1
ORİJİNAL ОРИГИНАЛЬНЫЕ ORIGINAL
MƏQALƏLƏR СТАТЬИ ARTICLES
MÜXTƏLİF ENERJİ NÖVLƏRİNDƏN İSTİFADƏ ETMƏKLƏ APARILAN
LAPAROSKOPİK XOLESİSTEKTOMİYALARIN NƏTİCƏLƏRİNİN
TƏHLİLİ
N.A.Qasımov⃰, A.M.Məmmədov
⃰e-mail: adhti@mail.ru
Ə.Əliyev adına Azırbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə
İnstitutununnun Cərrahiyyə kafedrası, Bakı, Azərbaycan
Son illər öd yollarının patologiyaları olan xəstələrin sayının və cərrahi aktivliyin artması ilə
əlaqədar olaraq xolesistektomiyanın yerinə yetirilməsinin ən təhlükəsiz metodlarının
müəyyənləşdirilməsi müstəsna əhəmiyyət kəsb etməyə başlamışdır. Təqdim edilmiş məqalədə
tədqiqatın məqsədi əməliyyatdan sonrakı ağırlaşmaların profilaktikası məqsədilə laparoskopik
xolesistektomiya zamanı ultrasəs və yüksək-tezlikli elektrocərrahi enerjidən istifadə etməklə
öddaşı xəstəliyinin cərrahi müalicəsinin nəticələrinin müqayisəli qiymətləndirilməsidir. 155
xəstədə xolesistektomiyanın nəticələri müzakirə edilmişdir. Elektrokoaqulyasion təsirdən istifadə
etməklə aparılan laparoskopik xolesistektomiya 82 xəstədə yerinə yetirilmişdir. Ultrasəs
enerjisindən istifadə etməklə 73 xəstədə laparoskopik xolesistektomiya həyata keçirilmişdir.
Ultrasəs enerjisindən istifadə edilməsi əməliyyatdan sonrakı dövrdə ağrı sindromunun, periferik
qanın leykositar reaksiyasının azalması, qaraciyər fermentlərinin aktivlik səviyyələrinin daha
aşağı olması, eləcə də öd kisəsi yatağında iltihabi reaksiyanın USM əlamətlərinin daha zəif
təzahür etməsi ilə xarakterizə olunur. Bu isə öz növbəsində əməliyyatdan sonrakı reabilitasiyanı
və xəstələrin stasionarda qalma müddətini əhəmiyyətli dərəcədə qısaldır.
Açar sözlər. Öddaşı xəstəliyi, laparoskopik xolesistektomiya, ultrasəs təsiri, elektrokoaqulyasion
təsir.
Problemin aktuallığı. Öddaşı xəstəliyi qarın boşluğu orqanlarının ən çox
rast gəlinən cərrahi patologiyalardan olub 14-17% təşkil edir [1]. Son illər öd
yollarının patologiyaları ilə olan xəstələrin sayının və cərrahi aktivliyin artması ilə
əlaqədar olaraq xolesistektomiyanın yerinə yetirilməsinin ən təhlükəsiz
metodlarının müəyyənləşdirilməsi müstəsna əhəmiyyət kəsb etməyə başlamışdır
[2].
Qadınlar kişilərlə müqayisədə öddaşı xəstəliyindən daha çox əziyyət çəkirlər,
lakin bu heç də o demək deyildir ki, sonuncular arasında öd kisəsinin daşına az rast
2
gəlinir. Bu nisbət Qərbi Avropada 1:6 və Amerikada 1:2,6 təşkil edir. Belə ki,
Avropa və Amerikada daşların təxminən 80-85%-i xolesterin tərkiblidir və
xəstələnənlər arasında qadınların üstünlük təşkil etməsi dəqiqdir. Qadınlarda ödün
litogenliyi kişilərlə müqayisədə daha yüksəkdir [1, 3].
Klinik müşahidələrdən əldə olunan məlumatlara görə, son 40-50 il ərzində
xolelitiazla xəstələnmə halları hər 10 ildə bir iki dəfə artır, patoloji-anatomik
materiallara görə isə son 25 il ərzində o, təxminən 2,8 dəfə artmışdır [4].
