Azərbaycan memarliq və İNŞaat universiteti NƏQLİyyat fakultəsi

Avtomobilin elektrik intiqallı diskli tormoz mexanizmi 
19. 

---

Avtomobilin pnevmatik intiqallı tormoz sisteminin ümumi quruluşu 
 

Hərəkətin təhlükəsizliyinin təmin olunması üçün müasir avtomobillərin tormoz 

sistemlərinin intiqalları bir yox, 2-ki bir-birindən asılı olmayan konturdan ibarətdir. 
Belə ki, hermetikliyin pozulması səbəbindən konturların biri imtina etdikdə ikinci 
kontur işə düşür və avtomobilin tormozlanamasını təmin edir (daha aşağı effektiv 
liklə). Bu zaman tormoz mexanizmlərinin konturlar üzrə paylanması müztəlif cür 
ola bilər (bax şəkilə). 
Müasir avtomobillərin tormoz intiqallarında diqər mexanizmlərlə bərabər ABS-
in istifadəsi də nəzərdə tutulmuşdur. Tədqiqatlar və sınaqlar göstərir ki, avtomobi-
lin təkərləri bloklandığı halda tormozlamanın effektivliyi azalır və eyni zamanda o 
idarəolunmaz olur. ABS-in həyata keçirtdiyi funksiyaların içində əsas 2-ni qeyd 
etmək lazımdır: avtomobilin tormozlama prosesində idarə olunma qabiliyyətinin 
saxlanması və onun tormoz yolunun təxminən 15-20% azaldılması (bax şəkilə: 1 – 
verici; 2 – sürətin ölçülməsi; 3 – modulyator; 4 – idarəetmə bloku; 5 – tormoz 
silindri; 6 – təzyiqin ölçülməsi). 
20. 

---

Paralel sxem Diaqonal sxem 

 
Avtomobilin sadə elektron ABS sisteminin ümumi quruluşu
 
1b. 
Tormozlama üsulları
Nəqliyyat vasitəsi idarə olunan zaman sürücülər tərəfindən yaranmış yol 
21. 

---

şəraitindən asılı olaraq aşağıdakı tormozlama üsullarından istifadı olunur: 
-
xidməti tormozlama
(tormozlama təcilinin qiyməti 3m/san
2
qədər olur)- ondan 
nəqliyyat vasitəsinin sürətinin azaldılması üçün istifadə edilir; 
-
sərt tormozlama
(tormozlama təcilinin qiyməti 8-9m/san
2
qədər olur)- ondan 
təhlükə yarandıqda hadisənin qarşısının alınması üçün istifadə edilir; 
-