Anatomiya 2014. indd

 
I–III
 
ko‘krak va III–VII bo‘yin umurt qasining 
ko‘n dalang o‘siqchasidan boshlanib, chakka suyagi so‘rg‘ichsimon 
o‘simtasining orqa yuzasiga birikadi.
Faoliyati: umurtqa pog‘onasini yozadi, yon tomonga bukadi. 
Bosh qismi boshni orqaga tortib, yuzni o‘z tomoniga buradi.
O‘tkir qirrali mushak
(m. spinalis) umurtqa pog‘onasini tiklay-
digan mushakning ichki tomonida bo‘yin va ko‘krak umurtqalari-
ning qirrali o‘siqchalari yonida yotadi. Bu mushak ham uch qism-
dan iborat. Ko‘krakdagi o‘tkir qirrali mushak
 
yuqorigi ikkita bel 
va pastki ikkita ko‘krak umurtqasining o‘tkir qirrali o‘siqchasi-
dan bosh lanib, yuqo rigi sakkizta ko‘krak umurtqasining o‘tkir qir-
rali o‘siqchasiga birikadi. Bo‘yinning o‘tkir qirrali mushagi
 
I–II 
ko‘krak, VII bo‘yin umurtqasi va ensa boylamining pastki qismidan 
boshlanib, II–IV bo‘yin umurtqalarining o‘tkir qirrali o‘siqchasi-
ga birikadi. Boshning o‘tkir mushagi
 
yuqorigi ko‘krak umurtqala-

---

152
rining o‘tkir qirrali o‘siqchasidan boshlanib, tashqi ensa do‘ngligi 
sohasiga birikadi. Faoliyati: umurtqa pog‘onasini yozadi.
O‘rta qavatda:
O‘tkir qirrali-ko‘ndalang 
mushaklar (mm. spinotransversales)
 
umurt qalarning o‘tkir qirrali va ko‘ndalang o‘siqchalari o‘rtasi-
dagi egat da birnecha qavat bo‘lib joylashgan. Bu mushak umurt-
qalarning ko‘nda lang va qirrali o‘siqchalari o‘rtasida yuqoriga qiya 
yo‘nalgan tolalardan iborat. Uning tolalari turli uzunlikka ega 
bo‘lib, nechta umurtqaning ustidan o‘tishiga qarab uch guruhga 
bo‘linadi: mu shakning yuza joylashgan qismi yarim qirrali mushak
 
4–6 ta umurtqa ustidan o‘tib birikadi. Uning o‘rta qavatida joy-
lashgan ko‘p bo‘lakli mushak 2–4 ta umurtqa ustidan o‘tib birik-
sa, chuqur joylashgan buruvchi mushak