Klinik praktikaya azinvaziv müdaxilələrin, xüsusən də laparoskopik
xolesistektomiyanın tətbiq edilməsi biliar cərrahiyyənin inkişafında yeni inqilabi
dönüş hesab edilir. Öddaşı xəstəliyinin cərrahiyyəsində endoskopik texnologiyanın
inkişafı ona gətirib çıxarmışdır ki, bu metod açıq cərrahi əməliyyatlara alternativ
kimi qəbul edilmiş və bu xəstəliyin müalicə prinsipini köklü surətdə dəyişmişdir
[2, 5]. Klinik praktikada azinvaziv müalicə metodların işlənib hazırlanması və
tətbiqi ilə yanaşı, toxumaların daha az travmatik və təhlükəsiz disseksiya
üsullarının axtarışı da az aktual deyildir [6].
Tədqiqatın məqsədi – əməliyyatdan sonrakı ağırlaşmaların profilaktikası
məqsədilə laparoskopik xolesistektomiya zamanı ultrasəs və yüksək-tezlikli
elektrocərrahi enerjidən istifadə etməklə öddaşı xəstəliyinin cərrahi müalicəsinin
nəticələrinin müqayisəli qiymətləndirilməsi.
Tədqiqatın material və metodları. Əməliyyatdan sonrakı ağırlaşmaları
öyrənmək məqsədilə Ə.Əliyev adına ADHTİ-nin Сərrahi Xəstəliklər I
kafedrasında kəskin və xroniki daşlı xolesistiti olan 155 xəstədə laparoskopik
xolesistektomiyanın nəticələrinin təhlili aparılmışdır.
Laparoskopik xolesistektomiyanı həyata keçirmək üçün “Carl Storz”
(Almaniya), “Endomedium” (Rusiya) və “Ethicon” (ABŞ) şirkətlərinin endoskopik
dayaq və alətlərindən istifadə olunmuşdur. Toxumalara müxtəlif intraopersion
fiziki metodların təsirini müqayisə etmək məqsədilə bütün xəstələr iki qrupa
bölünmüşdür. Bu qruplarda əsas fərq fiziki disseksiya və koaqulyasiya
metodlarında olmuşdur. Əməliyyatdan sonrakı intensiv terapiya da daxil olmaqla
hər iki qrupda yerdə qalan bütün tədbirlər demək olar ki, fərqlənməmişdir.
3
I qrupa (nəzarət) – öddaşı xəstəliyinin müxtəlif formalarına görə
elektrokoaqulyasion təsirdən istifadə etməklə laparoskopik xolesistektomiya
əməliyyatı keçirmiş 82 xəstə daxil edilmişdir. Bu qrupda “ЭХВЧ-200 -
Endomedium” (Rusiya), “Karl Storz” (Almaniya) yüksəktezlikli elektrocərrahi
qurğulardan istifadə olunmuşdur.
II qrupa (əsas) – ultrasəs enerjisindən istifadə etməklə laparoskopik
xolesistektomiya əməliyyatı keçirmiş 73 xəstə daxil edilmişdir. Bu qrupda
“Harmonic scalpel Ultracision”, “Ethicon Endo Surgery” (ABŞ) ultrasəs cərrahi
qurğularından istifadə edilmişdir.
Kompleks laborator diaqnostikaya qanın və sidiyin ümumi analizi, qanın
biokimyəvi göstəriciləri – acqarına plazmada qlükozanın səviyyəsi, ümumi zülal
və zülal fraksiyaları, birləşmiş və sərbəst bilirubin, plazmanın elektrolit tərkibi
(kalium, natrium, kalsium, xlor), amilaza, aminotransferazalar (ALT, AST), qələvi
fosfataza (QF), qamma-qlutamiltransferaza (QQT), xolesterin, lipaza, kreatinin,
sidik cövhəri, koaquloqramma daxil edilmişdir.
Əldə edilmiş bütün rəqəm göstəriciləri variasion statistika metodu ilə
işlənilmişdir.
Tədqiqatın nəticələri və onların müzakirəsi. Elektrokoaqulyasion təsirdən
istifadə etməklə aparılan laparoskopik xolesistektomiya 82 xəstədə yerinə
yetirilmişdir. I qrupda kişilər 28 (34,1%), qadınlar isə 54 (65,9%) olmuşdur. 49
(59,8%) xəstədə xroniki kalkulyoz xolesistit, 33 (40,2%) xəstədə isə kəskin
kalkulyoz xolesistit aşkar edilmişdir.
