Instituti

 
Xulosa 
(tasdiqlash)
•
Deductive reasoning 
works from the more 
general to the more specific.
•
Sometimes this is 
informally called a "top-
down" approach.
•
Conclusion 
follows 
logically 
from 
premises 
(available facts)
o
Deduktiv usulida 
umumiylikdan konkretlikka 
tomon fikr olib boriladi. 
o
Buni, ba’zan norasmiy 
ravishda “yuqoridan pastga” 
deb atashadi. 
o
Xulosa mantiqiy 
ravishda birlamchi sharoitlar 
va bo’lgan faktlar asosida 
qabul qilinadi 
Deduktsiya 
(lot.
 deduction 
–“keltirib chiqarish”)
 
va
 induktsiya
(lot. 
induction
– 
umumlashtirish, yig’ish) tadqiqot ob`ektini o`rganishda va mantiqiy xulosalar 
chiqarishda o`ziga xos tahlil va sintez hisoblanadi. 
Deduktsiya umumiydan xususiyga bo`lgan mantiqiy xulosalarga asoslanadi. U 
matematika va mexanikaning qonunlarini yaratishda qo`llaniladi. Induktsiya 
deduktsiyaga qarama-qarshi bo`lib, mantiqiy xulosalar xususiydan umumiyga 
tomon amalga oshiriladi.
Bu ikki usullar ham bir-biri bilan bog’liq va bir-birini to`ldiradi. Induktsiya 
taxminiy bilimlar beradi, deduktsiya esa, yangi, aniq va to`g’ri bilimlarni egallashga 
zamin yaratadi.
 
10
Inductive & Deductive research approach (Educational slides) // Prof. Dr. S. M. Aqil Burney.2008. p.4 

---

23 
 
Inductive Research Approach
11
 
Induktiv yondashuv 
Cho’qqiqa chiqish 
 
Nazariya 
 
 
Birlamchi 
Gipoteza