Xasanova Sh. T bolalarni sahnalashtirish va ijodiy faoliyatga o’rgatish

 
 
 
 
 
12. 
TO‘QISh. SPITSA VA ILGAK BILAN TO‘QISh
 
Reja: 
1.To‘qish, halqalarni hosil qilish usullari. 
2.To‘qish texnologiyasi 
Tayanch tushunchalar
: rasm, loy, applikatsiya, tahlil, sintez, taqqoslash, 
estetik sezgi, badiiy ijod, ekskursiya, qog‘oz, mel, bo‘yoqlar, mazmunli-rolli, 
dramalashtirish, didaktik. 

---

164 
TO‘QISh. SPITSA VA ILGAK BILAN TO‘QISh
To‘qish, halqalarni hosil qilish usullari. 
O‘zbek xalqi qadimdan qo‘l 
hunarmandchiligi sirlarini chuqur egallab kelgan. Jumladan, o‘zbek xotin-qizlari 
mohirlik bilan kashta, jiyak, do‘ppi, to‘n, so‘zana kabilarni tikish bilan 
shug‘ullanganlar. Ular atlas va gilamlar to‘qishgan. Bor xomashyolardan 
foydalanganlar. Hozirgi kunga kelib ayollarimiz orasida qo‘lda kiyim - 
qo‘lqopchalar to‘qish keng rivojlanib bormoqda. Qo‘lda to‘qilgan kiyim-kechaklar 
betakror va bejirimdir. To‘qish amaliy san’atning bir turi bo‘lib, nihoyatda zavqli 
va foydalidir. To‘qilgan kiyim yaroqsiz bo‘lib yotmaydi yoki tashlab 
yuborilmaydi. Har bir to‘qish hunaridan xabari bor xotin-qiz kerakli buyumni 
osonlikcha to‘qib oladi va umuman to‘qigan sari o‘z-o‘ziga ishonch va 
yaratuvchanlik qobiliyati ortib boradi.
To‘qish qurollari bu- spitsa va ilgakdir. 
Spitsa—asosiy to‘qish quroli 
bo‘lib, uning quyidagi turlari bor.
 
1.Aylana troschali. 
2.Aylana naychali. 
3.To‘g‘ri ikki uchi uchli. 
4.To‘g‘ri bir uchli. 
Spitsalar 
— nikellangan, po‘lat, temir, alyumin, plastmassa va yog‘ochdan 
yasalgan bo‘ladi. Eng foydalanishga qulay spitsa po‘latdan yasalgan, ikki uchi 
uchli va bir uchi uchli spitsadir. Chunki u mustaxkam bo‘lib,yog‘och va 
plastmassa spitsalar kabi sinib ketmaydi. Har bir spitsaning raqami bor. Spitsaning 
raqami uning diametrini bildiradi. 
1. Raqamli spitsani diametri 1 mm. 
4. Raqamli spitsani diametri 4 mm. 

---

165 
Har bir to‘qishni o‘rganuvchi talabaga har xil raqamli spitsalar bo‘lishi kerak. 
Chunki har bir spitsa o‘z o‘rnida ishlatiladi. Bu buyumni sifatli bo‘lishiga olib 
keladi. 
Ilgak:
Kalta [12-15sm] va[ 30-40sm] hamda ingichka va yo‘g‘on [1-6 mm] 
Ilgaklar bor. Har xil iplarni to‘qishda xar bir ipning o‘ziga mos Ilgak tanlanadi. 
Ilgak ipdan ikki baravar yug‘on bo‘lishi kerak. Ilgak po‘lat, alyumin, plasmassa, 
mis va temirdan yasalgan bo‘ladi. Ilgakdan spitsada to‘qilgan, matoni 
birlashtirishda, mato chetini aylantirib to‘qib chiqiladi.