ribalarini o ‘rganish orqali o ‘zimizning maktabgacha ta’lim tizimim iz yuk-
salishi uchun kerakli bo'lgan tajribalarni ham egallab boramiz.
Am erika boy m am lakat. Lekin bu m am lakatda bolalar uch yoshga
to'lgunlaricha onalarga turli moddiy im tiyozlar berish k o ‘zda tutilmagan.
Farzandlarni qarab uyda o ‘tiradim i yoki enaga yollab
ishga tushadilarm i,
bu - onalarning ishi. Enaga yollash oila uchun haftasiga 200 dollardan
kam ga tushm aydi. B u m am lakatda 30 - 40 bolaga m o ‘ljallangan, dav
lat tasarrufidagi m aktabgacha ta 'lim m uassasalari mavjud. Ular enaga
yollashdan biroz arzonroqqa tushadi. Bu m aktabgacha ta ’lim m uassasa
larida ham bolalar yoshlariga qarab turli guruhlarda tarbiyalanadilar, ulai-
ga tarbiyachi m utaxassis qaraydi, ular ovqatni tayyorlab beradi, turli q o ‘-
shiqlar, she’rlar o'rgatadi, quvnoq o ‘yinlar uyushtiradi. Ammo har kim
o ‘z uslubiga m uvofiq ishlaydi,
um um iy qoidalar, o ‘quv dasturlari joriy
qilinmagan. A m erikada m aktabgacha ta ’lim m uassasalarining xususiylari
ham bor. Lekin Yaponiyadagidek rivojlangan emas. A m erikada xususiy
m aktabgacha ta ’lim m uassasalari endigina davlat tasarrufiga kiritilib
borilmoqda.
Iqtisodiy qudrati jihatidan Yaponiya jahonda A m erika Q o‘shma
Shtatlaridan keyin ikkinchi o ‘rinda turadi. Jahonning k o ‘zga ko'ringan
ruhshunoslari va iqtisodchilari Yaponiya rivoj lanishidagi bu ulkan par-
vozni m am lakatda ta ’lim tizimlari taraqqiyotiga berilgan yuqori daraja-
dagi e ’tibor samarasi, deya qayd etadilar. Yaponiyada ta ’lim ning m aktab
gacha ta ’lim m uassasasida olib boriladigan bosqichiga 3-5 yoshli bolalar
qabul qilinadi. B olalar yosh xususiyatiga m uvofiq ravishda 3,2,1
yillik
ta ’lim kurslariga jalb qilinadilar. Yaponiyada m aktabgacha ta ’lim m uas
sasalarining 59,9 foizi xususiydir. 40.1 foizi esa m unitsipial(tum an) ken-
gashlari tasarrufida, qolgan 0,3 foizi davlat tasarryfida.
Fransiya ta ’lim tizim ining dastlabki bosqichini m aktabgacha tarbiya
tashkil etadi. Bu bosqichni '‘O nalar m aktabi” deb ham yuritiladi. B undan
k o ‘zlangan asosiy m aqsad bolalarning m aktabdagi sharoitini uy sharoiti
bilan yaqinlashtirish, ularda oiladagidekiliq m unosabatni shakli anti-
rishdan iborat.
Ularni m ustaqil holda ham, m aktablarning boshlang‘ich
sinflari bazasida ham tashkil etilgan. Fransiya ta ’limida bolalarning
go'daklik chog‘idanoq m aktabda o ‘qitish uchun tayyor holda olib kelish
g ‘oyat m uhim m asala hisoblanadi. Bu bosqichda tarbiyalanuvchilar
quyidagicha tabaqalashtirilgan:
28
>
K ichik guruh 2 yoshdan 4 yoshgacha
>
0 ‘rta guruh 4 yoshdan 5 yoshgacha
^
K atta guruh 5 yoshdan 6 yoshgacha
5 -6 yoshlilar m aktabga tayyorlov guruhi b o iib ,
ularni m aktabga
tayyorlash uchun alohida dastur va darsliklar mavjud.
M aktabgacha ta ’lim tizimi Germ aniya ta ’lim tizim ida m uhim bosqich
hisoblanadi. U ning 100 yildan ortiq tarixi bor. Bu m am lakat m aktabgacha
ta ’lim tizim i barcha G erm aniya elatiga kiruvchi xalqlar uchun ham
umumiydir. Ta’kidlash kerakki, garchi m aktabgacha t a i i m m uassasalri
ta iim n in g quyi bosqichi hisoblansada, lekin u davlat ta ’lim tizimi tarki-
biga kiritilm agan. Germ aniya m aktabgacha t a i im
m uassasalarida odatda
bolalar tushgacha tarbiyalanadilar. Kunning ikkinchi yarm ida esa uyda,
oilada b o iad ilar. Lekin ota-onalar sharoitidan kelib chiqib kuni uzaytiri-
Igan m aktabgacha ta iim m uassasalari ham tashkil etilgan.
M aktabgacha ta iim qaysi davlatda olib borilishidan qat’iy nazar
barchasi bolalar kam oloti uchun yo'naltirilgan b o iib , bizning kelajagi-
m iz b o ig a n bolalarni t o 'g i i tarbiyalash y o iid a qilingan ulkan ishdir.
Dostları ilə paylaş: