TARQATMA MATERIALLAR
3
9
Қадимги Ҳиндистон фалсафаси.
Қадимги Ҳиндистон фалсафасини даврлаштириш
Веда даври
(мил. авв. XV - VI асрлар).
Ведалар
(“билимлар") – диний-фалсафий ёзмалар (трактатлар), Ҳиндистонга милоддан
аввалги XV асрдан сўнг Ўрта Осиё, Волга атрофи, Эрондан келган арий қабилалари томонидан яратилган.
Қадимги Ҳиндистон фалсафасини ўрганувчилар ведаларнинг охирги хулосавий қисмлари – упанишадалар (санскритдан-
ўқитувчи оёғи остида ўтириш) - билан жуда қизиқишади. Упанишадаларда ведаларнинг фалсафий талқини берилади.
Ведаларнинг таркибий қисмлари
• “муқаддас ёзув", диний мадҳиялар ("самхитлар");
• маросимларнинг таърифи ("брахманлар"), брахманлар томонидан ёзилган ва улар томонидан диний маросимларни ўтказишда
фойдаланилган;
• ўрмон қаландарлари китоблари ("араньяклар");
• ведаларга фалсафий шарҳлар ("упанишадалар").
Эпик давр
(мил. авв.VI - II асрлар), бу даврнинг энг машҳур манбалари – икки поэма
“Махабхарата”
ва
“Рамаяна”
эпослари, уларда даврнинг кўплаб фалсафий масалалари ўз ьифодасини топган
Сутралар даври
( мил. авв. II а. – мил.VII а.) – қисқа фалсафий ёзмалар даври, уларда алоҳида масалалар кўриб
чиқилган (м-н, “намасутра” ва б.) – қадимги Ҳиндистон фалсафасига якун ясайди.
Кейинчалик (ўрта асрларда) Ҳиндистон фалсафасида Гаутама-Будда – буддизм таълимоти етакчи ўринни эгаллади.
XVIII – XX асрларда Ҳиндистон фалсафаси европа фалсафаси ютуқлари билан бойиди, айниқса инглиз фалсафаси ютуқлари билан
11
Dostları ilə paylaş: 