Ultrasəs
enerjisindən
istifadə
etməklə
73
xəstədə
laparoskopik
xolesistektomiya həyata keçirilmişdir, onlardan 48-də (65,8%) xroniki kalkulyoz
xolesistit, 25-də (34,2%) kəskin kalkulyoz xolesistit aşkar edilmişdir. II qrupda
kişilər 24 (32,9%), qadınlar isə 49 (67,1%) təşkil etmişdir.
Ultrasəs təsirindən
istifadə etməklə əməliyyat olunmuş
xəstələrin
əməliyyatdan sonrakı erkən dövrünü elektrokoaqulyasion təsirdən istifadə olunmuş
xəstələrlə müqayisə edərkən onlarda daha erkən reabilitasiyanı, əməliyyatdan
sonrakı dövrün ağrı sindromunun azalmasını qeyd etmək lazımdır.
4
Əməliyyatdan sonrakı erkən dövrdə qaraciyər fermentlərinin tədqiqi hər iki
qrupda həyata keçirilmişdir. Nəzarət (I) və əsas (II) qrupun xəstələrində
əməliyyatdan sonrakı dövrü xarakterizə edən əsas parametrləri müqayisə edərkən
bir sıra fərqlər aşkara çıxarmışıq. Hər iki qrupa daxil olan xəstələrdə əməliyyatdan
sonrakı ilk üç gün ərzində drenajla qarın boşluğundan xaric olan ifrazatın
həcmində əhəmiyyətli fərq olmamışdır. Həmçinin drenajla xaric olan ifrazatın
miqdarı və xəstəliyin nozologiyası, eləcə də öd kisəsi yatağının işlənmə üsulu
arasında statistik dürüst əlaqə aşkar olunmamışdır. Lakin nəzarət qrupunun
xəstələrində qarın boşluğunun drenləşdirilmə müddəti (2,9±1,5 gün) əsas qrupun
xəstələrindən çox (1,4±0,37 gün) olmuşdur (p<0,05). Nəzarət qrupunun
xəstələrində drenajın saxlanma müddətinin çox olması 3 gün ərzində qarın
boşluğundan 100 ml-dən artıq ifrazatın davam etməsi və öd kisəsi yatağından
xaricə ödün axması olmuşdur. Əməliyyatdan sonrakı 2-ci gün qarın boşluğunun
USM-i zamanı əsas qrupa (II qrup) daxil olan xəstələrdə qaraciyəraltı sahədə
toplanmış mayenin həcminin (8-10±2,64 ml) nəzarət qrupundakından (I qrup) bir
qədər çox (10-15±2,2 ml) olması müəyyən edilmişdir. Öd kisəsi yatağında struktur
dəyişikliyə məruz qalmış toxuma zonası müəyyən edilmişdir ki, onun da ölçüləri
cədvəl 1-də göstərilmişdir.
Cədvəl 1.
Əsas və nəzarət qrupunda əməliyyatdan sonrakı 2-ci gün qarın boşluğunun USM-i
zamanı öd kisəsi yatağındakı struktur dəyişikliyə məruz qalmış toxumalar
zonasının ölçüləri
Xəstəliyin xarakteri
Zonanın ölçüsü (mm-lə)
Əsas qrup
(n=73)
Nəzarət qrupu
(n=82)
Xroniki kalkulyoz xolesistit
1,25±0,20*
4,65±1,23
Kəskin kalkulyoz xolesistit
1,75±0,25*
5,3±2,7
Qrup üzrə orta göstərici
1,5±0,17*
4,97±2,1
Qeyd: *- p<0,05 (nəzarət qrupu ilə müqayisədə)
5
Cədvəl 1-dən göründüyü kimi, ultrasəs müayinəsinin verdiyi məlumatlara
görə, əməliyyatdan sonrakı 2-ci gün öd kisəsi yatağında struktur dəyişikliyə məruz
qalmış toxumalar zonasının ölçüsü ultrasəs təsirindən istifadə etməklə əməliyyat
olunmuş xəstələrdə (II qrupda) orta hesabla 4,7 dəfə kiçik olmuşdur. Bu isə onu
sübut edir ki, yüksək-tezlikli elektrokoaqulyasion təsirlə müqayisədə ultrasəs
təsirindən istifadə zamanı öd kisəsi yatağında koaqulyasion nekroz zonasının
dərinliyi və toxumaların iltihabi reaksiyası daha azdır.
