Anatomiya 2014. indd

Boshning yuqorigi qiyshiq mushagi
(m. obliquus capitis supe-
rior)
 
atlantning ko‘ndalang o‘siqchasidan boshlanib, ensaning pastki 
bo‘yin chizig‘i ustiga birikadi. 
Faoliyati: ikki tomonlama qisqarsa, boshni orqaga, bir tomonla-
ma qisqarsa, o‘zi tomoniga bukadi.
4.
 Boshning pastki qiyshiq mushagi 
(m. obliquus capitis in fe-
rior) II
 
bo‘yin umurtqasi qirrali o‘siqchasidan boshlanib, atlant-
ning ko‘ndalang o‘siqchasiga birikadi. 
Faoliyati: boshni II umurtqa tishining bo‘ylama o‘qi atrofida 
buradi.
Bo‘yin fassiyalari. 
Bo‘yin fassiyalari uchta plastinkadan iborat.
1. Yuza plastinka
 
bo‘yinning teri osti mushagi orqasida joy-
lashib, bo‘yinni har tomondan o‘raydi. U trapetsiyasimon va 
to‘sh-o‘mrov-so‘rg‘ichsimon mushaklarga qin hosil qiladi.
2. Kekirdak oldi plastinkasi o‘mrov suyagi va to‘sh suyagi das-
tasining orqa yuzasi bilan til osti suyagi o‘rtasida tortilgan. U yon 
tomondan kurak-til osti mushagiga birikkan bo‘lib, bu mushak 
qisqargan vaqtda taranglashib bo‘yin venalaridan qonni oqishini 
yaxshilaydi. Bu plastinka til osti suyagidan pastda joylashgan mu-
shaklarga qin hosil qiladi.
3. Umurtqa oldi plastinkasi halqumning orqasida joylashib, 
umurt qa oldi va narvonsimon mushaklar uchun qin hosil qiladi. 

---

166
Bo‘yin topografiyasi
Bo‘yin yuqoridan pastki jag‘, tashqi eshituv yo‘lagi, so‘rg‘ich-
simon o‘simta; pastdan to‘sh suyagining bo‘yinturuq o‘ymasi, 
o‘mrov suyagi, akromion; orqa tomondan trapetsiyasimon mu-
shakning lateral chekkasi bilan chegaralanadi.
To‘sh-
о
‘mrov-so‘rg‘ichsimon mushak bo‘yinni uch sohaga: 
To‘sh-
о
‘mrov-so‘rg‘ichsimon mushak sohasi, lateral va medial 
b
о
‘yin uch burchaklariga (89-rasm) ajratadi.
Bo‘yinning lateral uchburchagi to‘sh-o‘mrov-so‘rg‘ichsimon 
mu shakning orqasida joylashib, old tomondan shu mushak bi-
lan past dan o‘mrov suyagi, orqadan trapetsiyasimon mushak bi-
lan chegaralangan.
Bo‘yinning medial uchburchagi to‘sh-o‘mrov-so‘rg‘ichsimon 
mu shakning oldida joylashib orqa tomondan shu mu shak bilan 
yuqo ridan pastki jag‘ va old to mondan bo‘yinning o‘rta chizig‘i bi-
lan chegaralanadi. Kurak-til osti mushagi pastdan yuqoriga yo‘na-
lib, bo‘yinning ikkala uchburchagini yana kichik uchburchaklarga 
ajratadi. Bo‘yinning lateral uch burchagi ikkiga bo‘linadi:
1. Yuqorigi kurak-trapetsiyasimon uchburchak old tomondan 
to‘sh-o‘mrov-so‘rg‘ichsimon mushak, pastdan kurak-til osti mu-
shagining pastki qorinchasi, orqadan trapetsiyasimon mushak ning 
tashqi chekkasi bilan chegaralangan.
2. Pastki kurak-o‘mrov uchburchagi
 
old tomondan to‘sh-o‘mrov-
so‘r g‘ichsimon mushak, yuqoridan kurak-til osti mushagi, pastdan 
o‘mrov suyagi bilan chegaralangan.
Bo‘yinning medial uchburchagi uchga 
bo‘linadi:
l. Uyqu uchburchagi
 
orqadan to‘sh-
o‘mrov-so‘rg‘ichsimon mu shak, yuqori-
dan ikki qorinchali mushakni orqa qo-
rinchasi, old va pastdan kurak-til os-
ti mushagining yuqorigi qorinchasi bilan 
chegaralangan.