Dərslik azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən təsdiq edilmi şdir. Baki 2001



Yüklə 3,75 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə561/635
tarix13.12.2023
ölçüsü3,75 Mb.
#175262
növüDərs
1   ...   557   558   559   560   561   562   563   564   ...   635
Zeynaddin Haciyev-Fəlsəfə

bir tərəfdən tarixi proses bütün 
ölkələr və xalqlar üçün ümumi qanunauyğunluqlara və istiqamətlərə 
malikdir, digər tərəfdən, bu qanunauyğunluqların ayrı- ayrı ölkələrin 
konkret şəraiti və çərçivəsində reallaşması ümumi tarixi prosesin 
vəhdəti və bütövlüyü çərçivəsində müəyyən özünəməxsusluqlar 
yaradır
.


509 
VII FƏSIL 
TARIXI PROSESIN SUBYEKTLƏRI VƏ
HƏRƏKƏTVERICI QÜVVƏLƏRI 
 
1.
Ictimai inkişafın mənbələri və hərəkətverici qüvvələri 
anlayışları 
Sosial inkişafın subyektləri və hərəkətverici qüvvələrini öyrənmək 
təkcə nəzəri deyil, həm də praktiki maraq kəsb edir. Doğrudan da tarixi 
prosesin necə getdiyi və kimin tərəfindən həyata keçirildiyi, cəmiyyətin 
inkişafında hansı qüvvələrin mühüm rol oynadığı haqqında məsələlər indi 
hamını düşündürür. 
Dialektika öyrədir ki, hər bir inkişafın səbəbi, mənbələri və 
hərəkətverici qüvvələri predmet və hadisələrin öz daxilindədir. Bu müddəa 
eynilə də insan cəmiyyətinə aiddir. 
Cəmiyyətdəki inkişafın mənbələrini 
kənar qüvvələrlə izah etməyə çalışan nəzəriyyələrin əksinə olaraq di-
alektik fəlsəfə cəmiyyətin inkişaf mənbələrini onun öz daxilində görür

Cəmiyyətdə öz qarşısına müəyyən məqsəd qoyan və spesifik 
mənafeyi olan çoxsaylı fərdlər fəaliyyət göstərir. Bu mürəkkəb və 
rəngarəng qüvvələrin fəaliyyətinin dərk olunmasında fərdinin sosial ilə 
əlaqələndirilməsi mühüm rol oynayır. Həmin metod fərdlərin fəaliyyətini 
sosial birliklər şəklində qruplaşdıraraq təhlil etməyi nəzərdə tutur. Yalnız 
bu prinsipə əsaslanmaqla tarixi prosesin hərəkətverici qüvvələri və 
subyektlərini öyrənmək olar. 
Ictimai inkişafın hərəkətverici qüvvələri obyektiv xarakter daşıyır, 
yə'ni o insanların iradə və arzuları ilə müəyyən edilmir. Lakin insanlar 
şüurlu varlıqdır, onların əməli fəaliyyəti şüur və iradə ilə 
istiqamətləndirilir. Deyilənlərdən aydın olur ki, 

Yüklə 3,75 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   557   558   559   560   561   562   563   564   ...   635




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin