Ki fakulteti ats 12 21

Mobil tarmoqlar. 
Mobil qurilmasini istalgan joyga olib yurish mumkin Simsiz aloqa tushunchasi - bu 
jismoniy qurilma degan ma’noni anglatmaydi. Simsiz tarmoq degani mahalliy tarmoq 
(LAN), global tarmoq (WAN) yoki 4G / 3G uyali tarmoq kabi simsiz tarmoqqa kirish 
anglatiladi. Ushbu turdagi tarmoqlar aloqa qilish uchun elektr ta’minoti va tarmoq 
tugunlariga fizik ulanish uchun yaqin masofadagi ba’zi qurilmalarni talab qiladi. 
Simsiz tarmoq taqsimlangan tarmoqqa ulanish uchun stasionar yoki portativ oxirgi 
nuqtani ta’minlaydi. Boshqa tomondan, uyali tarmoq, taqsimlangan tarmoqlarga, 
yetarli qamrov mavjud bo’lganda, har qanday joyga ko’chib yurish (mobillilikni) 
imkoniyatini beradigan portativ qurilma orqali tarmoqqa ulanishni ta’minlaydi. Mobil 

---

tarmoqlari yoki uyali aloqa tarmog’i deganda butun dunyo bo’ylab katta quruqlik 
ustida tarqaladigan va uyalar yoki tayanch stantsiyalari deb nomlanuvchi uzatgich 
stansiyalar orqali simsiz ulanadigan va multimediali ma’lumotlarni uzatish/qabul 
qilishga moslashtirilgan aloqa tarmog’ini tushuniladi. Odatda, uzatuvchi/qabul 
qiluvchi stansiyalar simsiz aloqa orqali radio signallarini an’anaviy usulga asosan 
havo orqali uzatadi. Radio signallari yorug’lik va infraqizil to’lqinlarni o’z ichiga 
olgan elektromagnit xossaga ega. Ushbu signallar to’lqinlar chastotasi va to’lqin 
uzunligiga ega bo’lganligi sababli ko’ndalang to’lqinlar oilasiga mansubdir, ya’ni; 
Mobil tarmoqlarining avlodlari Shu kunga qadar mobil tarmoqlarining bir nechta 
avlodlari (generation) ishlab chiqildi - 1G, 2G, 3G, 4G, 5G va texnologiyaning 
rivojlanish evolutsiyasi davom etib kelmoqda. 1G, 2G, 3G, 4G va 5G mobil 
tarmoqlarning avlodlari bo’lib, ular hozirgi kunda faol ishlatilib kelinmoqda. 5G-besh 
avlodini anglatadi, bu erda G "avlod" so’zini anglatadi, 1, 2, 3, 4 va 5 raqamlari avlod 
raqamini anglatadi. 80- yillarning boshlaridan deyarli har 10 yilda mobil 
tarmoqlarning yangi avlodi paydo bo’ldi. Mobil tarmoqlarining avlodlari Aslida, 
avlodlar har doim muayyan vaqt oralig’ida joylashtirilishi mumkin bo’lgan standartlar 
guruhlariga asoslanadi. 5G bilan davom ettirish ehtimoli katta, shuning uchun 5G 
joylashtirilgan bitta nuqta bo’lmaydi, aksincha uning imkoniyatlari aniqlanib, 
rivojlantirilganidan so’ng bosqichma-bosqich joylashtiriladi.