lar boyicha quyidagi kvadrat tenglamaning yechimlari bo’ladi.
Bu yerda diskirminant
Demak, ikkita bir xil yechimga ega.Ya’ni
Demak,
yoki
Berilgan kubik tenglamaning yechimlari:
ya’ni 6,-3,-3.
Misol 3
.
tenglamani yeching.
ni yoqotish uchun
almashtirish olamiz.
U holda
yoki
Bu yerda
.
almashtirish olamiz.Shunday qilib
va
Shunday qilib
lar t bo’yicha quyidagi kvadratik tenglamaning yechimi
bo’ladi.
Bu yerda diskirminant
Shunday qilib
ildizlar qo’shma kompleks sonlar.
6
A. S. Yunusov, S. I. Afonina, M. A. Berdiqulov,D. I. Yunusova qiziqarli matematikava olimpiada masalalari.55b.
ISSN: 2181-3337
SCIENCE AND INNOVATION
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
Dostları ilə paylaş: |