Əsas və nəzarət qruplarına daxil olan xəstələrin periferik qanında
hemoqlobinin miqdarında dürüst fərq müşahidə olunmamışdır. Hər iki qrupda bu
göstərici əməliyyata qədər və əməliyyatdan sonrakı dövrdə norma həddində
olmuşdur.
Xroniki
kalkulyoz
xolesistitə
görə
həm
yüksəktezlikli
elektrokoaqulyasion, həm də ultrasəs təsirindən istifadə edilmiş xəstələr qrupunda
(I və II qruplarda) əməliyyatdan əvvəl və əməliyyatdan sonrakı dövrdə
leykositlərin səviyyəsi normanın yuxarı həddini (9x10
9
/litr) keçməmiş və qruplar
arasında bu göstəriciyə görə statistik dürüst fərq aşkar edilməmişdir.
Əsas qrupda kəskin kalkulyoz xolesistiti olan xəstələrdə leykositlərin sayı orta
hesabla 9,6x10
9
/litr, nəzarət qrupunda isə 10,7x10
9
/litr təşkil edərək normanın
yuxarı həddini keçmişdir (р>0,05). Sonradan əsas qrupda bu göstərici
əməliyyatdan sonrakı 2-ci gün normaya qədər azalaraq orta hesabla
7,4±1,3x10
9
/litr təşkil etmişdir. Lakin nəzarət qrupunda leykositlər norma
səviyyəsinə əməliyyatdan sonrakı 5-ci gün qayıtmış və 6,8±1,3x10
9
/litr təşkil
etmişdir (şək.1).
6
Şək. 1. Əsas və nəzarət qrupunda periferik qanda leykositlərin
müqayisəli xarakteristikası
Yüksək-tezlikli elektrik enerjisi (elektrokoaqulyasiya) ilə müqayisədə ultrasəs
enerjisindən istifadə edilməsi daha zəif termiki zədələnmə və daha az təzahür edən
iltihabi reaksiya ilə müşayiət olunmuşdur. Bu məlumatlar əməliyyatdan sonrakı
dövrdə periferik qanın bəzi göstəricilərinin təhlili zamanı da öz təsdiqini tapmışdır.
Əməliyyata qədərki dövrdə hər iki qrupun bütün xəstələrinin qan plazmasında
aminotransferazaların aktivliyi normanın yuxarı həddini – 40 vah/l keçməmişdir.
Xroniki kalkulyoz xolesistitə görə ultrasəs enerjisindən istifadə etməklə
laparoskopik xolesistektomiya icra edilmiş xəstələrdə əməliyyatdan sonrakı 2-ci
gün AST-nin səviyyəsi orta hesabla 40,95±2,8 vah/l, ALT-nin səviyyəsi isə
41,92±3,6 vah/l təşkil etmişdir. Xroniki kalkulyoz xolesistiti olan və yüksək-
tezlikli elektrik enerjisindən istifadə olunmaqla laparoskopik xolesistektomiya
həyata keçirilmiş xəstələrdə (nəzarət qrupunda) AST-nin səviyyəsi 3,1 dəfə artaraq
orta hesabla 91,2±5,4 vah/l, ALT-nin səviyyəsi isə 3,6 dəfə artaraq orta hesabla
106,2±5,6 vah/l təşkil etmişdir (şək.2).
7
Şək. 2. Hər iki qrupun xroniki kalkulyoz xolesistitli xəstələrində
ALT və AST-nin aktivliyinin müqayisəli xarakteristikası
Əsas qrupda kəskin kalkulyoz xolesistitə görə əməliyyatdan sonrakı 2-ci gün
AST orta hesabla 46,41±7,8 vah/l, ALT isə orta hesabla 49,7±9,8 vah/l təşkil
etmişdir. Nəzarət qrupunda AST-nin aktivliyi 4,4 dəfə artaraq orta hesabla
119,8±6,4vah/l, ALT-nin aktivliyi isə 5,02 dəfə artaraq orta hesabla 131,2±5,0
vah/l təşkil etmişdir (şək.3).
Əsas qrupun xəstələrində qələvi fosfatazanın səviyyəsi
əməliyyatdan sonrakı 2-ci gün iltihabın formasından asılı olmayaraq normanın
yuxarı həddini – 92 vah/l-i keçməmiş və orta hesabla 78,1 ±0,4 vah/l, qamma-
qlutamiltransferazanın (QQT) göstəriciləri 1,8 dəfə artaraq orta hesabla 88,2±4,1
vah/l təşkil etmişdir. Nəzarət qrupunun xəstələrində isə qələvi fosfatazanın
səviyyəsi 1,6 dəfə artaraq orta hesabla 147,2±1,2 vah/l, QQT-nin səviyyəsi isə 2,6
dəfə artaraq orta hesabla 128,1±2,3 vah/l təşkil etmişdir (cədvəl 2; şək. 4).
8
Şək. 3. Hər iki qrupda kəskin kalkulyoz xolesistitli xəstələrdə
AST və ALT-nin aktivliyinin müqayisəli xarakteristikası
Cədvəl 2.
Əməliyyatdan 2 gün sonra hər iki qrupda aminotransferazaların, qələvi
fosfatazanın və QQT-nin aktivlik göstəriciləri
İltihabın
forması
Əsas qrup
(n=73)
Nəzarət qrupu
(n=82)
AST
ALT
QF
QQT
AST
ALT
QF
QQT
Xroniki
kalkulyoz
xolesistit
40.95±2,8
41,92±3,6
78,1±0,4
88,2±4,1
91,2±5,4
106,2±5.6
147,2±1,2*
128,1 ±2,3
Kəskin
kalkulyoz
xolesistit
46,41±7,8
49,7±9,8
119,8±6,4*
131,2±5,0*
Qeyd: *- р<0,05 (əsas qrupla müqayisədə)
Nəzarət qrupunda AST, ALT, QF və QQT aktivlik səviyyələri normal
göstəricilərə əməliyyatdan sonrakı 5-ci gün qayıtmışdır. Cədvəl 2-də göstərilən
məlumatları nəzərə alsaq, görərik ki, yüksək-tezlikli elektrocərrahi texnologiyadan
istifadə
etməklə
disseksiya
və
koaqulyasiya
aparılmış
laparoskopik
əməliyyatlardan 2 gün sonra nəzarət qrupunda aminotransferazaların, QF və QQT-
nin aktivlik göstəriciləri əsas qrupun analoji göstəricilərini üstələyir ki, bu da
ultrasəs enerjisindən istifadə etməklə disseksiya və koaqulyasiya aparılan əsas
qrupda qaraciyər toxumasında termiki zədələnmənin dürüstlüklə kifayət qədər az
olduğunu sübut edir.
9
Əsas qrupun xəstələri stasionarda orta hesabla 3,42±0,24 gün, nəzarət
qrupunun xəstələri isə 5,05±1,55 qalmışlar. Beləliklə, əsas qrup xəstələrinin
stasionarda qalma müddəti nəzarət qrupunun xəstələri ilə müqayisədə dürüstlüklə
az olmuşdur (р<0,05) (cədvəl 3).
Cədvəl 3.
Əsas və nəzarət qrupunda əməliyyatdan sonrakı dövrdə xəstələrin stasionarda
qalma günləri
İltihabın forması
Əsas qrup
(n=73)
Nəzarət qrupu
(n=82)
Xroniki kalkulyoz xolesistit
3,05±0,2*
4,2±1,01
Kəskin kalkulyoz xolesistit
3,8±0,6*
5,9±2,1
Orta göstərici
3,42±0,24*
5,05±1,55
Qeyd: *- р<0,05 (nəzarət qrupu ilə müqayisədə)
Yüksəktezlikli elektrocərrahi enerjidən istifadə olunan nəzarət qrupunda
stasionar müalicənin müddətinin uzanması aşağıdakı amillərlə əlaqədar olmuşdur:
periferik qanda leykositlərin sayının yüksək səviyyədə saxlanması ilə əlaqədar
olaraq daha uzun müddətli antibakterial müalicə və nəzarətin tələb edilməsi;
elektrokoaqulyasiyadan
istifadə
etməklə
aparılan
laparoskopik
xolesistektomiyalardan sonra ALT, AST, QF və QQT səviyyələrinin artması və bu
göstəricilərin yalnız əməliyyatdan sonrakı 5-ci gündə normallaşması; nəzarət
qrupunun xəstələrində öd kisəsi yatağının drenləşdirilmə müddətinin uzun olması.
