Colorful and Fun Science Presentation States of Matter Chemistry
Yüklə 2,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
SANOAT FARMATSIYA FAKULTETI BIOTEXNOLOGIYA YÕNALISHI TAYYORLADI:201 B GURUH TALABASI QAHRAMONOVA MOHICHEHRA MAVZU:SUYUQ VA QATTIQ ORGANIK MODDALARNING TOZALASH USULLARI EKSTRAKSIYA, XROMATOGRAFIYA. Organik moddalarni ishlatish va ulaming xossalarini o’rganishda ularni toza (individual) holatda ajratib olish zarur bo’ladi. Tabiatda uchraydigan, hamda laboratoriyalarda va sanoatda olinadigan organik moddalar odatda aralashma holatida bo‘ladi. Moddalarning tozaligini belgilovchi muayyan fizik- kimyoviy ko‘rsatkichlar, masalan, suyuqlanish temperaturasi, kristallanish temperaturasi, nur sindirish ko‘rsatkichi, zichligi, yutilish spektrlari haqida ma’lumotlar, xromatografik tahlil va boshqalar mavjud bo‘lib, ular moddalarning tozalik darajasiga qarab o‘zgarishi mumkin, toza moddalar uchun esa doimiy bo‘ladi. HAYDASH USULI USHBU USUL YORDAMIDA MODDALARNI TOZALASH AMALDA ENG KENG TARQALGAN USULLARDAN BIRI HISOBLANADI. KO‘PLAB OSON SUYUQLANADIGAN MODDALAR VA SUYUQLIKLAR FRAKSIYAGA BO‘LIB HAYDASH, YA’NI DISTILLYATSIYA YO‘LI BILAN TOZALANADI. BUNDA ARALASHMADAGI MODDALARNING QAYNASH TEMPERATURALARI ORASIDAGI FARQ KATTAROQ BO‘LISHI VA AZEOTROP ARALASHMALAR HOSIL BO‘LMASLIGI KERAK. Fraksiyaga bo‘lib haydash metodining samaradorligini oshirish uchun maxsus qurilmalardan, masalan, deflegmatorlar va distillash kolonnalaridan foydalanish mumkin. Qaynash temperaturalari yuqori bo‘lgan yoki qaynash temperaturasida parchalanadigan moddalarni tozalash uchun vakuumli haydash usuli, shuningdek, sovitilganda qatlamlarga ajraladigan sistemalarni haydash uchun suv bug‘i bilan haydash usuli qo‘llaniladi. XROMATOGRAFIYA USULI Organik moddalarni toza holda ajratib olishda keng qo‘llaniladigan uslublardan bin xromatografiya usulidir. Xromatografik ajratish metodlari ilmiy-tadqiqot ishlarida va boshqa sohalarda keng qo‘llaniladi. Ushbu metodlar moddalarning sorbent sirtida adsorbillanish qobiliyatiga yoki ikkita aralashmaydigan fazalar o‘rtasida taqsimlanishiga asoslangan. Bunda fazalardan biri (suyuq faza) sorbent sirtida bo‘ladi. SUYUQLIK ADSORBSION XROMATOGRAFIYA MODDALARNING SORBENT SIRTIDA TURLICHA SORBILLANISH VA ERITUVCHI- ELYUYENT O’TKAZILGAN DESORBILANISH QOBILIYATIGA ASOSLANGAN. SORBENT SIFATIDA ALUMINIY OKSIDI, SILIKAGEL, POLISAXARIDLAR (MASALAN, DEKSTRANLAR) YOKI ERITUVCHIDA BO‘KIB GEL HOSIL QILUVCHI POLIMERLAR QO‘LLANILADI. Ajratish ikki xil yo‘l bilan amalga oshiriladi: 1) xromatografik kolonkalarda; 2) sorbentning yupqa qatlamida. SUYUQLIK TAQSIMLANISH XROMATOGRAFIYASI ADSORBSION XROMATOGRAFIYANING BIR TURI BO‘LIB, SORBENT QANDAYDIR SUYUQLIKNING YUPQA QATLAMI BILAN QOPLANADI. ELYUYENT SORBENTDAGI SUYUQLIK BILAN ARALASHMAYDIGAN ERITUVCHI HISOBLANADI. ELYUYENT O’TKAZILGANDA MODDALAR SUYUQ FAZA VA ELYUYENT O’RTASIDA TAQSIMLANADI. XROMATOGRAFIYA USULINING RIVOJLANISHI OQIBATIDA 1903-YILGA KELIB RUS OLIMI M.S.SVET TOMONIDAN ALOHIDA IXTISOSLIK SIFATIDA TA’RIF BERILDI. Ekstraksiya organik moddani eritmadan yoki qattiq modda aralashmalaridan ajratib olish usullaridan biri. Ekstraksiya olinayotgan modda va aralashmalarning har xil erituvchilarda turlicha erishiga asoslangan YASHIL BARG BO'YOG'INI ADSORBSION USTUN XROMATOGRAFIYASI BILAN AJRATISH Yüklə 2,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|