Buxgalteriya hisobi va uning registrlari va shakllari

JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 
http://www.newjournal.org/ 

Volume–22_Issue-1_February_2023 
36 
Sintetik va analitik hisob registrlarining, xronologik va sistematik registrlarning 
o'zaro ta'siriga ko'ra; 
Hisob registrlarida yozuvlarni yozish tartibi va texnikasiga ko'ra; 
Hozirgi vaqtda amaliyotda buxgalteriya hisobining memorial-order, jurnal-order, 
umumiy jurnal va axborot texnologiyalariga asoslangan shakllaridan foydalanilmoqda. 
Buxgalteriya hisobining memorial-order shakli davlat korxonalari va kichik 
korxonalarda keng qo'llaniladi. Memorial order shakli quyidagi afzalliklarga ega: 
Hisoblash jarayoni qat'iy izchillikda amalga oshiriladi; 
Buxgalteriya texnikasi sodda va tushunarli bo'ladi; 
Registrlarning standart shakllari qoldirilishi mumkin. 
U xo'jalik muomalalarini tartibga solish uchun sintetik va analitik hisoblardan 
iborat bo'lgan memorial-order shaklini maxsus ishlab chiqarishdan iborat, ya'ni: asosiy 
fond, hisoblangan amortizatsiya ajratmalari; ishlab chiqarish tajribasi rekordi; ishlab 
chiqarish zahiralari, tayyor mahsulotlar, ular bo'yicha to'langan QQS tushumi; naqd pul 
yechib olish hisobi; mahsulotni sotish kvitansiyasi; tadbirkorlar bilan hisob-kitoblarni 
qabul qilish yozuvi; mehnatga haq to'lash to'g'risidagi yozuvlardan olinadi. 
Korxonaning buxgalteriya hisobi tomonidan olingan dastlabki hujjatlar to'ldirish uchun 
asos bo'lib qoladi.Buxgalteriya hisobining jurnal-order shakli 1960-yil 1-yanvardan 
joriy qilingan.Buxgalteriya hisobining bu shakli joriy etilishidan oldin memorial-ordler 
shakli qo‘llanilgan. Buxgalteriya hisobining jurnal-order yozuvlari jamlangan va 
guruhli guruhlar (jurnal-orderlar), yozuvlar yozuvlarda qanday guruhlanganligi. 
Buxgalteriya hisobi bilan bog'liq hujjatlar shaxsiy jurnallarning o'zida, memorial 
orderlarni aks ettirmasdan aks ettiriladi, chunki buxgalteriya hisobining qo'shimcha 
hisobot jurnallari bir vaqtning o'zida rasmiy hujjatlar, orderlar, memorial orderlar va 
xo'jalik tartib-qoidalarining buxgalteriya hisobiga bo'lgan ehtiyojni yo'q qiladi. Bu 
yerda memorial orderlar o‘rniga maxsus hisob registrlari yaratiladi, ularda hisob-
kitoblarning korrespondensiyalari allaqachon tuzilgan. Bu registrlar jamoaviy va 
guruhlashtiruvchi registrlardir, ya'ni bu registrlar nomiga ko'ra jurnal-orderlar deb 
ataladi. Jurnal-orderlarda birlamchi hujjatlarning ma'lumotlarini to'g'rilash guruhini 
ta'minlash uchun hisobvaraqlarda kredit bo'yicha korrespondensiya namunalariga va 
oylik, choraklik va yillik hisobotlar uchun zarur bo'lgan ko'rsatkichlar ro'yxatiga e'tibor 
beriladi. Yig'ish va hisoblash uchun mo'ljallangan analitik jurnal-orderlarda analitik 
hisobga olish zaruriyati ham hisobga olinadi.Buxgalteriya hisobi jurnal-order 
shaklining asosiy usullaridan iborat:[3] 
Faqat schyotlarning krediti bo‘yicha, debetlangan schyotlar bilan 
korrespondensiya bo‘yicha operatsiyalarni yuritish maqsadida jurnal-orderlarga 
yozuvlar kiritish; 
Xulosa va analitik hisoblar yagona tizimda joylashgan; 

---