Beləliklə, ultrasəs enerjisindən istifadə edilməsi əməliyyatdan sonrakı dövrdə
ağrı sindromunun, periferik qanın leykositar reaksiyasının azalması, qaraciyər
fermentlərinin – AST və ALT-nin aktivlik səviyyələrinin daha aşağı olması, eləcə
də öd kisəsi yatağında iltihabi reaksiyanın USM əlamətlərinin daha zəif təzahür
etməsi ilə xarakterizə olunur. Bu isə öz növbəsində əməliyyatdan sonrakı
reabilitasiyanı və xəstələrin stasionarda qalma müddətini əhəmiyyətli dərəcədə
qısaldır.
10
ƏDƏBİYYAT
1. Пряхин А.А. и др. Методы обработки ложа желчного пузыря после малоинвазивных
холецистэктомий . – Челябинск: Уральская ВЕСТНИК ВГМУ, 2007, Том 6, 2002. – 32 с.
2. Гришин И.Н. Новые возможности гемо- и желчестаза при лапароскопической
холецистэктомии по поводу острого деструктивного холецистита / Проблемы хирургии в
современных условиях: материалы ХIII съезда хирургов Республики Беларусь, Гомель,
2006. – Т. 1. – С.111.
3. Давыдов А.А. Влияние электроэксцизии желчного пузыря на течение
послеоперационного периода и функциональное состояние печени // Эндоскопическая
хирургия. – 2002. – № 2. – С. 34.
4. Хандога А.Г. Изменения в печени после лапароскопической холецистэктомии и
возможности их коррекции // Здравоохранение. – 2002. – № 6. – С. 17-21.
5. Varma R., Gupta J. K. Laparoscopic entry techniques: clinical guideline, national survey, and
medicolegal ramifications // Surg Endosc. – 2008 Dec. – Vol. 22, N 12. – P. 2686–97
6. Babel N. Iatrogenic bile duct injury associated with anomalies of the right hepatic sectoral
ducts: a misunderstood and underappreciated problem // HPB Surgery. – 2009. – Vol. 2009. – P.
1532-69.
РЕЗЮМЕ
АНАЛИЗ РЕЗУЛЬТАТОВ ЛАПАРОСКОПИЧЕСКИХ
ХОЛЕЦИСТЭКТОМИИ ПРОВЕДЕННЫХ С ИСПОЛЬЗОВАНИЕМ
РАЗЛИЧНЫХ ВИДОВ ЭНЕРГИИ
Н.А.Гасымов, А.М.Мамедов
Кафедра Хирургии Азербайджанского государственного института
усовершенствования врачей имени А. Алиева, Баку, Азербайджан
Проанализировано 155 историй болезни с различными формами ЖКБ, оперированных
методом ЛХЭ в результате которых установлено, что более легкое течение
послеоперационного периода с меньшей реакцией организма на операционную травму и
меньшим процентом послеоперационных осложнений наблюдается у больных,
оперированных с использованием УЗВ. Использование УЗВ позволяет одновременно
выполнить кавитацию, коагуляцию, диссекцию тканей в области вмещательства, что
предупреждает желчеистечение, кровотечение, повреждение внепеченочных желчных
протоков, некроз ткани и способствует снижению послеоперационных осложнений.
Ключевые слова: желчнокаменная болезнь, лапароскопическая холецистэктомия,
ультразвуковое воздействие, электрокоагуляционное воздействие.
11
SUMMARY
ANALYSIS OF THE RESULTS OF LAPAROSCOPIC
CHOLECYSTECTOMY PERFORMED USING VARIOUS TYPES OF
ENERGY
N.A.Kasimov, A.M.Mamedov
Department of Surgery of Azerbaijan State Advanced Training Institute for
Doctors named after A.Aliyev, Baku, Azerbaijan
It was analyzed 155 medical cases of various gallstone disease types with laparoscopic
cholecystectomy. As a result, it was found that more mild currency of the post-operative period
with less reaction of organism on operation trauma and less percent of postoperative
complications is occured in patients undergone operation with ultrasound energy. Usage of
ultrasonic influence is multifunctional: it allows to carry out simultaneously cavitation,
coagulation, dissection of tissues in the field of intervention that warns bile leakage,
bleeding, damage of extrahepatic bile ducts, necrosis of tissue and decrease postoperative
complications.
Keywords:
gallstone
disease,
laparoscopic
cholecystectomy,
ultrasonic
influence,
electrocoagulate influence.
Redaksiyaya daxil olub: 16.03.2016
Çapa tövsiyə olunub: 05.04.2016
Rəyçi: t.ü.e.d. Ş.H.Əliyev
Dostları ilə paylaş: |